مهاجران؛ نیروی سیاسی سوم

گروه بین‌الملل- مژده کلهر- از نظر سیاسی همان‌طور که می‌دانید، مفاهیم «راست و چپ» برای اولین بار در طول انقلاب فرانسه (۱۷۸۹-۱۷۹۹) با الهام از سیاستمداران مخالفی ظهور کرد که در سمت راست یا چپ پارلمان فرانسه نشسته بودند.
بورژواهای ثروتمندی که بر کرسی‌های سمت راست رییس مجلس نشستند و با تغییرات مخالفت کردند، بیشتر کسانی بودند که از دیدگاه‌های محافظه‌کار سلطنتی حمایت می‌کردند. در مجلسی که پس از انقلاب تاسیس شد، نمایندگان طرفدار آزادی و معروف به پوپولیست نیز در سمت چپ صندلی رییس مجلس می‌نشستند. در این میان دیدگاه سیاسی چپ همزمان با صنعتی شدن به ایده‌ای تبدیل شده که از توزیع برابر ثروت حمایت می‌کند و به جای مفاهیمی مانند نژاد، ملیت و جنسیت بر مردم تمرکز می‌کند. برعکس، ثروتمندانی که خواهان تغییر نیستند، سیاست‌هایی را اتخاذ کرده‌اند که بر نژادپرستی تاکید دارد.
در سیاست فرانسه، دیدگاه سیاسی جناح راستی که ماکرون نمایندگی می‌کند، مجموعه‌ای از تغییرات قانونی را ایجاد کرد که مدت‌هاست مورد تقاضای ثروتمندان و روسا بوده و میلیون‌ها نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد، مانند افزایش سن بازنشستگی.
این مساله باعث شده تا فشار انباشته‌‌شده در نسل سوم آفریقایی‌های کم‌درآمد ساکن در حومه شهرها به دلیل بیکاری، شکاف دستمزدها، افزایش نجومی اجاره‌بها، قبوض برق و گاز به دلیل همه‌گیری، پس از قتل یک جوان ۱۷ساله توسط پلیس آشکار شود و در یک هفته، سراسر فرانسه را در بر بگیرد.
غارت و سوزاندن
در حالی که غارت در تظاهرات به عنوان واکنشی به نابرابری درآمدی خودنمایی می‌کند، آتش زدن خودروها و ساختمان‌ها به عنوان پیام «من را نادیده نگیرید، من اینجا هستم، من هم یک فرد هستم، من خواهان برابری و عدالت هستم» تلقی می‌شود.
در این راستا، هنگامی که مکانیسم دولتی فرانسه نتوانست در حوادث مداخله کند، حامیان ماری لوپن
( یکی از سیاستمداران راست افراطی فرانسه) به خیابان‌ها رفتند و با چوب‌های بیسبال به معترضان حمله کردند. این روشی است که راست‌گرایان افراطی می‌گویند: «شما نمی‌توانید به اموال من یا دولت من آسیب برسانید.»
در حالی که دموکراسی اروپایی که مهاجران را می‌پذیرد به عنوان دیدگاه‌های راست و چپ متعادل است، بخش مهاجری که نمی‌خواهد هویت و ارزش‌های دینی خود را از دست بدهد و در حومه شهرها و روستاها زندگی می‌کند، تلاش دارد خودش را از نظر سیاسی بسازد.
به همین دلیل در حال حاضر، مهاجرانی که عمدتا از سیاست‌های چپ حمایت می‌کنند، ممکن است به مرور زمان به یک بازیگر مستقل تبدیل شوند، اما درصد مهاجران راست افراطی و نژادپرستی را نیز بالا می‌برد. از سوی دیگر، سیاست‌های راست افراطی که مهاجران را نادیده می‌گیرند و به حاشیه می‌برند، صفوف مهاجران را تنگ می‌کند.
آیا اقدامات در فرانسه گسترش می‌یابد؟
متاسفانه کشورهای قدرتمند به طور فزاینده‌ای نژادپرستانه می‌شوند. قابل درک است که خشونت پلیس در آمریکا نیز توسط پلیس فرانسه به عنوان الگو در نظر گرفته شود. این نشان می‌دهد مکانیسم‌هایی که دیدگاه راست افراطی را به اشتراک می‌گذارند با هم در یک شبکه عمل می‌کنند. از این رو سیاه‌پوستان در تظاهرات آمریکا و فرزندان مهاجران از شمال آفریقا در فرانسه برجسته می‌شوند. لذا اگرچه تظاهراتی برای حمایت در سایر کشورهای اروپایی برگزار می‌شود، اما به نظر می‌رسد گسترش آنها دشوار باشد.
آنکارا چگونه تحولات را دنبال می‌کند؟
در همین رابطه ترکیه نیز تحولات اروپا به ویژه فرانسه را با نگرانی و حساسیت دنبال می‌کند. می‌توانیم این دیدگاه را به صورت زیر خلاصه کنیم:
– تظاهرات و اعتراض حق طبیعی جامعه است، اما اخلال در نظم عمومی، خرابکاری است و قابل قبول نیست.
– مرگ یک جوان ۱۷‌ساله آفریقایی‌تبار در فرانسه که باعث این اتفاقات شد، اولین مرگ نیست.
– همچنین از یک طرف مشکلاتی که با مهاجرت مردمی که به دلیل استعمار، به فرانسه و اروپا آمدند و به عنوان «طبقه دوم» در جامعه دیده شدند شروع شد و از طرف دیگر، گروه‌های راست افراطی علیه مهاجران به خیابان‌ها آمدند.
در همین راستا دولت ترکیه معتقد است که کشورهای اروپایی به ویژه فرانسه باید انگیزه اجتماعی و مشکلات پشت‌پرده همه این رویدادها را تحلیل کنند. مشکل دیگر در فرانسه شکاف توزیع درآمد بین اقشار اجتماعی این کشور اروپایی است و به گفته آنکارا، این مشکل باعث وقایع شد.
این اظهارنظرها از سوی دولت ترکیه در حالی صورت می‌گیرد که یکی از نمایندگان راست افراطی و ضدمهاجر این کشور اظهار کرده، آنچه در فرانسه اتفاق افتاد می‌تواند منجر به درگیری‌های مشابه در ترکیه شود. معاون رییس حزب عدالت و توسعه و سخنگوی حزب هم در این باره گفت: مقایسه سیاست مهاجرتی ترکیه بر اساس ارزش‌های بشردوستانه با واکنش به سیاست‌های استعماری فرانسه و خشونت‌های نژادپرستانه، رویکردی ناخودآگاه و بدخواهانه است.
به گفته آنکارا، دو موضوع متفاوت را نباید با هم اشتباه گرفت. توده‌هایی که در فرانسه اقدام کردند، کسانی هستند که از مستعمرات سابق فرانسه برای خدمت آورده شدند، اما سوری‌ها در ترکیه پناهنده هستند؛ کسانی که با فرار از جنگ، نه سیاست استعماری، به عنوان مهمان آمده‌اند.
با این حال نمایندگان راست افراطی می‌خواهند رای‌دهندگان خود را با لفاظی‌های رادیکال نژادپرستانه به سوی خود جلب کنند؛ موضوعی که به تعبیر کارشناسان مانند شنا کردن در آب‌های خروشان و خطرناک است.