می‌خواهند صنعت برق را غارت کنند

هستی عبادی- خاموشی‌های گاه‌ و بی‌گاه، افت ولتاژ، قطعی برق صنایع و نارضایتی عمومی از وضعیت انرژی در کشور، تنها نشانه‌های یک بحران سطحی نیستند؛ پشت این اتفاقات زنجیره‌ای از غفلت‌ها، سیاستگذاری‌های اشتباه و تصمیم‌های نادرست قرار دارد که سال‌هاست صنعت برق را به مرز فرسودگی رسانده است. سال‌هاست که کارشناسان درباره این وضعیت هشدار داده‌اند اما نه کسی گوش سپرده و نه اراده‌ای جدی برای تغییر شکل گرفته است.
بحران امروز برق، نه با یک مدیر آغاز شده و نه با یک دولت به پایان می‌رسد. این ماجرا قصه‌ای قدیمی است؛ از قیمت‌گذاری‌های غیرواقعی گرفته تا سوءمدیریت، بدهی‌های سنگین وزارت نیرو، سرمایه‌گذاری‌نکردن در تولید و زیرساخت و فشار روزافزون تقاضا. حالا دیگر نمی‌توان چشم بر واقعیت بست: این صنعت سال‌هاست که زیر بار بی‌توجهی خم شده و حالا به نقطه انفجار رسیده است.
وضعیت امروز صنعت برق به‌گونه‌ای است که نمی‌توان فرد خاصی را سرزنش و محکوم کرد بلکه باید با فهم این بحران ساختاری و ضرورت نجات یکی از حیاتی‌ترین ارکان توسعه کشور قدم برداشت.
نه با یک مدیر شروع شده، نه با یک دولت تمام می‌شود
ابراهیم خوشگفتار، رییس سابق سندیکای تولیدکنندگان برق در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» در این رابطه می‌گوید: آقای علی‌آبادی وارث این سیستم است. یعنی نمی‌گویم هر کسی هر چه بگوید، درست است. ممکن است یکی بگوید علی‌آبادی بوده، یکی دیگر بگوید مثلا متبا نقش داشته؛ هر کسی می‌تواند چیزی درباره این مسائل بگوید. اما واقعیت این است که درباره این موضوع، همه مجموعه حاکمیت کشور، بدون استثنا، خلاصه یک کاری کرده‌اند. تقریبا مثل آلومینیوم که به همه مثل اکسیژن رسیده، یا نان که همیشه بوده. سال۱۳۸۴ قیمت نان سنگک پنج‌تا تک‌تومنی بود، امروز شده پنج‌هزار تومان. قیمت برق ۱۰تومان بود، امروز هر کیلووات‌ساعت حدود ۱۰۰تومان است. این اتفاقی که درباره برق افتاده، نشان می‌دهد نظام حاکمیتی کشور به‌گونه‌ای عمل کرده که یک مجموعه را مدام دوشیده‌، حالا دیگر نمی‌شود از آن چیزی گرفت. چون توان دوشیدن دیگر نیست، این مشکل پیش آمده است.
خوشگفتار با طرح این پرسش که چرا خاموشی به‌وجود آمده است، تصریح کرد: به نظر من این اتفاق نتیجه بی‌توجهی به صنعت برق است. برق امروز این بحران را به وجود آورده. این بحران زمانی حل می‌شود که همه دست به دست هم دهند و کمک کنند تا صنعت برق دوباره به دوران خوب خود بازگردد.
وی افزود: بنابراین نمی‌شود گفت فقط دولت احمدی‌نژاد یا روحانی مقصر بوده‌اند اما به‌نظرم از سال۱۳۹۲ به بعد، بیشترین خیانت به وزارت نیرو شده. آقای چیت‌چیان، آقای اردکانیان، آقای محرابیان، همه می‌دانستند کشور به بحران می‌خورد ولی چشم‌شان را بستند و هیچ‌کاری نکردند. ما می‌دانستیم سال۱۳۹۲ نیستیم، می‌دانستیم به بحران نزدیک می‌شویم ولی بی‌توجهی کردیم.
این فعال صنعت برق با بیان اینکه ما می‌دانستیم در سال۱۳۹۹ چقدر برق نیاز داریم اما هیچ اقدامی نکردیم، عنوان کرد: این دانسته‌ها امروز ما را به اینجا رسانده که با مشکل جدی مواجهیم. حالا برای رفع این مشکل باید چه کنیم؟ باید باهم همکاری کنیم و آن را حل کنیم. بله، گفته شده ناترازی وجود ندارد یا … ولی این حرف‌ها عجولانه است.
