موج دوم شیل در راه است

گروه انرژی- تنها پس از گذشت حدود دو سال از لغو ممنوعیت صادرات نفت آمریکا، گریدهای نفتی مختلف از «وست تگزاس اینترمدییت» گرفته تا «تاندرهورس» و «مارس بلند» به آسیا رسیده و این منطقه را بزرگ‌ترین خریدار نفت آمریکا ساخته‌اند. صادرات نفت آمریکا تا اواسط دهه ۲۰۲۰ به حدود چهار میلیون بشکه در روز صعود خواهد کرد و با صادرات از سوی عراق و کانادا رقابت می‌کند.
بر‌اساس گزارش جدیدی که از سوی آژانس بین‌المللی انرژی منتشر شد، آمریکا عمده تقاضای بیشتر جهان برای نفت تا چند سال آینده را تامین خواهد کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد تولید نفت شیل آمریکا ظرف پنج سال آینده افزایش پیدا کرده و با ربودن سهم بازار اوپک، آمریکا را که زمانی بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان بود، به خودکفایی نزدیک‌تر کند.
بر‌اساس گزارش سالانه نفت ۲۰۱۸ که به تازگی از سوی آژانس بین‌المللی انرژی منتشر شده است، آمریکا ظرف سه سال آینده ۸۰ درصد از رشد تقاضای جهان برای نفت را پوشش خواهد داد. کانادا، برزیل و نروژ باقی این تقاضا را پوشش می‌دهند و فضایی برای عرضه بیشتر از سوی اوپک باقی نمی‌گذارند.
در واقع گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی تصویر کاملا تیره‌ای برای اعضای اوپک ترسیم می‌کند که امیدوار بودند به کاهش تولید خود پس از پایان سال‌جاری خاتمه دهند. طبق تحلیل آژانس بین‌المللی انرژی‌ در شرایطی که عرضه غیراوپک به خصوص در آمریکا به سرعت افزایش پیدا می‌کند، اوپک ممکن است برای یافتن راهی برای افزایش تولید بدون پایین بردن قیمت‌ها به مشکل برخورد کند.این امر اوپک را تحت فشار قرار می‌دهد تا به کاهش تولید برای مدت طولانی‌تری از آنچه مایل بود ادامه دهد. با این همه دشوار بتوان تصور کرد که آنها این سقف تولید را به مدت سه تا چهار سال دیگر حفظ کنند. انجام چنین کاری به معنای فلج کردن خود و واگذار کردن سهم بازار بیشتر به شیل آمریکا و سایر تولیدکنندگان غیراوپک است با این همه مشخص نیست تولیدکنندگان اوپک حتی اگر قرار باشد تعدیل کاهش تولید به صورت تدریجی انجام گیرد، چگونه به تولید کامل باز‌می‌گردند.طبق پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی، تقاضا برای نفت اوپک طی چند سال آینده در واقع کاهش پیدا خواهد کرد‌ زیرا این سازمان با عرضه غیراوپک تا حدودی به حاشیه بازار رانده شده است. بر پایه پیش‌بینی این آژانس، تولید نفت اوپک ۷۵۰ هزار بشکه در روز تا سال ۲۰۲۳ رشد خواهد کرد، البته آژانس انرژی کاهش ۷۰۰ هزار بشکه‌ای تولید ونزوئلا را به حساب آورده است.
در مجموع آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد تقاضا برای نفت تا سال ۲۰۲۳ به میزان ۹/۶ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند و بیش از نیمی از این افزایش از سوی چین و هند خواهد بود. در این بین میزان عرضه حدود ۴/۶ میلیون بشکه در روز رشد می‌کند که ۷/۳ میلیون بشکه در روز آن از سوی آمریکا خواهد بود که معادل ۶۰ درصد از افزایش عرضه جهانی است.
در میان بخش‌ها، بخش پتروشیمی نقش بزرگ‌تری را در پیشبرد رشد تقاضا برای نفت ایفا خواهد کرد به خصوص که بخش حمل‌و‌نقل شاهد به‌کارگیری بیشتر خودروهای برقی است، اما مساله تنها خودروهای برقی نیست. نفت فراوان و گاز طبیعی ارزان باعث افزایش سرمایه‌‌گذاری‌های پتروشیمی شدند.
اگرچه آژانس بین‌المللی انرژی رشد انفجاری تولید شیل در پنج سال آینده یا بیشتر را پیش‌بینی می‌کند‌ اما پس از آن وضعیت متفاوت خواهد بود.
کاهش گسترده‌ای که از زمان ریزش قیمت‌های نفت در سال ۲۰۱۴ در سرمایه‌گذاری‌های بالادستی روی داده است، در آغاز دهه آینده مشکلات عرضه‌ای را ایجاد خواهد کرد. سطح هزینه‌ها تازه در حال اوج گرفتن است اما همچنان در مقایسه با سطح پیش از سال ۲۰۱۴ بسیار اندک محسوب می‌شوند که به معنای کمبود پروژه‌های نفتی بزرگ و جدید در مدت چند سال آینده خواهد بود. این امر احتمالا مشکلاتی را در آینده ایجاد خواهد کرد. به علاوه کاسته شدن از ذخایر طبیعی میادین فعلی، هر سال سه میلیون بشکه در روز از میزان عرضه کم می‌کند. این امر به همراه رشد تقاضا به معنای آن است که صنعت نفت باید هر سال یک دریای شمال را جایگزین کند، اما این صنعت دیگر به حد کافی هزینه نمی‌کند تا این شکاف را بپوشاند.
