موانع رشد تولید نهاده‌های دامی

مجید موافق‌قدیری رییس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران بر این باور است که مهم‌ترین رکن افزایش تولید و کاهش وابستگی به واردات خوراک دام، ایجاد انگیزه در کشاوررزان است.صعود قیمت‌ها در بازار محصولات پروتئینی در ماه‌های اخیر به دلیل چالش‌هایی که در تامین و توزیع نهاده‌های دامی پدید آمده، از یک سو تولیدکنندگان این محصولات را در معرض اتهام‌افکنی و هجمه قرار داده و از سوی دیگر سفره بخشی از مردم را از این محصولات تهی کرده است. دولت نیز درصدد راه‌حل‌های مقطعی نسبت به توزیع مرغ با قیمت کمتر برآمده است. این ماجرا تا آنجا پیش رفته که مقامات ارشد نیز به آن واکنش نشان داده‌اند و حالا حسن روحانی رییس‌جمهوری به وزیر جهاد کشاورزی دستور داده طرح‌های مربوط به رشد تولید نهاده‌های دامی را به ستاد اقتصادی دولت ارائه کنند. با این اوصاف اکنون در شرایطی که ۹۰ درصد از نهاده‌های دامی مورد نیاز کشور از محل واردات تامین ‌می‌شود، رشد تولید در این بخش چه الزاماتی دارد؟
رییس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران در این خصوص گفت: این وابستگی از آن جهت ایجاد شده که ایران از نظر منابع آب، زمین مناسب برای کشت و نیروی انسانی ماهر در مضیقه است و البته سرمایه‌گذاری روی تجهیزات حوزه کشاورزی نیز فاقد جذابیت است. مجید موافق‌قدیری افزود: برای کاهش میزان وابستگی به واردات و افزایش کیفیت محصولات پروتئینی و خوراک دام در داخل کشور، بهره‌گیری از تکنولوژی‌هایی که در دنیا مرسوم بوده و در ایران نیز وجود دارد، بسیار حائزاهمیت است. مهم‌ترین آن، استفاده از ظرفیت کارخانجات خوراک دام است که متاسفانه امروز با ۱۰ درصد ظرفیت فعالیت ‌می‌کنند.
وی ادامه داد: در صورتی که اگر از ظرفیت کارخانجات خوراک دام به طور کامل استفاده شود، به طور متوسط ۲/۱ میلیون تن واردات خوراک دام که ارزش آن حدود یک میلیارد دلار است کاهش ‌می‌یابد که این هم موجب کاهش خروج ارز و همچنین کاهش وابستگی ‌می‌شود. استفاده از این ظرفیت عواید دیگری نیز همچون افزایش کیفیت محصولات پروتئینی، افزایش رصد و پایش تامین نهاده‌های دامی، کاهش فساد و رانت در توزیع نهاده‌ها را به همراه دارد. در عین حال تولید خوراک دام بهینه‌شده و خواب سرمایه دامداران هم کاهش ‌می‌یابد. البته دولت به این مسائل آگاه است اما در مسیر افزایش تولید نهاده‌ها گامی برنمی‌دارد.
موافق‌قدیری گفت: به طور متوسط مصرف نهاده‌های دامی سالانه در کشور حدود ۲۱ میلیون تن است که ۱۶ میلیون تن آن از طریق واردات تامین ‌می‌شود. او با بیان اینکه «خودکفایی در تامین نهاده‌های دا‌می ‌در کوتاه‌مدت ممکن نخواهد بود» ادامه داد: در شرایط کنونی حجم عمده‌ای از نیاز کشور از محل واردات تامین شده و امروز کشور در شرایط اقتصادی نامساعدی به سر ‌می‌برد، از طرفی کشاورز هم انگیزه تولید نداشته و دولت هم حمایت‌های لازم را به عمل نمی‌آورد در حالی که جهش تولید در این بخش نیازمند آن است که پول ارزان‌قیمت در اختیار کشاورز قرار گیرد و واردات تکنولوژی‌های نو تسهیل شود. همچنین توسعه آموزش کشاورزان نیز باید در دستور کار قرار گیرد و امکان استفاده از سم، کود و بذر مناسب توسط کشاورزان فراهم شود. البته دولتی‌ها معتقدند همه این امکانات فراهم است اما سوال اینجاست که با وجود این امکانات، چرا ۹۵ درصد ذرت مورد استفاده در کشور وارداتی است. بنابراین عامل کلیدی در افزایش تولید نهاده‌های دامی، ایجاد انگیزه در میان کشاورزان است.