معمار آسمان‌خراش‌های مشهور جهان درگذشت

داربست‌ها روی بدنه تاریخی نیمه‌سوخته ضلع شمال غربی میدان حسن‌آباد بالا رفته‌اند، آن‌هم کمتر از ۴۸ ساعت بعد از پایان آتش‌سوزی. حالا این میدان هشت‌گنبدی که یکی از گنبدهایش را از دست داده و گنبد دیگرش نیم‌خیز در حال ریزش است، منتظر دستور بعدی شهردار تهران مانده، در حالی که میراث فرهنگی هنوز هیچ طرح یا دستوری را ندیده و نشنیده.
اگر جنبه حفاظت برای جلوگیری از تخریب‌های احتمالی پوسته بعد از آتش‌سوزی را در نظر نگیریم، می‌توان این فرمان را بیشتر به یک دستور احساسی بعد از آتش‌سوزی نسبت داد، تا دستوری برای تهیه طرح و ورود هر چه سریع‌تر کارشناسان میراث فرهنگی و سازمان زیباسازی، طرحی عملیاتی برای آن بچینند.
خبر را روابط عمومی شهر داری منطقه ۱۱ تهران اعلام کرده که بر اساس آن، «با دستور شهردار تهران در کمتر از ۴٨ ساعت توسط سازمان زیباسازی و با مشارکت شهرداری منطقه ١١ ، مرمت و بازسازی ضلع شمال غربی حسن‌آباد که دچار حریق شده بود آغاز شد.»
به میدان حسن‌آباد هم که بروید، داربست‌ها دور تا دور این ضلع تاریخی را گرفته‌اند و هنوز کارگران در حال نصب داربست روی طبقات بالایی‌ترند، اما به جز چند آتش‌نشانی که در بخش‌های مختلف طبقه دوم تردد دارند و کاسبانی که حالا مغازه‌هایشان درگیر آتش شده و خودشان هم با احتیاط قصد راه انداختن کاسبی‌شان را دارند، خبری از هیچ طرح، نقشه یا اتفاق دیگری از سوی شهرداری نیست.
میراث فرهنگی آماده ایجاد کارگروه مشترک با شهرداری است
محسن شیخ‌الاسلامی- معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری- اما درباره دستور شهردار تهران می‌گوید: این که اکنون چه کاری باید کرد، به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد. احتمالا پروژه مرمت از سوی شهرداری تهران، به سازمان زیباسازی داده شود، بنابراین در نامه‌ای به سازمان زیباسازی، به آنها اعلام می‌کنیم، اداره کل میراث فرهنگی استان تهران، آماده ارائه طرح‌ها و نظرات کارشناسی است تا هر چه سریع‌تر مرمت این بنای تاریخی آغاز شود.
وی با تاکید بر اینکه هنوز هیچ حرف یا طرح یا نقشه‌ای به اداره کل میراث فرهنگی استان تهران داده نشده است، اظهار می‌کند: هر چند در قدم نخست باید کارهای حفاظتی، آواربرداری روی این بنای تاریخی انجام شود، از سوی دیگر سقف طبقه اول نیز در معرض خطر است و احتمالا نیاز به زدن جک دارد تا سقف پایین نیاید، بنابراین برای انجام چنین کارهای اضطراری نیز، زدن داربست ضروری به نظر می‌رسد، اما باید برای بازسازی این بنای تاریخی، طرح و نقشه آن نخست تهیه و برای بررسی به میراث فرهنگی داده شود.
او با اشاره به نمای شمالی، بدنه آتش گرفته در این میدان که بر‌خلاف سه ضلع دیگر در آن بخش نیز دارای نماست، بیان می‌کند: بدنه‌های تاریخی دیگر، فقط یک پوسته تاریخی در بخش جلویی در میدان دارند، اما در این ضلع که مقابل سازمان آتش‌نشانی نیز می‌شود، در بخش پشتی آن دو درگاه ورودی و تزئینات وجود دارد که در حال حاضر با یک دیوار الحاقی پوشانده شده است، برای حذف آن دیوار، نیاز به انجام یک کار جامع داریم.
شیخ‌الاسلامی از لزوم انجام یک کار آسیب‌شناسی جدی‌تری در این بنای تاریخی در میدان حسن‌آباد خبر می‌دهد و می‌گوید: معاونت میراث فرهنگی به شهرداری و سازمان زیباسازی اعلام می‌کند که آماده‌ ایجاد کمیته مشترک است تا با ایجاد کارگروهی کارشناسانه، سریع‌تر کارهای مرمت آن انجام شود.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری، همچنین درباره اعلام اعتبار مورد نیاز اولیه برای مرمت این بنای تاریخی در چند روز گذشته، آن را برآورد اولیه برای انجام اقدامات اضطراری می‌داند و تاکید می‌کند: هر بار که از این اثر و آسیب‌های وارد شده به آن دیدن می‌کنم، با نکات جدیدتری مواجه می‌شوم، بنابراین انجام آسیب‌شناسی جدی‌تری روی این بدنه تاریخی احساس می‌شود.
معاون میراث فرهنگی استان تهران در پاسخ به این سوال که با توجه به آنکه ایستگاه آتش‌نشانی در کنار این بنا قرار داشت، آیا چنین حجم تخریب امری صحیح است و آیا خاموش کردن با آب بهترین راه برای نجات بنای تاریخی است، گفت: با توجه به وسعت آتش‌سوزی و مصالح به کار رفته در بنا و اشتغالزا بودن آنها، خاموش کردن آتش چند ساعت طول کشید. البته اینکه در استانداردهای بین‌المللی خاموش کردن آتش در چنین بناهایی و در چنین حجمی از آتش‌سوزی به همین طریق انجام می‌شود یا خیر در تخصص من نیست.
وی در پایان گفت: بر اساس برآوردهای اولیه شاهد تخریب حدود ۴۰ درصد این بخش از میدان حسن‌آباد هستیم که به طور کامل ویران شده و برای بازسازی آن حدود دو میلیارد تومان هزینه برآورد شده است.