نتانیاهو بر مدار شکست

گروه جهان- بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل نتوانست دولت را طبق برنامه تشکیل دهد و زمینه را برای مخالفان خود که می‌خواستند او را از قدرت برکنار کنند هموار کرد. با پایان گرفتن مهلت قانونی ۲۸ روزه بنیامین نتانیاهو برای تشکیل دولت جدید در اسراییل در آخرین ساعت سه‌شنبه شب گذشته، شکست او در تحقق این هدف قطعیت یافت.
نتانیاهو در پایان ضرب‌الاجلی که در اختیار داشت، رسما به رییس‌جمهوری این کشور خبر داد که در انجام وظیفه‌ای که به دوش او گذاشته بود، موفق نشده است. رئووون ریولین، رییس‌جمهوری اسراییل، چهار هفته پیش به بنیامین نتانیاهو به عنوان رهبر حزب لیکود فرصت داده بود که دولت بعدی اسراییل را در این مهلت تشکیل دهد. لیکود بیشترین کرسی‌ها را در انتخابات پارلمانی روز سوم فروردین اسراییل به دست آورده بود اما نتانیاهو برای جلب حمایت ۶۱ نماینده از ۱۲۹ عضو مجلس، که حد نصاب تشکیل یک دولت است، ناکام ماند. این چهارمین بار در دو سال اخیر است که پس از چهار انتخابات این کشور، بنیامین نتانیاهو در تشکیل یک ائتلاف پایدار برای دولت، با شکست روبه‌رو می‌شود.
ائتلافی که او سال گذشته بعد از سومین انتخابات، با حزب آبی- سفید به رهبری بنیامین گانتز و چند حزب میانه و راست تشکیل داد، بسیار زود متزلزل شد؛ دولت نتانیاهو- گانتز از چند ماه پیش حالت انتقالی گرفت و آن دو به رقیبان سرسخت یکدیگر مبدل شده‌اند. نتانیاهو در دو روز پایانی از مهلتی که برای تشکیل دولت داشت، چند بار آشکارا از نفتالی بنت، رهبر حزب راستگرای «یامینا» خواست با او ائتلاف کرده و به احزاب میانه و چپ پشت کند. بنیامین نتانیاهو حتی برای اولین‌بار ابراز آمادگی کرد که برای یک سال از نخست‌وزیری کنار برود و این مقام را به نفتالی بنت در چارچوب دولتی با نخست‌وزیری چرخشی بسپارد اما آقای بنت پاسخ داده بود که بنیامین نتانیاهو نتوانسته دولت تشکیل دهد و می‌خواهد گناه آن را به گردن احزاب راست بیندازد.
حزب لیکود که شکست بنیامین نتانیاهو را در تشکیل دولت قطعی می‌دانست، روز سه‌شنبه و در طول آخرین ساعات باقی‌مانده از مهلتی که نتانیاهو در اختیار داشت، برای تصویب پیشنهاد‌های مورد نظر این حزب در مجلس، بهره‌برداری کرد. با رای موافق اعضای لیکود و حامیان آن، در این روز طرح‌هایی جدید در حمایت از یهودی‌نشین‌ها تصویب شد.
یکی از این پیشنهادها قانونی کردن برخی شهرک‌نشین‌های بسیار کوچک یهودی در قلب مناطق فلسطینی‌نشین کرانه باختری بود. سیاستمداران اسراییلی می‌گویند، بنیامین نتانیاهو با این تقلاهای لحظه آخر، درصدد جلب حمایت هر چه بیشتر راستگرایان، شهرک‌نشین‌ها و مذهبیون، به‌ویژه جوانان در میان این گروه‌هاست تا در صورت تکرار انتخابات، حزب لیکود و او تقویت شده و احزاب نوپای راستگرا ضعیف‌تر شده یا اساسا منحل شوند.
یائیر لاپید، رهبر حزب «یش آتید» که در آخرین انتخابات ۱۷ کرسی به دست آورد و کماکان از حمایت شمار دیگری از احزاب کوچک میانه و چپ نیز برخوردار است، با توجه به شکست بنیامین نتانیاهو در تشکیل دولت، تاکید کرده که این وظیفه باید به او محول شود. از سوی دیگر، تحلیلگران اسراییلی می‌گویند که بخت موفقیت آقای لاپید در تشکیل دولت، ممکن است چندان زیاد نباشد.
رییس‌جمهوری اسراییل اکنون تنها فردی است که باید تصمیم بگیرد تا وظیفه تشکیل دولت را به لاپید محول کند یا از مجلس بخواهد که فردی را برای احراز پست نخست‌وزیری به او معرفی کنند. احتمال سوم، انحلال دوره مجلس و تعیین موعد جدیدی برای پنجمین انتخابات است؛ این در حالی است که تنها یک ماه از آغاز به کار دوره مجلس کنونی سپری شده است.
چشم‌انداز تکرار انتخابات در حالی است که همه سیاستمداران بعد از انتخابات روز سوم فروردین امسال، ظاهرا تاکید داشتند که افتادن کشورشان در گرداب پیاپی انتخابات، عقوبت‌های سخت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دارد.
از پاییز سه سال پیش و در پی جدا شدن آویگدور لیبرمن، رهبر حزب راستگرای «اسراییل خانه ما» از ائتلاف دولت با بنیامین نتانیاهو، قوام دولت در اسراییل متزلزل شده است. وضعیت سیاسی کنونی در این کشور در دهه‌های اخیر سابقه نداشته است. بسیاری از تحلیلگران رسانه‌های اسراییل مدعی هستند که شکست این بار بنیامین نتانیاهو ممکن است سرآغاز پایان رهبری
۱۵ ساله او باشد. اما تا هر زمان که دولتی مستحکم در اسراییل شکل نگرفته باشد، دولت انتقالی کنونی به نخست‌وزیری او کماکان در راس امور خواهد بود و وی این مسند را در دست خود حفظ خواهد کرد.
بنیامین نتانیاهو و حزبش امیدوار بودند نظر به برنامه بسیار موفق واکسیناسیون و بازگشت زندگی در اسراییل به حالت عادی بعد از کرونا، بتوانند به سهولت بقای حکومت خود را تضمین کنند. همزمان با تلاطم‌های سیاسی، محاکمه بنیامین نتانیاهو در سه پرونده با اتهامات فساد، رشوه‌خواری سیاسی و خیانت در امانت، در دادگاه استان اورشلیم کماکان در جریان است. نتانیاهو اما تمامی اتهامات را رد کرده و به بی‌گناهی خود اطمینان می‌دهد.
اگر مخالفان موفق به تشکیل دولت شوند، نتانیاهو پس از ۱۲ سال از قدرت کنار می‌رود و صفحه‌ای جدید در تاریخ اسراییل ورق می‌خورد. در غیر این صورت ممکن است انتخابات پنجم در دو سال اخیر گریزناپذیر باشد.