او گفت: من مدافع علی‌آبادی نیستم. اگر هم قرار باشد یکی از منتقدان جدی علی‌آبادی باشم، هستم اما اگر منصف باشم، می‌گویم نقش علی‌آبادی تعیین‌کننده نیست.
رییس سابق سندیکای تولیدکنندگان برق با اشاره به اینکه برق مثل درخت گردو است، تاکید کرد: اگر بخواهید درخت گردو داشته باشید، باید 10سال قبل نهالش را کاشته باشید. بعد از 10سال تازه شروع می‌کند به جوانه زدن. نه اینکه امروز نهال را بکارید، فردا صبح محصول بدهد. وی افزود: مشکل برق، نتیجه بی‌توجهی به صنعت برق از سال۱۳۸۹ به بعد است. در دوره آقای چیت‌چیان و آقای اردکانیان هم می‌دانستند برق به بحران می‌خورد ولی کاری نکردند.
خوشگفتار با اشاره به گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس درباره دلایل ناکامی در توسعه صنعت برق گفت: قرار بود این گزارش به قوه قضاییه ارسال شود تا مورد رسیدگی قرار بگیرد اما تا این حد هم پیش نرفت و باز هم کاری انجام نشد.
او تاکید کرد: آقای علی‌آبادی هم وارث همین وضعیت است. ممکن است در برخی مشکلات امروز مقصر باشد اما همه تقصیرها به گردن او نیست. من هم نسبت‌به مدیریت ایشان انتقاد دارم، به‌خصوص اینکه وعده داده بود که مشکل برق به‌راحتی حل می‌شود. قطعا این حرف درستی نیست. به نظر من، با این شرایط تا 10سال آینده خاموشی خواهیم داشت، مگر اینکه فکری اساسی بشود.
سدی جلوی شیب تند تولید
رییس سابق سندیکای تولیدکنندگان برق در ادامه با تاکید براینکه لازم است مصرف بی‌رویه کنترل شود، عنوان کرد: باید جلوی مصرف بالا را بگیرند. اگر این شیب مصرف ادامه پیدا کند، هر چقدر هم تولید کنید، دوباره به نقطه صفر می‌رسید.
او با اشاره به زیان صنایع ناشی از قطع برق در تابستان و زمستان گفت: گزارش وضعیت صنعت سیمان، در کدال قابل دسترس همه است. ببینید که چقدر از قطع برق ضرر کرده‌اند. البته که آنها هم بی‌تقصیر نیستند، 20سال است که قرار بوده بویلر برای واحدهای تولیدکننده سیلما نصب شود تا مصرف‌شان پایین بیاید، یعنی برق را از حرارت تولید و یک‌سوم تا یک‌چهارم برق را مصرف کنند اما این کار را نکرده‌اند، چون فقط دنبال سود بودند. دلیلش هم مشخص است، قیمت برق آنقدر پایین بوده که نصب بویلر صرفه اقتصادی نداشته است.
خوشگفتار با تاکید براینکه وقتی صحبت از ناترازی است همه فقط قیمت برق را می‌بینند، اظهارداشت: متاسفانه در طول سال‌های گذشته به صنعت برق ظلم شده؛ نه فقط ظلم، بلکه ظلم مضاعف. برای حل این مشکل هم لازم است که همه همکاری کنند؛ از اصلاح قیمت گرفته تا طرح‌های کاهش مصرف و توسعه زیرساخت‌ها. او افزود: امروز صنعت برق، بدهکارترین صنعت کشور است. چرا؟ چون همه می‌خواهند این صنعت را بدوشند اما هیچ‌کس نمی‌خواهد کمکش کند. همه می‌خواهند برق مجانی باشد. مفت باشد. هیچ بازدهی هم ندهند. هیچ سرمایه‌ای نگذارند. خب، وقتی این‌گونه است، نتیجه‌اش می‌شود خاموشی.
کار به جایی رسیده که هرجا بخواهند مدرسه‌ای بسازند، می‌گویند برقش را رایگان بگذارید. کسی نمی‌فهمد که آن طرفش، یک خاموشی بزرگ در راه است.