میز هفت گوشه قزاقستان پذیرای ایران و ۱+۵

پایتخت سابق قزاقستان امروز میزبان مذاکرات ایران با گروه ۱+۵ است. دور جدید مذاکرات پس از هفت ماه وقفه در شرایطی برگزار می‌شود که مواضع دو طرف در این مدت تغییر ملموسی نداشته است. البته در این فاصله اعلام آمادگی جو بایدن، معاون رییس‌جمهور آمریکا در نشست سالانه داووس برای برگزاری گفت‌وگوی دوجانبه با ایران و پاسخ دیپلماتیک علی‌اکبر صالحی به آن تغییری نسبی در فضای مذاکرات جاری ایجاد کرده ولی مقامات جمهوری اسلامی و به ویژه مقام معظم رهبری اعلام کردند مذاکره در صورتی سودمند است که طرف غربی دست از اعمال فشار بردارد و گفت‌وگو با هدف گفت‌وگو نباشد. ایران همچنین در آستانه مذاکرات ۱+۵ اعلام کرده که بهتر است پیشنهاد‌های طرف مقابل معتبر باشد و طرف‌های غربی دچار اشتباهات قبلی نشوند.
در یک سال گذشته تاکنون چهار دوره مذاکرات میان ایران و پنج عضو دایم شورای امنیت ایران به اضافه آلمان برگزار شده که آخرین آن در بغداد بوده است. ایران در دو دوره از مذاکرات استانبول با رویکرد مثبت و همکاری‌جویانه وارد شد و در آن مذاکرات مطرح کرد که موضوع هسته‌ا‌ی پیچیده است در این راستا دو طرف مذاکره پروسه‌ای‌ را برای حل آن تعریف کنند که در آن شروع و پایان مذاکرات مشخص باشد.
مذاکرات استانبول از آن‌ جهت که کشورهای ۱+۵ در بیانیه پایانی مذاکرات حق برخورداری ایران از تکنولوژی هسته‌ای و غنی‌سازی را به رسمیت شناخت با استقبال طرف ایرانی مواجه شد اما ۱+۵ خیلی زود حرف خود را در بغداد پایتخت عراق پس گرفت و بار دیگر دست به تکرار خواسته‌های غیرقانونی‌ خود از ایران زد.
۱+۵ در مذاکرات بغداد نه تنها به پیشنهاد ایران برای همکاری متقابل و گام به گام پاسخ نداد بلکه از گامی که در استانبول برای بهبود فضای گفت‌وگوی متقابل برداشته بود یعنی «پذیرش حق غنی‌سازی برای ایران» عقب نشست. این رویکرد موجب شد تا ایران نیز در بغداد سختگیرانه‌تر به آینده مذاکرات هسته‌ای نگاه کند. در همین راستا مذاکرات مجدد در مسکو جز تکرار جدی و مستند مواضعی که در بغداد اتخاذ شده بود، نبود و باز هم ۱+۵ پاسخی مستدل به پیشنهاد‌های ایران نداد.
در این رابطه سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی با توجه به اینکه فردا هشتمین دور از مذاکرات ایران و ۱+۵ برگزار می‌شود اظهار امیدواری کرد که غرب در گفت‌وگوهای جدید با راهبرد جدید و پیشنهادهای معتبر وارد شود و این در حالی است که طرف غربی نزدیک به هشت ماه است که میز مذاکره را ترک کرده و تنها به تحریم‌های یک‌جانبه بر علیه ایران اقدام می‌کند.در همین زمینه دبیرشورای عالی امنیت ملی به خبرگزاری فارس گفت: ایران و قزاقستان در عین توانمندی برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، در مخالفت با سلاح هسته‌ای و مقابله با اشاعه آن نیز اشتراک نظر دارند.
نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی روز گذشته با یرلان ادریسوف، وزیر امور خارجه قزاقستان دیدار و گفت‌وگو کرد. جلیلی در این دیدار گفت: امنیت منطقه‌ای و صلح جهانی در گرو نقش‌آفرینی فعال کشورهای منطقه در مقابله هماهنگ با تهدیدهای مشترک و جلوگیری از دخالت بیگانگان در ترتیبات امنیتی منطقه است.وی تاکید کرد: ادعای برخی قدرت‌ها در زمینه تلاش برای امنیت منطقه‌ای از یک‌سو و اقدام آنها در به‌کارگیری ابزار فشار و تحریم برای تحمیل رویکردهای غیرمنطقی دارای تناقض است.
دبیر شورای عالی امنیت ملی افزود:‌ با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران و قزاقستان در عین توانمندی برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای در مخالفت با سلاح هسته‌ای و مقابله با اشاعه آن اشتراک نظر دارند، دو کشور می‌توانند عرصه‌های جدیدی از همکاری‌ها در سطح دوجانبه و نیز منطقه‌ای و بین‌المللی را سامان دهند.همچنین در این دیدار یرلان ادریسوف، وزیر امور خارجه قزاقستان با اشاره به ظرفیت‌های بالفعل ایران در منطقه تاکید کرد: همه طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به نقش انکارناپذیر ایران در تثبیت صلح و امنیت منطقه اذعان دارند.
در همین راستا علی‌اصغر سلطانیه، نماینده دایم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اشاره به تاکید آمانو بر ادامه گفت‌وگوها با ایران برای رفع ابهامات در گزارش اخیرش درباره ایران با بیان اینکه «ایران نیز به ادامه گفت‌وگوها متعهد است»، خاطرنشان کرد که موفقیت فرآیند گفت‌وگوها منوط به حفظ فضای آرام کاری در آژانس است.
