15 - 03 - 2025
مقابله با یکجانبه‌گرایی آمریکا
گروه سیاسی- درست یک هفته پس از اعلام خبر ارسال نامه ترامپ به رهبری که در جریان گفت‌وگوی رییس‌جمهور ایالات‌متحده با یک پادکست خبری فاکس‌نیوز و مطابق اغلب اقدامات و اظهارات دونالد ترامپ، بی‌مقدمه و به‌طور ناگهانی اعلام شد و درست یک هفته و یک روز پس از موعدی که بنابر ادعای ترامپ در همان گفت‌وگوی مطبوعاتی به‌عنوان موعد نگارش نامه ترامپ اعلام شد، دیپلمات‌های ارشد ایرانی، چینی و روس در پکن با هم دیدار کردند تا درباره آخرین وضعیت مذاکرات و پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی به گفت‌وگو بنشینند. آن هم در حالی که حدود یک هفته پس از انتشار سخنان روز جمعه {17 اسفندماه1403} دونالد ترامپ درباره ارسال نامه به رهبری و تدوین نامه‌ای که مدعی بود حدود 24ساعت پیش از اطلاع‌رسانی درباره آن، در روز پنجشنبه {16 اسفندماه1403} به رشته تحریر درآورده، مقام‌های جمهوری اسلامی پیوسته از این می‌گفتند که هنوز نامه‌ای به دست‌شان نرسیده تا بالاخره حوالی نیمروز چهارشنبه هفته‌ای که گذشت {22 اسفندماه1403}، ابتدا سیدعباس عراقچی در قامت وزیر امور خارجه و سپس اسماعیل بقائی که سخنگوی دستگاه دیپلماسی است، در توضیحاتی کامل‌تر اعلام کردند که انور قرقاش که به‌عنوان مشاور دیپلماتیک رییس کشور امارات‌متحده عربی راهی تهران شده بود تا با وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی دیدار کند، حامل نامه ترامپ است و در حاشیه گفت‌وگوی دیپلماتیک این دیپلمات ارشد اماراتی با عراقچی، نامه را تحویل دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی خواهد کرد. نامه‌ای که احتمالا شامگاه چهارشنبه یا بامداد پنجشنبه به مخاطب اصلی آن که رهبری باشند، رسید و سپس خبری روی خروجی خبرگزاری‌ها رفت که اگرچه ارتباط مستقیمی به آن نامه نداشت اما از آنجا که به نشستی اشاره داشت که مشخصا با محوریت برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و به میزبانی پکن برگزار می‌شد، بار دیگر بحث از این نامه را در فضای رسانه‌ای داخل و خارج کشور داغ کرد. آن هم در حالی که در نشست سه‌جانبه‌ای که به میزبانی پکن و با تمرکز بر برنامه هسته‌ای ایران و تلاش برای یافتن راه‌های موثر جهت رفع تحریم‌ها برگزار می‌شد، دیپلمات‌های روس نیز حضور داشتند تا به‌عنوان ضلع سوم این مثلث، درباره موضوعات مشترک تهران، پکن و مسکو با یکدیگر رایزنی کنند؛ نشستی که در سطح معاونان وزیران خارجه سه کشور برگزار شد و کاظم
غریب آبادی، معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزیر امور خارجه به‌نمایندگی از جمهوری اسلامی در آن شرکت کرد تا با ما ژائوسو معاون وزیر امور خارجه چین و سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت‌وگو کند.
