نتایج چرخش زیانبار به شرق در دیپلماسی

ایلنا – یک کارشناس انرژی می‌گوید: قراردادهایی که ایران با روسیه دارد حرف تازه‌ای برای نفت ایران ندارد، دلیل این مدعا اینکه قراردادهایی که روس‌ها با عربستان و امارات منعقد کرده‌اند، همچنین مواضع مسکو و پکن نسبت به جزایر سه‌گانه در قبال امتیازاتی بوده که امارات به روس‌ و چینی‌ها داده است. بنابراین این دو کشور با اعراب روابط استراتژیک و عمیقی دارند و روس‌ها باوجود ارتباطات و کمک‌هایی که ایران به این کشور کرد با امارات و‌ اعراب همصدا شدند.
میرقاسم مومنی در ارزیابی همکاری ایران و روسیه در پروژه‌های نفت و گاز اظهار داشت: ما در حوزه قرارداد ۲۵‌ساله با روسیه یک بحث مربوط به همکاری انرژی داریم که درخصوص تبادلات فنی و مهندسی، استخراج مشترک، سوآپ و سیاستگذاری‌های مشترک قرار است همکاری داشته باشیم.
وی افزود: دو کشور توافقاتی نیز در راستای مدیریت مناسب قیمت جهانی صادرات و جلوگیری از نفوذ کشورهای دیگر مثل آمریکا و اروپا در قیمت‌گذاری و تاثیرگذاری آنها بر تصمیمات حوزه انرژی توافقاتی دارند.
این کارشناس حوزه انرژی گفت: ایران و روسیه از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت و گاز در منطقه هستند به‌طوری که تاکنون روسیه ۶۰‌درصد گاز مصرفی آلمان و در کل ۳۰‌درصد نیاز گازی اروپا را تامین می‌کرد که جنگ اوکراین باعث شد این صادرات تحت تاثیر قرار گیرد و البته ایران تاکنون سهمی از این بازار نداشته است. وی بیان داشت: هر دو کشور صادرکننده نفت و گاز هستند؛ یعنی در واقع بنا دارند در بحث فنی و سیاستگذاری‌های مشترک همکاری داشته باشند اما مساله این است که هم ایران تحریم است و هم روسیه. به عبارت دیگر صنایع نفت و گاز هر دو کشور از سوی آمریکا تحت محدودیت قرار گرفته است. همچنین صادرات ما به صورت غیررسمی و از مسیر دور زدن تحریم‌هاست که در این بخش برای یافتن مشتری و فروش نفت با روسیه رقابت می‌کنیم چون هم روس‌ها و هم ایران نیاز زیادی به پول نفت دارند و بیشترین اتکای بودجه هر دو کشور به نفت و گاز است و این موضوع نه‌تنها محلی برای همکاری نیست، بلکه رقابت شدیدی را منجر شده که از قبل هم مسبوق به سابقه است و به همین دلیل همکاری‌های دو کشور می‌تواند در حوزه سوآپ، فنی و مهندسی و سیاستگذاری باشد که این هم به خاطر تحریم‌های دو کشور است.
مومنی با بیان اینکه تحریم دو کشور روسیه و‌ ایران برای کشورهای حوزه خلیج فارس فرصت ایجاد کرده است، گفت: در غیاب ایران و روسیه؛ برای امارات، قطر، عربستان و برخی کشورهای شمال آفریقا مثل لیبی و حتی عراق فرصت ایجاد شده است.
مثلا عراق در چند سال گذشته تعداد چاه‌های خود را افزایش داده، ترمیم و بازسازی ‌‌میادین را آغاز کرده، سرمایه‌گذاری‌های زیادی در حوزه نفت جذب کرده که نفت عراق به صورت حداکثری وارد بازار شود و به صادرات ۴میلیون بشکه‌ای برسد و این نفت بازار را اشباع خواهد کرد و در این صورت نیاز دنیا به نفت ایران و روسیه کم می‌شود چون علاوه‌بر تولیدکنندگان و مسیرهای گذشته صادراتی؛ صادرکنندگان جدیدی مثل نفت آذربایجان، ترکمنستان و‌ حوزه خزر از مسیر باکو- تفلیس- جیجان و خط زنگزور نیز در حال بازگشایی است.
وی ادامه داد: بیشترین توافقات ایران و روسیه در بحث دور زدن تحریم، تبادل تجربیات و فنی و مهندسی است که بتوانند در استخراج مشترک در دریای خزر ‌و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مشترک همکاری داشته باشند، در غیر این صورت باتوجه به اینکه دو‌ کشور در تحریم هستند نمی‌توانند در زمینه صادرات نقش چندانی داشته باشند.
این کارشناس حوزه انرژی در ادامه با بیان اینکه قراردادهایی که ایران با روسیه دارد حرف تازه‌ای برای نفت ایران ندارد، گفت: دلیل این مدعا اینکه قراردادهایی که روس‌ها با عربستان و امارات منعقد کرده‌اند، همچنین مواضع مسکو و پکن نسبت به جزایر سه‌گانه در قبال امتیازاتی بوده که امارات به روس‌ها‌ و چینی‌ها داده است. بنابراین این دو کشور با اعراب روابط استراتژیک و عمیقی دارند و روس‌ها باوجود ارتباطات و کمک‌هایی که ایران به این کشور کرد با امارات و‌ اعراب همصدا شدند.
وی تاکید کرد: از سوی دیگر و از همه مهم‌تر باید در نظر داشته باشیم که صنایع روسیه وابسته به غرب و آمریکاست؛ یعنی اروپا و آمریکا در نفت و گاز روسیه سرمایه‌گذاری کرده و تکنولوژی آورده‌اند.
مومنی تصریح کرد: نفت و گاز نیاز به تکنولوژی روز دارد و روس‌ها از تکنولوژی اروپا و آمریکا استفاده می‌کنند حال ما چگونه از روسیه که وابسته به شرکت‌های چندملیتی و اروپا و آمریکاست و خودش تحریم است، انتظار داشته باشیم به نفت و گاز ما کمک کند؟
وی افزود: بیشترین منفعت روس‌ها این است که با فرصت‌ها بازی می‌کنند و درواقع اینکه ایران کنار روسیه باشد برای مسکو یک امتیاز است. به عبارت دیگر اینکه ما اقدامی علیه مواضع روسیه انجام نمی‌دهیم یک امتیاز برای روسیه است و از این رویه برای امتیازگیری از اعراب استفاده می‌کنند؛ یعنی مطمئنا در حوزه جزایر سه‌گانه امتیازات مهمی از اعراب گرفته‌اند و در واقع با نام ایران و از مسیر همراهی با ایران از دنیا باج‌گیری می‌کنند.