در سال ۲۰۱۷ اکتشافات نفتی جدید به رکورد پایین دیگری سقوط کرد و معادل کمتر از چهار میلیارد بشکه نفت کشف شد. عدم نبود نفت جدید بذر مشکلات عرضه در دهه ۲۰۲۰ را می‌کارد.فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی‌ در بیانیه‌ای اظهار کرد: آمریکا قرار است برای پنج سال آینده مهر خود را بر بازارهای نفت جهانی بزند، اما همان طور که ما مکررا تاکید کرده‌ایم تصویر سرمایه‌‌گذاری جهانی ضعیف، منبع نگرانی است. سرمایه‌‌گذاری‌های بیشتری ضروری است تا افت میادین نفتی را جبران کند. دنیا هر سال به جایگزین کردن سه میلیون بشکه در روز افت تولید نیاز دارد که معادل تولید دریای شمال است و همزمان باید رشد تقاضای قوی را تامین کند.
گزارش آژانس بین‌المللی انرژی زمینه جالبی را در آغاز کنفرانس سالانه CERA Week در هیوستون فراهم کرده است. غول‌های صنعتی و وزرای نفت اوپک هفته جاری در این شهر آمریکا گردهم آمدند. تردیدی وجود ندارد که پیش‌بینی رشد تولید شیل آمریکا بحث‌های زیادی را از سوی حامیان شیل و نمایندگان نگران اوپک فراهم خواهد کرد.
در آغاز این کنفرانس، فاتح بیرول‌ سخنرانی داشت و محور سخنان بیرول تکنولوژی و نوآوری و چگونگی افزایش این دو در تامین انرژی جهان بود.
او با تاکید بر اینکه تقاضای جهانی نفت در پنج سال آینده رشد خواهد داشت گفت که در عوض رشد تولید نفت ایالات متحده این تقاضا را پوشش خواهد داد.اما آنچه نسبت به سال گذشته متفاوت است آن چیزی است که فاتح بیرول از آن به عنوان «موج دوم رشد تولید» که از شیل ایالات متحده انتظار می‌رود، توصیف کرده است. به گفته بیرول، این موج می‌تواند تا سال ۲۰۲۳ به روزی ۱۷ میلیون بشکه هم برسد.
انتظار می‌رود رشد تولید نفت سبک شیل با صادرات به پالایشگاه‌های اروپایی و آسیایی همراه باشد، پالایشگاه‌هایی که به دنبال نفت کم سولفور هستند و آن‌طور که بیرول می‌گوید پیش‌بینی می‌شود که این ظرفیت تا سال ۲۰۲۳ دو برابر شده و به ۴۹ میلیون بشکه در روز برسد.
فاتح بیرول به موضوع فقدان سرمایه‌گذاری‌ها در اکتشاف و تولید میادین جدید هم اشاره کرد.
از سویی دیگر سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در کنفرانس سالانه سراویک، از شرکت‌های نفت شیل آمریکا خواست برای حفظ قیمت‌های نفت در سطوح فعلی با این سازمان متحد شوند.
تثبیت قیمت نفت و رشد صنعت شیل محور مذاکرات کنفرانس سراویک است
رویترز انگلیس اعلام کرد‌ این درخواست با توجه به اینکه تولید بی‌سابقه نفت شیل از ثمربخشی تلاش‌های اوپک برای ایجاد تعادل در بازار نفت می‌کاهد، در کنفرانس انرژی سراویک آمریکا مطرح شد.
‌محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک در کنفرانس یاد‌شده گفت: درکی مشترک میان کشورهای صادرکننده نفت و تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا وجود دارد و آن اینکه ما همه متعلق به یک صنعتیم.این در حالی است که صادرات نفت آمریکا سال گذشته از سهم بازار اوپک کاسته است.امسال در کنفرانس سراویک تلاش می‌شود همکاری میان اوپک و تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا ایجاد شود.افزایش تولید نفت شیل آمریکا در سال گذشته میلادی و رکوردزنی آن (برای دیگر تولیدکنندگان) دردسر‌ساز شده است.
‌امانوئل ایب کیچیو، وزیر انرژی نیجریه رو‌راست‌تر از بارکیندو گفت: تولیدکنندگان بزرگ نفت شیل و نفت اوپک، هر دو باید نسبت به قیمت‌ها احساس مسوولیت کنند.
کنفرانس سالیانه سراویک با حضور دست‌اندرکاران حوزه انرژی از کشورهای مختلف از ۱۴ اسفند در شهر هوستون آمریکا آغاز شده است و تا ۱۸ اسفند ادامه دارد.
اوپک در نشست رسمی ۳۰ نوامبر ۲۰۱۶ (دهم آذرماه ۱۳۹۵) خود در وین، برای نخستین بار از سال ۲۰۰۸ میلادی با کاهش تولید موافقت کرد تا با کاهش مازاد عرضه نفت در بازارها، به بالا رفتن سطح قیمت‌ها کمک کند.
براساس این توافق، مقرر شد اوپک یک میلیون و ٢۰۰ هزار بشکه در روز از سطح تولید خود بکاهد.
اوپک همچنین موفق شد بیستم آذرماه ۱۳۹۵، تولیدکنندگان نفت غیراوپک شامل روسیه، قزاقستان، گینه، جمهوری آذربایجان، سودان، مالزی، عمان، بولیوی، مکزیک، بحرین و برونئی را با خود همراه کند.
این تولیدکنندگان نیز در مجموع با کاهش ۶۰۰ هزار بشکه در روز از تولید نفت خود موافقت کردند.توافق کاهش تولید نفت تا پایان سال ۲۰۱۸ تمدید شده است.۱۴ کشور الجزایر، آنگولا، اکوادور، گینه استوایی، گابن، ایران،عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان، امارات متحده عربی و ونزوئلا عضو اوپک هستند.