نامه اعتراضی بزرگان معدن ایران به رییس سازمان بورس در مورد حق انتفاع معادن

معدن۲۴- مدیران عامل شرکت‌های سرمایه‌گذاری امید، توسعه معادن و فلزات، چادرملو، گل‌گهر و گهرزمین در نامه‌ای خطاب به «حجت‌الله صیدی» رییس سازمان بورس، در رابطه با حق انتفاع معادن اعتراض کردند.
در این نامه که خطاب به رییس محترم سازمان بورس و اوراق بهادار دکتر صیدی نوشته شده، آمده است: همانگونه که استحضار دارید حق انتفاع برداشت سنگ‌آهن از سه معدن بزرگ کشور (گل‌گهر، چادرملو و گهرزمین) در تبصره «۶» لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ معادل ۵۵‌درصد بهای کلوخه استخراجی لحاظ‌شده که درصورت تصویب آن در مجلس محترم شورای اسلامی آثار مالی فراوانی برای سه شرکت معدنی مورد اشاره در پی خواهد داشت و نتایج غیرقابل جبران سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ که همانا کاهش حاشیه سود، افت ارزش بازار و تنگناهای نقدینگی است تکرار می‌گردد.
در این خصوص جهت تبیین موضوع توجه حضرتعالی را به موارد زیر جلب می‌کند:
1- بررسی‌ها و مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد که حقوق دولتی پرداختی معادن سنگ‌آهن دنیا در سایر کشورهای حداقل ۲ و حداکثر ۱۵‌درصد ارزش سنگ است. حال آنکه سه شرکت معدنکار بزرگ ایران باید ۵۵‌درصد از ارزش سنگ‌آهن را با عنوان حق انتفاع پرداخت کنند که ملاحظه می‌فرمایید بیش از سه‌برابر ارقام جهانی است.
2- این عدد ۵۵‌درصدی تا سال ۱۴۰۰ تنها ۲۰‌درصد بوده لکن از سال ۱۴۰۲ افزایش شدیدی پیدا کرده است. (۵‌درصد شمش فخوز، تقریبا معادل ۵۵‌درصد ارزش کلوخه استخراج‌شده معدن در سال ۱۴۰۲ و ۵۵‌درصد کلوخه در سال ۱۴۰۳). این موضوع به افزایش حداقل ۲۰۰‌هزار‌میلیارد ریالی بهره مالکانه منجر شده و سود سه شرکت در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ را حداقل ۲۰۰‌هزار ‌میلیارد ریال کاهش داده است. کاهش میزان سودآوری نه‌تنها اجرا و تکمیل طرح‌های توسعه این شرکت‌ها را با چالش جدی مواجه کرده، از طرفی مشکلات نقدینگی نیز برای شرکت‌ها و سهامداران اصلی آنها ایجاد کرده و سایر پروژه‌های کلان ملی را مجبور به دریافت تسهیلات بانکی با نرخ‌های بالا و نیز انتشار اوراق بدهی با نرخ‌های بیشتر از ۲۰‌درصد به‌میزان بیش از ۲۰۰‌هزار‌ میلیارد ریال در سال اخیر کرده است. به نظر می‌رسد استمرار این رویه آینده معدنکاری در کشور را با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد نمود و پیامدهای زیر را در پی خواهد داشت:
– کاهش سودآوری فعالیت معدنکاری و زیان‌ده شدن معدنکاران.
– کاهش ارزش سهام شرکت‌های معدنی در بازار سرمایه و همچنین افزایش بی‌اعتمادی سهامداران به این بازار به‌واسطه وضع قوانین نامتعارف (در سه سال اخیر بازده شرکت‌های چادرملو، گل‌گهر و گهرزمین به ترتیب منفی ۹درصد، منفی ۲۱‌درصد و ۱۰‌درصد بوده است درحالی‌که بازده شاخص کل در همین دوره ۲۹‌درصد مثبت بوده است.)
– کاهش انگیره اکتشافات معدنی و در ادامه عدم امکان تحقق استراتژی تنوع سبد محصول معدنکاران.
– عدم امکان تامین ۲۰۰‌میلیون تن خوراک سنگ‌آهن موردنیاز زنجیره فولاد در سال‌های آتی و در ادامه کاهش جدی تولید کارخانه‌ها در مقایسه با ظرفیت اسمی آنها در کل زنجیره فولاد.
– تاخیر در روند نوسازی ناوگان فرسوده معدنکاری و در ادامه افت جدی حجم عملیات معدنکاری کشور.
– عدم توجیه اقتصادی استخراج سنگ از ذخایر کم‌عیار کشور (این موضوع با عنایت به روند کاهشی ذخایر سنگ‌آهن کشور با اهمیت است.)
– تاخیر یا توقف در انجام پروژه‌های توسعه‌ای جاری صنعتی و زیرساختی.
3- گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید و شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات به همراه شرکت‌های یادشده، مشترکا با بررسی و مطالعه نظام حقوق دولتی حدود ۲۰ کشور دارای ذخایر بزرگ سنگ‌آهن در جهان و واکاوی دقیق پیامدهای منفی مورداشاره در بالا، پیشنهاد زیر را برای کاهش حق انتفاع به دولت محترم دارد:
– کاهش حق انتفاع از ۵۵‌درصد به حداکثر ۲۵‌درصد ارزش ماده معدنی. بدیهی است که با تصویب این نرخ کماکان معدنکار ایرانی بیشترین حق انتفاع را در جهان پرداخت می‌کند.
– بازگشت به مکانیسم قرارداد پیشین شرکت‌های گل‌گهر و چادرملو با ایمیدرو مبنی بر پرداخت حق انتفاع به‌صورت‌ درصدی از قیمت فروش محصول (۲۰‌درصد قیمت فروش سنگ‌آهن خام، ۱۹‌درصد مبلغ فروش کنسانتره درصورت فروش محصول به‌صورت کنسانتره، 5/15درصد قیمت کنسانتره درصورت فروش محصول به‌صورت گندله و ۱۲/۵‌درصد قیمت کنسانتره درصورت فروش محصول به‌صورت آهن اسفنجی و همچنین تعدیل قرارداد شرکت گهرزمین به‌شکل مذکور.
ضمنا به استحضار می‌رساند طبق نامه شماره ۱۴۰۳:۳۱۰۹ مورخ 19/06/1402 پیش‌بینی کاهش ۱۱۰همتی ارزش بازار شرکت‌های معتبر به وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام شده بود که متاسفانه منتج به تحقق کاهش ارزش سهم و بی‌اعتمادی بازار سرمایه به شرکت‌های موصوف شده است که سهم ۵‌درصدی از بازار سرمایه را دارند. در پایان ضمن سپاس ویژه از بذل عنایت حضرتعالی امید است سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه تلاش‌های ارزنده صورت‌گرفته در راستای حمایت از حقوق سهامداران شرکت‌های معدنی در اصلاح این رویه نامطلوب مساعدت کند.