نشست مشترک ایران، روسیه و چین در پکن
این در حالی بود که غریب‌آبادی پیش از آغاز نشست سه‌جانبه با همتایان چینی و روس خود، ابتدا در دیداری دوجانبه با ما ژائوسو معاون وزیر امور خارجه چین دیدار کرد. دیداری که طرفین در آن، درخصوص آخرین وضعیت روابط دوجانبه و راهکارهای توسعه و تقویت آن، تقویت همکاری و هماهنگی در سطح بین‌المللی و آخرین وضعیت گفت‌وگوهای هسته‌ای و رفع تحریم به تبادل‌نظر پرداختند. این در حالی بود که وزارت امورخارجه چین ساعتی پس از اتمام نشست سه‌جانبه اصلی در بیانیه‌ای اعلام کرد که «معاونان وزیران خارجه ایران، روسیه و چین در این نشست درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو کردند.»
تاکید لاوروف بر احیای برجام
همزمان سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز روز چهارشنبه در مصاحبه‌ای گفته بود که «روسیه و شرکایش در مورد برنامه اقدام جامع مشترک درباره موضوع هسته‌ای ایران گفت‌وگو کردند.» این دیپلمات ارشد روس با تاکید بر اینکه «ما طرفدار بازگرداندن برنامه اولیه‌ای هستیم که آمریکایی‌ها در دوره اول دولت ترامپ، از آن خارج شدند»، گفته بود: «برخی تماس‌ها با طرفین اروپایی نیز وجود دارد.» لاوروف همچنین گفته است: «ما طرفدار از سرگیری قالبی خواهیم بود که توافق اولیه مورد تایید شورای امنیت که شامل فرانسه، آلمان، بریتانیا، ایالات‌متحده، روسیه، چین و ایران است را توسعه داد.»
موضع‌گیری منفی لاوروف نسبت
به شروط ترامپ
وزیر خارجه روسیه که تاکید کرده بود نکته نگران‌کننده در این راستا، «نشانه‌هایی مبنی بر این است که آمریکایی‌ها دوست دارند این توافق جدید با شرط و شروط سیاسی همراه باشد و اصرار دارند که باید ترتیبی قابل راستی‌آزمایی برای ایران وجود داشته باشد که از گروه‌هایی در عراق، لبنان، سوریه و هر جایی حمایت نکند.» او که بلافاصله تصریح کرده بود که چندان با تحقق این خواست واشنگتن خوش‌بین نیست و این موضع و رویکرد دولت ترامپ را «غیرواقع‌بینانه» ارزیابی کرده بود، در عین حال گفته بود که «فکر نمی‌کنم {این رویکرد ایالات‌متحده} راه به جایی ببرد.»
تلاش پکن برای دستیابی به راه‌حل دیپلماتیک
همزمان با این موضع‌گیری صریح مسکو علیه شروط نامعقول دولت ترامپ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین نیز در سخنانی که یک روز پیش از آغاز نشست سه‌جانبه معاونان وزیران خارجه ایران، روسیه و چین در پکن مطرح کرده بود، از حمایت پکن از راهکار دیپلماتیک درباره برنامه هسته‌ای ایران سخن گفته و تاکید کرده بود: «در شرایط کنونی، ما معتقدیم که همه طرفین باید آرامش و خویشتنداری را حفظ کنند تا از تشدید اوضاع هسته‌ای ایران یا حتی حرکت به سمت رویارویی و درگیری پرهیز کنند.» مائو نینگ که روز پنجشنبه هفته‌ای که گذشت، در یک نشست مطبوعاتی حاضر شده بود تا پیش از آغاز رسمی رایزنی‌های سه‌جانبه ایران، روسیه و چین درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی به پرسش‌های خبرنگاران در این رابطه پاسخ دهد، همچنین تلویحا نسبت‌به اتهام‌زنی کشورهای غربی علیه ایران در نشست محرمانه شورای امنیت سازمان ملل متحد موضع گرفته و در بخشی از سخنانش نیز هدف پکن از میزبانی این نشست سه‌جانبه را «تقویت ارتباطات و هماهنگی به منظور از سرگیری هرچه سریع‌تر گفت‌وگو و مذاکرات اولیه» عنوان کرده بود. مائو با تاکید بر «امیدواری با صمیمانه پکن» نسبت‌به اینکه «همه طرف‌ها بتوانند با یکدیگر همکاری کنند، اعتماد متقابل را به طور مستمر افزایش دهند و تردیدها را برطرف سازند»، خواستار این شده بود که همه طرفین مذاکرات هسته‌ای از چین، روسیه و البته ایران تا سه کشور اروپایی عضو برجام، اتحادیه اروپا و همچنین ایالات‌متحده با همین روحیه مثبت و برای دستیابی به تفاهم وارد گفت‌وگو و تعامل دیپلماتیک شوند تا در عمل بتوانند «شتاب آغاز مجدد گفت‌وگو و مذاکره را به واقعیت تبدیل کنند.»
روایت غریب‌آبادی پیش از آغاز مذاکرات سه‌جانبه پکن
همزمان کاظم غریب‌آبادی نیز با انتشار توئیتی از طریق حساب کاربری شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس {توئیتر} که پیش از آغاز نشست سه‌جانبه پکن منتشر کرده بود، نوشت: «گفت‌وگوهای سه‌جانبه ایران-چین-روسیه راجع به تحولات مرتبط با موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌ها روز جمعه این هفته در پکن و با حضور اینجانب، ما ژائوسو معاون وزیر امور خارجه چین و سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه برگزار می‌شود.» معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت امور خارجه همچنین در ادامه یادآور شده است: «در این گفت‌وگوها که در چارچوب رایزنی‌های مستمر جمهوری اسلامی ایران با طرف‌های ذی‌ربط برای رفع تحریم‌های ظالمانه علیه جمهوری اسلامی ایران برنامه‌ریزی شده، راجع به دیگر موضوعات مورد علاقه سه کشور، ازجمله همکاری‌ها در قالب بریکس و شانگهای نیز بحث و تبادل‌نظر خواهد شد.»
واکنش وزیر خارجه چین به برگزاری نشست سه‌جانبه پکن
در شرایطی که بالاخره روز گذشته نشست سه‌جانبه پکن با حضور ما ژائوسو معاون وزیر امور خارجه چین، کاظم غریب‌آبادی معاون وزیر امور خارجه ایران و سرگئی الکسویچ ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه برگزار شد و ساعتی پس از اتمام این نشست نیز طرفین با انتشار یک بیانیه مشترک هشت ماده‌ای، به تشریح مهم‌ترین دستاوردها و نقطه‌نظرهای مشترک خود پرداختند، وزیر امور خارجه چین نیز در سخنانی بر ضرورت تقویت همکاری‌های طرفین توافق هسته‌ای ایران تاکید کرد.
وانگ یی که در قامت وزیر امور خارجه چین و درپی برگزاری نشست سه‌جانبه ایران، چین و روسیه در پکن گفت اظهارنظر می‌کرد، با تاکید بر اینکه کشورش تقویت همکاری با دیگر طرفین توافق هسته‌ای را برای بازگشت هرچه سریع‌تر به مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران ضروری می‌داند، تصریح کرد که «چین آماده است با همکاری روسیه و ایران از اصول پیمان منع اشاعه هسته‌ای (ان‌پی‌تی) دفاع کند.» این دیپلمات ارشد چینی همچنین گفت: «پکن، مسکو و تهران باید هماهنگی بین‌المللی را تقویت و در حفظ صلح جهانی مشارکت کنند.»
