15 - 12 - 2022
مکانیسم بازار را بپذیریم
مسعود
دانشمند*
مشکلات به وجود آمده در بازار که مبتنی بر تغییرات شدید قیمت ارز و در نهایت قیمت کالاهاست ناشی از عدم توازن میان عرضه و تقاضای ارز است.بانک مرکزی به عنوان متولی بازار پولی کشور نتوانسته است آرامش را به این بازار باز گرداند و آخرین تصمیم این مرکز که تاسیس مرکز مبادلات ارزی با هدف تثبیت و کاهش قیمت ارز بودطی عمر چند روزه خود نه‌تنها باعث تثبیت و کاهش قیمت ارز نشد که افزایش قیمت نیز در بازار و قیمت مرجع مبادله‌ای پدید آورد و این به سادگی قابل مشاهده است.
قیمت ارز مبادله‌ای که در اولین روز کاری این مرکز دو هزار و ۴۰۴ تومان تعیین شده بود روز گذشته به حدود دو هزار و ۷۰۰ تومان و به تبع آن قیمت ارز در بازار آزاد به بیش از سه هزار و ۳۰۰ تومان رسید، این قیمت بالا و سرعت رشد قیمت هرچند حبابی است ولی باعث ورود عده‌ای به بازار خرید و فروش می‌شود که نیازی به ارز ندارند.
طبیعی است که این افزایش پی در پی قیمت، بازار را دچار سردرگمی می‌کند. در این شرایط کالاهای وارداتی که پیش از این وارد شده‌اند نیز مشمول افزایش قیمت قلمداد می‌شوند.
از سوی دیگر واردکنندگان کالا اطمینانی به ثبات بازار ندارند و این نگرانی وجود دارد که اگر امروز کالایی بخرند؛ تا زمانی که کالا به کشور و بازار برسد قیمت ارز تغییر نکند و کاهش نداشته باشد.
در نتیجه بخش‌خصوصی در حوزه بازرگانی و تولید توان برنامه‌ریزی حتی برای دو ماه بعد نیز در خود نمی‌بیند بنابراین این عدم امکان برنامه‌ریزی موجب اختلال در روند تجاری و تولیدی
کشور می‌شود.
به نظر می‌رسد برای خروج از این شرایط بهتر است یک صندوق ارزی تاسیس شود و به هر کسی که ارز به آن صندوق واریز کند، یک سپرده با سود ۲۰ درصد و مطابق نرخ ریالی روز ارز تعلق گیرد، بانک مرکزی نیز تعهد کند بازپرداخت ارز در زمان مطالبه بدون هیچ مانعی صورت گیرد.
از سوی دیگر اجازه داده شود صادرکنندگان و واردکنندگان در مرکز مبادلات بدون دخالت و قیمت‌گذاری بانک مرکزی به مبادله با یکدیگر بپردازند.
آمار صادرات و واردات گمرک در شش ماهه نخست سال‌جاری نشان می‌دهد که میزان صادرات غیرنفتی حدود ۲۰ میلیارد دلار و واردات حدود ۲۵ میلیارد دلار بوده است.
مشخص است اگر کالاهای اساسی، یعنی اولویت یک به اضافه دارو و بنزین از سبد کالاهای وارداتی خارج و از طریق ارز حاصل از فروش نفت تامین شود مابقی نیازهای ارزی و صادرات با هم برابری می‌کند و این برابری خود به خود باعث تثبیت و کاهش قیمت می‌شود. به عبارتی پذیرفتن مکانیسم بازار بدون دخالت دولت در این شرایط کارساز است.
*عضو هیات‌رییسه اتاق بازرگانی ایران
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد