نتایج اصلاحات ۳‌گانه اساسنامه صندوق‌های پالایش و دارایکم

مصوبه هیات دولت برای اصلاح اساسنامه صندوق‌های پالایشی یکم و دارایکم ابلاغ شده است. اصلاحات اساسنامه صندوق‌های دارایکم و پالایشی یکم در شهریور ۱۴۰۱ با در نظر گرفتن تبدیل مدیریت صندوق از مدیریت غیرفعال به فعال و اضافه شدن رکن بازارگردان برای صندوق‌های مزبور به تصویب هیات دولت رسیده است. با اعمال اصلاحات اساسنامه به شرح یادشده، این صندوق‌ها از امکان تغییر پرتفوی سهام خود مطابق امیدنامه و صنعت مربوطه برخوردار خواهند شد و بازارگردان صندوق به عنوان یک شخص حقوقی به ارکان صندوق اضافه می‌شود. در همین راستا، مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار کرد: اساسنامه صندوق‌های یادشده براساس قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور مصوب شد. هدف از ایجاد چنین صندوق‎هایی این بود تا دارایی‌هایی که دولت تحت عنوان سهام در اختیار دارد و از ویژگی نقدشونگی بالایی نیز برخوردار است، تحت عنوان صندوق‌ سرمایه‌گذاری قرار بگیرد تا این واحدها با تخفیف در اختیار عموم قرار بگیرد. رضا نوحی حفظ‌ ‌آباد ادامه داد: برهمین اساس، اقدامات برای دو نمونه از صندوق‌های سرمایه‌گذاری یادشده به نام‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارایکم و پالایشی یکم صورت گرفت و در نهایت، منجر به عرضه عمومی و تشکیل این صندوق‌ها شد.
نوحی با مدنظر قرار دادن رخدادهای نیمه نخست سال ۱۳۹۹ و تغییر و تحولات و نوسانات در بازار سرمایه از این تاریخ تا به امروز تصریح کرد: این تغییرات سبب شد تا موضوع بازطراحی این صندوق‌ها در دستور کار قرار بگیرد تا نواقص برطرف شده و عملکرد صندوق‌ها بهبود یابد. به حداقل رساندن فاصله میان قیمت معاملاتی و خالص ارزش دارایی (NAV) هر واحد سرمایه‌گذاری از جمله اهدافی بوده که از این تغییرات مورد انتظار است. البته نباید از نظر دور داشت که بازدهی سرمایه‌گذاران تابعی از قیمت خرید و فروش آنها بوده و سازوکارهای عرضه و تقاضا تعیین‌کننده اصلی قیمت‌های واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری یادشده در بازار است. این مقام مسوول در گفت‌وگو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) افزود: بر همین اساس، شورای‌عالی بورس در مصوبه‌ای تغییرات مدنظر را مشخص و به هیات دولت اعلام کرد و هیات دولت در شهریور ماه سال جاری با انجام تغییرات مطرح شده در صندوق‌های سرمایه‌گذاری موافقت کرد.
اهمیت تغییر نوع مدیریت صندوق
او تغییر نوع مدیریت صندوق‌ سرمایه‌گذاری را نخستین تغییر اعلام و اذعان کرد: تا پیش از این، مدیریت این‌گونه از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مدیریت غیرفعال بود. به بیانی دیگر، مدیریت صندوق نمی‌‎توانست اقدام به فروش دارایی‌هایی که در پرتفوی این صندوق‌ها قرار داشت، کند. همچنین در مواردی که مدیر وجه نقد در اختیار داشت قادر به افزودن سهام به پرتفوی صندوق نبود. به گفته مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس، با تغییر مدیریت غیرفعال به مدیریت فعال، آزادی عمل مدیر صندوق بیشتر شد و مدیر صندوق می‌تواند در مواقعی که نیاز به نقدینگی است، اقدام به فروش بخشی از پرتفوی کند. همچنین در زمان‌هایی که وجه نقد از محل سودهای نقدی یا سایر موارد حاصل می‌شود، بتواند نسبت به خرید سهامی که موضوع عملیات صندوق است، اقدام کند.
اثر مثبت افزوده شدن رکن بازارگردان
این مقام مسوول از افزوده شدن رکن بازارگردان به این صندوق‌ها به عنوان تغییر دیگر یاد کرد و گفت: با توجه به توانایی مالی بازارگردان، رکن یادشده می‌تواند نسبت به ارائه سفارش‌های خرید و فروش به صورت همزمان در سامانه معاملات اقدام کند. این سفارش‌گذاری‌ها نویدبخش افزایش نقدشوندگی واحدهای سرمایه‌گذاری است و با افزایش نقدشوندگی انتظار می‌رود فاصله میان قیمت معاملاتی و خالص ارزش دارایی (NAV) کاهش ‌یابد. نوحی خاطرنشان کرد: حضور بازارگردان به عنوان یک مشارکت‌کننده فعال، در زمانی که اقبال به واحدها وجود دارد، می‌تواند درخواست صدور واحد جدید را به صندوق ارائه دهد و با صدور واحدهای جدید و فروش آنها در بازار، سرمایه‌گذاران جدیدی که علاقه‌مند ورود به این صندوق‌ها هستند را از این امر منتفع کند. همچنین، رکن بازارگردان می‌تواند در مواقعی که موضوع ابطال مطرح است، اقدام به ابطال و وجوه مربوطه را از صندوق دریافت کند.
مزایای ورود سرمایه‌گذاران جدید
به گفته مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس امکان‌پذیر شدن ورود اشخاص جدید به ترکیب دارندگان واحدهای ممتاز جدید به این صندوق‌‎ها از دیگر تغییرات مهم محسوب می‌شود. پیش از این اصلاحات، تغییر ترکیب دارندگان واحدهای ممتاز مستلزم دریافت مجوزهایی بود که برخی از آنها موانعی برای ورود فعالان به ترکیب دارندگان واحدهای ممتاز تلقی می‌شد. این مدیر ارشد در سازمان بورس ادامه داد: با اصلاحات صورت گرفته در این باره، اشخاص و شرکت‌ها می‌توانند نسبت به تملک واحدهای ممتاز درخواست دهند و دارندگان این واحدها نیز حق تصمیم‌گیری در خصوص تعیین ارکان صندوق را خواهند داشت. او در پاسخ به این پرسش که فعال شدن مدیریت و حضور بازارگردان سبب ایجاد چه توقعاتی خواهد شد، گفت: با ایجاد چنین تغییراتی انتظار می‌رود ظرفیت صندوق افزایش یابد و در صورت نیاز نیز بخشی از پرتفوی خود را واگذار کند. واگذاری بخشی از پرتفوی صندوق، محدود به معامله در بازار خرد نخواهد بود، بلکه مدیر صندوق می‌تواند با توجه به آن چیزی که مدنظر دارنده واحدهای ممتاز و مدیریت صندوق است، نسبت به عرضه سهام به صورت بلوکی نیز اقدام کند و سرمایه‌گذاران را از مزایای حاصل شده بهره‌مند کند.