معمای رشد

الهه بيگي*
انکارکنندگان رشد تولید ناخالص داخلی به مثابه معتبرترین معیار برای پیشرفت یا
درجا زدن اقتصاد کشورها و نیز متغیری مهم برای مقایسه کشورها در پیشرفت اقتصادی با وجود همه کوشش‌ها هنوز جانشین معتبرتری برای این معیار مهم پیدا نکرده‌اند.
رشد تولید ناخالص داخلی یعنی اگر در
سال 1403 کشور ایران با فرض تولید، 85 واحد و نیز جمعیت ایران 85 ميليون نفر بوده است تولید سرانه یک واحد مي‌شود. اگر تولید ناخالص داخلی در 1404 همان عدد باشد ولی جمعیت به 90میلیون نفر افزایش یابد تولید سرانه کمتر از یک می‌شود و اگر به طور مساوی بين همه تقسیم شود باز هم به عدد کمتری می‌رسد.
دولت‌ها و نهادهای حاکمیتی با هر رژیم سیاسی وظیفه دارند همه راه‌ها را بازکنند تا رشد تولید ناخالص داخلی همواره به عدد‌های بالاتر برسد تا شهروندان رفاه مادی بالاتری داشته باشند.
همینطور است که دولت‌ها و نهادهای حاکمیتی باید سدها و صخره‌های رشد را از سرراه بردارند تا توليد ناخالص داخلی افزایش یابد. شوربختانه در جمهوری اسلامی از 1390 تا به امروز نرخ رشد تولید ناخالص داخلی اندک بوده و به زحمت از رشد جمعیت بیشتر شده است. به این ترتیب است که سطح رفاه شهروندان به مرور کاهش را تجربه کرده است.
در حالی سال تازه را شروع کرده‌ایم که میزان رشد تولید ملی به یک معما تبدیل شده است. به این ترتیب که در سال سپری‌شده و هنگام رونمایی از لایحه بودجه 1404 در سازمان
برنامه و بودجه گفته شد رشد امسال 5/‏3‌درصد خواهد بود اما حالا خبرهایی منتشر شده و در آنها به نقل از مقام‌های رسمی آمده که نرخ رشد اقتصادی در سال‌جاری 3/‏2‌درصد است.
در همین حال صندوق بین‌المللی پول در گزارش خود تاکید دارد رشد تولید ناخالص داخلی ایران در سال‌جاری نزدیک به صفر است.
آیا صندوق بین‌المللی پول عدد به دست آمده را از محاسبه کارشناسان خود به دست آورده یا اینکه از آمارهای نهادهای مهم تولید آمار کسب اطلاع کرده است؟ واقعیت این است که در بیشتر گزارش‌های این نهاد اطلاعات داخلی کشورها پایه گزارش‌هاست و به این ترتیب باید به معمای رشد تولید ناخالص داخلی در سال جديد اعتراف شود. در صورتی که عدد رشد صفر درصد یا سه دهم درصد رشد اقتصادی ایران در سال‌جاری محقق شود و رشد اقتصادی 3/‏1درصدی سال بعد که از سوی این نهاد جهانی پیش‌بینی شده است لباس عمل بپوشد باید فکر اساسی کرد. با توجه به اینکه مزایای رشد در جامعه ایرانی به صورت نابرابر توزیع می‌شود فقر بیشتر با ایرانیان همراه خواهد بود.
*سردبیر