تاکید کرملین بر حق برخورداری ایران از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای
همزمان دمیتری پسکوف سخنگوی کاخ کرملین نیز با حضور در جمع خبرنگاران درباره برگزاری این نشست سه‌جانبه درباره برنامه هسته‌ای ایران و به میزبانی پکن اظهارنظر کرد و با اشاره به مواضع مسکو در قبال تحریم‌هایی که علیه ایران وضع شده، این تحریم‌ها را «غیرقانونی» خواند و تاکید کرد که «تهران هیچ‌گاه نگفته که قصدی برای دستیابی به تسلیحات اتمی دارد.» این دیپلمات ارشد روس که بر این اساس «ادامه دادن تلاش‌های دیپلماتیک برای حل‌وفصل این مشکل» را امری ضروری خواند، ضمن تاکید بر اینکه «تمامی گزارش‌های لازم در این‌باره، به موقع به ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه ارائه خواهد شد»، گفت: «تمامی گزینه‌های ممکن برای حل‌وفصل صلح‌آمیز مساله هسته‌ای ایران ادامه می‌یابد.» سخنگوی کاخ کرملین همچنین بار دیگر بر حق مشروع ایرانیان برای دستیابی به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای برای توسعه ایران تاکید کرد و گفت که «طرف روسی در این زمینه مشارکت فعال دارد و ما در حال کمک به دوستان ایرانی‌مان در این زمینه هستیم.»
بیانیه رسمی مسکو درباره نشست سه‌جانبه پکن
در خبری دیگر وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیه‌ای در ارتباط با برگزاری نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و چین که روز گذشته به‌میزبانی پکن برگزار شد، تاکید کرد که «هیات روسی به ریاست سرگئی الکسویچ ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه با همتایان خود بر نابجا بودن تهدیدها و زورگویی در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران تاکید کردند.» در بخش دیگر این بیانیه تاکید شده که «سه طرف اقدامات با هدف کاهش تنش‌های ساختگی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران را هماهنگ کردند.»
موضع تهران درباره نشست سه‌جانبه پکن
سرانجام محسن بختیار، سفیر جمهوری اسلامی ایران در پکن نیز در توئیتی که ساعتی پس از اتمام نشست سه‌جانبه تهران، پکن و مسکو، از طریق حساب کاربری شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس {توئیتر} منتشر کرد، در این رابطه اظهارنظر کرد و با تاکید بر ضرورت لغو تمامی تحریم‌های غیرقانونی نوشت: «ابتکار بسیار ارزشمند برگزاری چنین ساختارهای سه‌جانبه، مسیر روشنی برای مقابله با یکجانبه‌گرایی باخت- باخت آمریکا فراهم خواهد ساخت.» این دیپلمات ایرانی با ابراز خرسندی نسبت‌به اینکه «بر اساس همکاری‌های راهبردی سه کشور جمهوری اسلامی ایران، چین و روسیه، اجلاس سه‌جانبه معاونان وزیران امور خارجه امروز در پکن با موفقیت کامل برگزار شد»، نوشت: «غریب‌آبادی معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه با رایزنی‌ها و تبادل‌نظرهای بسیار مثبت و سازنده با دیگر طرف‌ها، به تفاهم‌های بسیار مهم و ارزشمندی درخصوص توسعه همکاری‌های سه‌جانبه در موضوعات مهم بین‌المللی از جمله ضرورت همراهی سه کشور برای مقابله با تحریم‌های یکجانبه و قلدرمآبانه آمریکا نایل آمدند.»
