12 - 06 - 2018
موزه‌ای روی آب
گروه فرهنگ- چندی پیش بود که رییس اداره مخطوطات کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی از وضعیت نامناسب نسخ خطی قرآن در کتابخانه‌های کشور خبر داد و گفت به غیر از کتابخانه ملی، کتابخانه آستان قدس رضوی و کتابخانه آیت‌الله مرعشی، دیگر کتابخانه‌های موجود در کشور شرایط مناسبی برای نگهداری نسخ خطی قرآن ندارند. حالا مدیر موزه ملی قرآن از وضعیت بحرانی ساختمان این موزه خبر داده و می‌گوید بیش از ۸۰ درصد کتاب‌های خطی این موزه به دلیل رطوبت و ریزش آب از سقف، آسیب دیده‌اند و با وجود این، تمام بودجه‌ای که به این موزه اختصاص داده شده تنها ۱۰ میلیون تومان است.
امیر لهراسبی (مدیر موزه ملی قرآن) در گفت‌وگویی با ایلنا، وضعیت ناگوار موزه ملی قرآن را بحرانی عنوان کرده و گفته: «موزه ملی قرآن طی هفت، هشت سال گذشته آنچنان که باید و شایسته یک موزه ملی است، نبوده. دلیل این عدم توجه را من هم واقعا نمی‌دانم اما از زمانی که به سمت مدیریت این موزه منصوب شده‌ام سعی کرده‌ام به‌طور کاملا جدی پیگیری‌های لازم انجام شود و مصمم هستم به سمتی برویم که بتوانیم یک ریل‌گذاری مناسبی داشته باشیم تا کشور ایران، به عنوان ام‌القرای جهان تشیع یک مجموعه مسنجمِ قرآنی دارا باشد و تخصصا به عنوان موزه ملی قرآن به جمع‌آوری و ضبط و نگهداری صحیح از نسخ قرآنی بپردازد.»
او در ادامه توضیح داده است: «متاسفانه چنین اراده‌ای در رده‌های دیگر وجود ندارد و چنین کاری یک نفره قابل انجام نیست. ۵۰ درصد حل مشکلات به این برمی‌گردد که منابع ما در دسترس باشند. وقتی منابعی وجود ندارد هرقدر هم که طرح و برنامه داشته باشیم این برنامه‌ها در بوروکراسی اداری گیر می‌کنند و نمی‌توان فعالیت جدی‌ای انجام داد.»
لهراسبی با اشاره به مشکل اساسی که نسخ خطی موزه ملی قرآن با آن دست به گریبانند، گفته است: «ساختمان موزه باتوجه به اینکه در عمق ۱۵ متری زمین واقع شده، رطوبت بسیار زیادی دارد؛ به نحوی که در فصل سرما وقتی باران می‌بارد از سقف‌های موزه آب می‌چکد و آثار با اوضاع بحرانی‌ای مواجه هستند.»
۸۰ درصد آثار به مرمت نیاز دارند
مدیر موزه ملی قرآن، درخصوص میزان آسیبی که به نسخ خطی این موزه وارد آمده، بیان کرد: «رطوبت یکی از علل آسیب نسخ خطی موزه است. طی گزارشی که چند روز پیش از امین اموال فرهنگی موزه گرفتم، حدود ۸۰ درصد آثار موزه ملی قرآن و نسخ خطی آن نیازمند مرمت هستند. ما با سازمان میراث فرهنگی رایزنی‌های زیادی انجام داده‌ایم و اخیرا به یک جمع‌بندی رسیده‌ایم و قرار شده سازمان میراث فرهنگی، بحث رطوبت موزه را پیگیری کند و جلوی آن را بگیرد.»
او ادامه داده است: «وقتی یک مجموعه فرهنگی، ۸۰ درصد آثارش گرفتار چنین وضعیتی است، بنابراین برای خروج از این وضعیت، یک عزم جدی می‌طلبد، چراکه هم موضوع بر سر قرآن است و هم این آثار، میراث مکتوب ما هستند. از طرفی ما به عنوان میراث فرهنگی در قبال نگهداری و حفاظت از این آثار وظیفه‌ای داریم که تجربه سال‌های اخیر نشان می‌دهد وقعی به آن داده نشده.»
لهراسبی با گلایه از بودجه ناچیزی که به موزه ملی قرآن اختصاص یافته، گفته است: «متاسفانه بودجه‌ای که برای موزه در نظر گرفته شد، حدود ۱۰ میلیون تومان است که بسیار ناچیز است ولی پیگیر هستیم که بسنجیم به اندازه همین مقدار بودجه چقدر کار می‌توان انجام داد. من همچنان به دنبال جواب این سوال هستم که بالاخره تکلیف موزه ملی قرآن چیست و جایگاه موزه ملی قرآن، در جغرافیای موزه‌های ملی کشور که چند تا هم بیشتر نیستند، کجاست؟»
او در پاسخ به این سوال که آیا برآوردی صورت گرفته که موزه به چه میزان بودجه‌ای نیاز دارد یا نه گفت: «چنین کاری از سوی ما انجام نشده چراکه اساسا مدیر موزه قرآن هیچ اختیاری از خود ندارد تا چنین برآوردهایی را انجام دهد. این مساله، معلول آن است که ما درخواست خود را به اداره کل موزه‌ها ارسال کنیم و آنها کارشناسان خود را برای انجام بررسی و برآوردهای لازم به موزه بفرستند.»او البته به فعالیت‌های اخیر این موزه هم اشاره کرده و گفته: «طی ماه‌های گذشته بیش از ۲۰ جلد نسخه لاتین قرآن توسط آقای اکرمی کتابت شده که ایشان به موزه اهدا کردند. همچنین نمایشگاهی از آثار اهدایی موزه تا پایان ماه رمضان در موزه برقرار است که علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به موزه از این نمایشگاه دیدن کنند.»
نسخ خطی در امامزاده‌ها وضعیت خوبی ندارند
پیش از این هم سیدمحمدرضا فاضل‌هاشمی، رییس اداره مخطوطات کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با اشاره به وضعیت نامناسب نسخ خطی قرآن در کتابخانه‌های کشور گفته بود: «غیر از کتابخانه ملی، کتابخانه آستان قدس رضوی و کتابخانه آیت‌الله مرعشی که تلاش کرده‌اند در سال‌های اخیر وضعیت نگهداری نسخ خطی و تامین امکانات مورد نیاز برای این امر را ارتقا دهند، دیگر کتابخانه‌های موجود در کشور عموما شرایط مناسبی برای نگهداری نسخ خطی قرآن ندارند. البته این وضعیت برای تمامی نسخ خطی موجود در کشور صدق می‌کند اما نسخ خطی قرآن به دلیل اهمیت کتابت و تذهیب‌هایی که در این دسته از آثار به کار رفته است، از اهمیت بیشتری برخوردارند.»
او گفته بود: «شرایط فعلی برای نگهداری این دسته از منابع شرایط نامناسبی است که هر لحظه امکان دارد منجر به نابودی اثر شود. غیر از کتابخانه‌ها، اماکن مقدسه مانند آستان مقدس امامزادگان که معمولا این نوع نسخ خطی در آنجا نگهداری می‌شود نیز از شرایط مطلوبی برخوردار نیستند.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد