ناتو در سایه جنگ اوکراین

«جهان‌صنعت»- گروه بین‌الملل – همزمان با برگزاری نشست سران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی( ناتو) در ویلنیوس، پایتخت لیتوانی، حملات روسیه به اوکراین ادامه داشته و در دومین روز از حملات جدید، مسکو کی یف را بمباران کرده است.
در همین رابطه خبرگزاری رویترز روز گذشته گزارش داد: روسیه ساعاتی پیش از ملاقات ولودیمیر زلنسکی با سران کشورهای عضو ناتو، برای دومین روز پیاپی اقدام به بمباران کی‌یف با استفاده از پهپادهای انتحاری کرد.
بنابر این گزارش «‌سرهی پوپکو، رییس مدیریت نظامی کی‌یف در پیامی اعلام کرد: در پانصدو‌چهارمین روز از حمله همه‌جانبه فدراسیون روسیه به اوکراین، دیروز حملات دیگری به پایتخت کشور روی داد. رویترز نوشت: بنابر اطلاعات اولیه از ارتش اوکراین، این حملات هوایی تاکنون خسارات مالی یا تلفات جانی و مجروحی در بر نداشته است، با این حال آژیر هشدار حمله هوایی به مدت دو ساعت در کی‌یف و سراسر اوکراین به صدا در آمد و این درحالی بود که سران ناتو
(در لیتوانی) گردهم آمده‌اند.
این گزارش می‌افزاید: شب قبل از آن نیز روسیه ۲۸ فروند پهپاد را به سمت کی‌یف و بخش‌هایی از جنوب منطقه اودسا اعزام کرده بود.
انتقاد شدید زلنسکی از سران ناتو
نشست دو‌روزه سران ناتو، درحالی از روز سه‌شنبه ۱۱ ژوئیه برابر ٢٠ تیر ۱۴۰۲ در «ویلنیوس» پایتخت لیتوانی آغاز ‌شده است که امیدهای اوکراین برای پذیرفته‌شدن در این پیمان نظامی به یأس مبدل شده و با انتقاد زلنسکی همراه بوده است.
ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو روز سه‌شنبه تنها وعده داد که اوکراین پس از برآورده کردن تمام شرایط پیش‌نیاز به این ائتلاف ملحق خواهد شد. استولتنبرگ در سخنان خود در اجلاس سران کشورهای عضو ناتو گفت: در صورت توافق متحدان و برآورده شدن شرایط، اوکراین را برای پیوستن به ناتو دعوت خواهیم کرد.
ولودیمیر زلنسکی رییس‌جمهوری اوکراین نیز در واکنش به این سخنان از اینکه ناتو مسیر مشخصی برای پیوستن کی‌یف به این ائتلاف نظامی مشخص نکرده است، انتقاد کرد و در توئیتی نوشت: ما برای متحدان‌مان ارزش قائلیم اما اوکراین هم لایق احترام است.
زلنسکی افزود: این اقدامی بی‌سابقه و بیهوده است که یک چارچوب زمانی برای دعوت یا عضویت اوکراین مشخص نشود. در همین حال، واژه‌های مبهمی درباره «شرایط» دعوت از پیوستن ناتو انتخاب می‌شود؛ به نظر می‌رسد هیچ آمادگی‌ای برای دعوت اوکراین به ناتو یا عضویت این کشور وجود ندارد.
این در حالی است که آماندا اسلوات مدیر ارشد اروپا در شورای امنیت ملی کاخ‌سفید به خبرنگاران گفته، همان‌طور که جو بایدن رییس‌جمهوری ایالات‌متحده آمریکا بارها صراحتا اعلام کرده، من فکر می‌کنم اوکراین همچنان باید اصلاحاتی را جهت عضویت در ائتلاف نظامی ناتو انجام دهد. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ‌سفید هم روز سه‌شنبه تاکید کرد که اوکراین در آینده‌ای نزدیک عضو ناتو نخواهد شد و همچنان نیاز دارد تا بر یک‌سری اصلاحات کلیدی از جمله سیاست، مدیریت خوب و حاکمیت قانون متمرکز شود.
از سوی دیگر رند پل سناتور جمهوریخواه آمریکایی از ایالت کنتاکی، مطالبات و سخنان رییس‌جمهوری اوکراین را مبنی بر عدم‌تمایل ناتو جهت عضویت اوکراین در این ائتلاف، «ناسپاسی و وقیح» خواند. رند پل طی مصاحبه‌ای با فاکس‌نیوز بیان کرد: یک ضرب‌المثل قدیمی انگلیسی است که می‌گوید: «دندان اسب پیشکشی را که نمی‌شمارند.» ولودیمیر زلنسکی رییس‌جمهوری اوکراین احتمالا باید از چنین مثلی آگاه باشد. ما ۱۰۰ میلیارد دلار به آنها داده‌ایم و او با این حال خیلی وقیح است که چنین جسارتی به خرج می‌دهد و خطاب به ما می‌گوید که «بهتر است کمک‌ها را افزایش دهید.» این درخواست او ناسپاسی‌اش را می‌رساند.
این سناتور آمریکایی در ادامه تصریح کرد: تا زمانی که ما به ارسال تسلیحات نامحدود به دولت زلنسکی ادامه می‌دهیم، فکر می‌کنم او هیچ دلیلی برای مذاکرات نمی‌بیند؛ بنابراین در حال به تعویق انداختن مذاکرات هستیم، اما در نهایت مردم اوکراین بازنده هستند.
«پل» این اظهارات را پس از آن بیان کرد که ولودیمیر زلنسکی، ناتو را به دلیل عدم ارائه نقشه راهی جهت عضویت اوکراین به باد انتقاد گرفت. جو بایدن رییس‌جمهوری آمریکا و دیگر رهبران ناتو با تعویق عضویت اوکراین در ناتو، از جنگی مستقیم با روسیه خودداری کرده‌اند.
کارت بازی اوکراین در ناتو
بحث عدم‌موافقت با عضویت اوکراین در ناتو با توجه به اینکه مستقیما با روسیه در حال جنگ بوده، در حالی مطرح می‌شود که از زمان حمله روسیه به اوکراین، فنلاند به ناتو پیوسته و روز سه‌شنبه نیز با موافقت ترکیه قرار است پروسه پیوستن سوئد به این سازمان عملی شود. با این حال کشورهای عضو ناتو با پیوستن اوکراین به این سازمان مخالفت می‌کنند، چرا که معتقدند در این صورت و بنا بر اساسنامه ناتو باید به صورت مستقیم با روسیه وارد جنگ شوند. البته هر چند از ابتدای شروع جنگ، کشورهای اروپایی و به خصوص آمریکا کمک‌های مالی و تسلیحاتی فراوانی به اوکراین ارائه‌داده و عملا با روس‌ها در حال تقابل هستند، اما فعلا و حداقل تا پایان جنگ بعید به نظر می‌رسد که با عضویت اوکراین در ناتو موافقت کنند، چرا که علاوه‌بر اجتناب از جنگ مستقیم با روسیه، این قضیه می‌تواند به عنوان اهرمی در مذاکرات آتی با مسکو نیز مطرح باشد.
از سوی دیگر هر چند رییس‌جمهوری اوکراین تلاش می‌کند تا کشورش عضو ناتو شود، اما به نظر می‌رسد او با علم به عدم‌تحقق این موضوع (حداقل در کوتاه‌مدت) از چنین قضیه‌ای به عنوان کارت بازی جهت بهره‌مندی بیشتر کمک‌های مالی و تسلیحاتی از غرب استفاده می‌کند. به همین دلیل است که مطابق نشست‌های قبلی سران ناتو، اجلاس لیتوانی نیز تحت‌الشعاع و زیر سایه جنگ اوکراین قرار داشته و با توجه به موافقت ترکیه برای پیوستن سوئد به این سازمان، در عین اختلافات اساسی، نوعی همگرایی علیه روسیه شکل گرفته است.