علی‌اصغر سلطانیه با اشاره به گزارش ماه فوریه مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران پیام اصلی این گزارش پس از ۱۰ سال بازرسی از تاسیسات، مواد و فعالیت‌های هسته‌ای ایران را انحراف نداشتن این فعالیت‌ها و تاسیسات به سمت اهداف نظامی دانست و گفت: آژانس در این گزارش تاکید دارد که غنی‌سازی در ایران بدون هیچ مشکلی و با نظارت کامل آژانس ادامه دارد. نماینده دایم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داد: غنی‌سازی تا غنای ۲۰ درصد براساس گزارش آژانس با هدف استفاده برای سوخت رآکتور تهران با موفقیت ادامه دارد که این نشان‌دهنده استفاده صلح‌آمیز از غنی‌سازی از جمله برای تامین سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران و نیز تامین رادیوایزوتوپ‌های مورد نیاز بیمارستان‌هاست.
بسته پیشنهادی آمریکا به ایران در قزاقستان ارایه می‌شود
یک روز مانده به مذاکرات سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا هم می‌گوید: کشورش بسته‌ای پیشنهادی برای ایران در قزاقستان دارد.الن ایر در گفت‌و‌گو با بی‌بی‌سی فارسی افزود: من حاضر نیستم جزییات بسته پیشنهادی‌مان را توضیح بدهم. همانطور که هر دو طرف گفته‌اند مذاکره کردن از طریق رسانه فایده‌ای ندارد.
وی با بیان اینکه کار دیپلماسی پای میز مذاکرات است، افزود: نماینده ایران که به قزاقستان تشریف بیاورند با احترام متقابل و حسن‌نیت به دنبال آن هستیم که ببینیم می‌توانیم راه‌حلی پیدا کنیم. رهبر ایران و رییس‌جمهور ما فرمودند داشتن بمب اتمی قابل قبول نیست و این نشان می‌دهد جای مذاکره هست.
هیات‌های مذاکره‌کننده گروه کشورهای ۱+۵ دیروز وارد آلماتی شدند. قرار است ایران و ۱+۵ روز سه‌شنبه هشتم اسفندماه دور جدید مذاکرات هسته‌ای را برگزار کنند. هیات مذاکره کننده ایران به ریاست سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان عصر روز دوشنبه وارد آلماتی شد.سخنگوی فارسی‌زبان وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به اینکه آمریکا در ازای آمادگی ایران حاضر است چه چیزی ارایه کند، اظهارداشت: ما آماده مذاکره با ایران هستیم. ما باید در قزاقستان با ایران مذاکره کنیم. ایران با انجام و اجرای تعهدات بین‌المللی‌اش باید بتواند تحریم‌ها را لغو کند.
وی با بیان اینکه نمی‌شود به صورت رسانه‌ای مذاکره کرد، افزود: اصل مطلب این است اگر ایران تعهد خود را درباره برنامه صرفا صلح‌آمیز انجام دهد تحریم‌ها لغو خواهد شد. ایران می‌تواند یک برنامه‌ای هسته‌ای داشته باشد ولی باید تعهدات و الزاماتی را که قبلا به عهده گرفته بود اجرا کند و برنامه هسته‌ای‌اش را در چارچوب NPT پیش ببرد. ما با جدیت، حسن نیت و احترام متقابل به قزاقستان می‌رویم تا با ایران همکاری کنیم، تا به سوی توافق بلندمدت پایدار جامع و مرضی‌الطرفین حرکت کنیم.
سخنگوی فارسی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به اینکه شما درباره لغو تحریم‌ها سخن می‌گویید در حالی که اگر رییس‌جمهور آمریکا خواسته باشد تحریم‌های ایران را لغو کند نمی‌تواند چون مصوبه سنا و مجلس نمایندگان است، گفت: انعطاف‌پذیر هستیم. این تحریم‌ها وسیله است، هدف نیست و علت کل این تحریم‌ها وادار کردن ایران به پایبندی به تعهدات بین‌المللی‌اش است تا جامعه بین‌المللی نگرانی‌اش نسبت به ماهیت صلح‌آمیز بودن هسته‌ای ایران از بین برود.
در همین راستا باربارا لی، عضو دموکرات مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا و ۱۰ عضو دیگر طرحی ارایه داده‌اند که به موجب آن دولت آمریکا مکلف است نماینده ویژه‌ای را برای انجام گفت‌وگوهای مستقیم اتمی با ایران به تهران بفرستد.
آلن ایر در توضیح این طرح گفت: بعضی از تحریم‌ها بین‌المللی و برخی ملی است (تنظیم شده توسط آمریکا است). اراده و نیت ما این است که ایران مثل همه کشورهای عضو NPT پای حرفش بایستد.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که در این مصاحبه بر همکاری ایران با NPT تاکید داشت ولی اشاره‌ای به همکاری‌های حتی خارج از پادمان ایران نداشت، گفت: ما دنبال تسلیم و تعظیم ایران نیستیم دنبال تعامل ایران با جامعه بین‌المللی هستیم. همیشه می‌گفتیم که ایران حق برخورداری از انرژی هسته‌ای بر‌ای استفاده صلح‌آمیز دارد ولی باید تعهداتش را انجام دهد.