بیانیه 8 ماده‌ای نشست سه‌جانبه پکن
به هر تفسیر در حالی که اشاره شد، نشست سه‌جانبه ایران، چین و روسیه با انتشار یک بیانیه مشترک در هشت ماده به اتمام رسید، سه کشور در بند نخست این بیانیه با تاکید بر «برگزاری موفقیت» این نشست، نوشتند: «چین، ایران و روسیه، آخرین وضعیت موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌ها را به‌طور مفصل مورد بحث و بررسی قرار دادند. سه کشور بر ضرورت لغو تمامی تحریم‌های غیرقانونی یکجانبه تاکید کردند.» ایران، چین و روسیه همچنین در یکی دیگر از بندهای این بیانیه مشترک، با تاکید مجدد بر «تعاملات دیپلماتیک، سیاسی و گفت‌وگوی مبتنی بر اصل احترام متقابل» به‌عنوان «تنها گزینه عملی و معتبر در این خصوص» تاکید کردند که «طرف‌های ذی‌ربط باید متعهد به توجه به دلایل ریشه‌ای وضعیت کنونی بوده و اعمال تحریم، فشار و تهدید توسل به زور را ترک کنند.» تهران، پکن و مسکو همچنین با تاکید بر اهمیت «قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، شامل زمانبندی‌های مندرج در آن تاکید کرده»، در ادامه از طرف‌های ذی‌ربط خواستند «از انجام هر اقدامی که موجب تشدید وضعیت شده اجتناب کنند تا فضا و شرایط مناسب برای تلاش‌های دیپلماتیک ایجاد شود.» ایران، روسیه و چین همچنین در حالی بر «اهمیت احترام به معاهده منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای به‌عنوان سنگ بنای رژیم بین‌المللی منع اشاعه» تاکید کردند که چین و روسیه از اعلام مجدد «ایران که برنامه هسته‌ای‌اش منحصرا برای اهداف صلح‌آمیز است و نه برای تولید سلاح هسته‌ای استقبال کرده و از تعهد ایران به پایبندی کامل به تعهداتش به موجب معاهده منع اشاعه و موافقتنامه جامع پادمان استقبال کردند.» چین و روسیه همچنین از سیاست ایران برای تداوم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حمایت کرده و بر لزوم احترام کامل بحق ایران، به‌عنوان دولت عضو معاهده منع اشاعه، نسبت‌به استفاده‌های صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای تاکید کردند.
سه دولت ایران، چین و روسیه در حالی بر لزوم اجتناب تمامی دولت‌ها از هر اقدامی که فعالیت فنی، بی‌طرفانه و عینی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تضعیف کند، تاکید کردند و در بند هفتم این بیانیه، ایران و روسیه با اشاره به نقش چین به‌عنوان میزبان این نشست سه‌جانبه تقدیر به عمل آوردند. این درحالی بود که در ادامه هر سه دولت توافق کردند که «مشورت‌ها و همکاری‌های نزدیک خود را در آینده ادامه دهند.» ایران، چین و روسیه همچنین با تاکید بر تبادل‌نظر «در مورد موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی مورد علاقه مشترک»، با یکدیگر توافق کردند که «همکاری‌های خود را در سازمان‌های بین‌المللی و ترتیبات چندجانبه، مانند سازمان همکاری شانگهای و بریکس، حفظ کرده و تقویت کنند.»
سرانجام موضع ترامپ در قبال نشست سه‌جانبه پکن
رییس‌جمهور آمریکا که اصولا نه‌چندان علاقه‌ای به سکوت دارد و نه از چنین توانایی و قدرتی برخوردار است، تنها ساعتی پس از اتمام این نشست سه‌جانبه در پکن نسبت‌به آن واکنش نشان داد و در سخنانی در این رابطه گفت: «شاید آنها قصد دارند درباره برنامه‌های غیرهسته‌ای صحبت کنند. شاید آنها درباره کاهش تنش درباره سلاح‌های هسته‌ای صحبت کنند!» این اظهارات ترامپ اما در حالی مطرح شد که در بیانیه مشترک سه کشور ایران، روسیه و چین و همچنین در سایر موضع‌گیری‌های دیپلمات‌های ایرانی، روس و چینی در این رابطه، پیوسته به این مهم اشاره شده که موضوع و محور اصلی این نشست سه‌جانبه، برنامه هسته‌ای ایران و حق غیرقابل‌انکار ایران در دسترسی به انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز بوده است! بنابر گزارشی که فاکس‌نیوز منتشر کرده، دونالد ترامپ که روز گذشته در اتاق بیضی کاخ سفید میزبان مارک روته دبیرکل ناتو بوده، در بخشی از سخنانش در این نشست، به آنچه در نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و چین در پکن گذشته واکنش نشان داده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد