3 - 12 - 2019
نرخ‌های سرگردان
سبد فرهنگی خانواده‌ها روز‌به‌روز کوچک‌تر می‌شود. فشار اقتصادی باعث شده کالاهای فرهنگی یکی پس از دیگری از خریدهای ماهانه افراد حذف شوند. از قیمت سرسام‌آور کتاب گرفته که به نسبت میانگین درآمد یک فرد بسیار بالاست تا افزایش قیمت بلیت سینما، کنسرت و تئاتر. به تازگی اجراهایی در گوشه و کنار شهر به روی صحنه می‌روند که قیمت‌های بلیت آنها بسیار قابل توجه است و هر کسی توان خرید آن را ندارد. جدای از اینکه ایرادی به بالا بودن قیمت این نمایش‌ها وارد است یا نه، مساله نحوه و مکانیسم قیمت‌گذاری برای این نمایش‌ها و به طور کلی تمام اجراهایی است که روی صحنه می‌روند زیرا روند کلی قیمت‌ها طوری است که اهالی فرهنگ و هنر و رسانه که گاه مجبورند به دلیل اقتضای شغلی‌شان این تئاترها را دنبال کنند توان خرید بلیت‌ها را ندارند.
مدیرکل هنرهای نمایشی و مدیرعامل خانه تئاتر درحالی خبر از تشکیل شورایی فنی برای ساماندهی «قیمت بلیت تئاتر» می‌دهند که اطلاعاتی از اعضای شورا، چگونگی تعیین قیمت و عوامل موثر بر آن و همچنین اختیارات سالن و گروه اجرایی در دست نیست. در کنار آن، عباس جمالی که از نخستین کسانی بود که سال گذشته در اعتراض به قیمت بلیت نمایش «بینوایان» خواستار شفافیت منابع مالی این اثر شده بود، امروز معتقد است آینده این شورای فنی چندان نمی‌تواند روشن باشد چراکه نقش دولت و صنف در آن مشخص نیست.
یک شورای فنی و سه روایت
شهرام کرمی (مدیرکل هنرهای نمایشی) درباره سرنوشت «شورای فنی» ساماندهی قیمت بلیت تئاتر که از سال گذشته زمزمه‌های راه‌اندازی آن به گوش خورده بود، می‌گوید: در مساله تعیین قیمت بلیت دچار خلأ قانونی هستیم و ضرورت دارد یک شورای صنفی برایش تشکیل شود. از سال گذشته شروع به تشکیل آن کرده‌ایم اما هنوز با خلأ قانونی در این زمینه مواجهیم و امیدوارم بتوانیم به زودی آن را به نتیجه برسانیم.
برخلاف کرمی که به اظهارنظری کلی درباره این شورای فنی بسنده می‌کند، شهرام گیل‌آبادی (مدیرعامل خانه تئاتر) می‌گوید: خانه تئاتر هم بررسی و تدوین آیین‌نامه‌ای برای قیمت‌گذاری بلیت تئاتر را در دستور کار دارد و قرار است آنچه تحت عنوان یک نسخه ابتدایی از طرف اداره‌کل هنرهای نمایشی به دست خانه رسیده بود را در همین هفته در یک کمیته نهایی مورد بررسی و بازنگری قرار بدهند.
کمیته‌ای که به گفته گیل‌آبادی با این زاویه دید جلو می‌رود که «خانواده بزرگ تئاتر در موضوعات مربوط به خود بیشتر دخیل باشند.» هرچند که عباس جمالی، معتقد است صلاحیت خود خانه تئاتر برای تدوین چنین آیین‌نامه یا تشکیل چنین شورایی زیر سوال است.
مهر‌ماه سال ۱۳۹۷ شهرام کرمی (مدیرکل هنرهای نمایشی) و حسین پارسایی (کارگردان نمایش بینوایان) در برنامه «شب تئاتر» با اجرای پیام دهکردی حاصر شدند که به موضوع قیمت بلیت تئاتر می‌پرداخت.
شهرام کرمی در این برنامه تلویزیونی در رابطه با وضعیت قیمت‌گذاری بلیت تئاتر و پیوند آن با تئاتر تجاری گفته بود: «در اینکه بلیت تئاتر براساس چه قانونی تعیین شده، همیشه خلأ قانونی داشته‌ایم و سالن‌‌های نمایشی به تناسب وضعیت سالن، نمایش و شرایط فرهنگی بهای بلیت تئاتر تعیین می‌شد. از جهت قانونی ما خلأ داریم و حتما برای این نرخ‌گذاری باید شورای صنفی داشته باشیم و از چند هفته پیش برای تدوین آیین‌نامه اقدام کرده‌ایم.» اما پس از گذشت بیش از هفت ماه از این برنامه و ادعای کرمی مبنی بر اقدام اداره‌کل هنرهای نمایشی برای تدوین یک آیین‌نامه، هنوز هم شهرام کرمی از «ضرورت» تشکیل یک شورای فنی و «خلأ قانونی» قیمت‌گذاری بلیت تئاتر می‌گوید.
پیگیری یک وعده؛ تدوین آیین‌نامه و تشکیل شورای فنی قیمت بلیت به کجا رسید
شهرام کرمی درباره سرنوشت شورای فنی نرخ‌گذاری بلیت تئاتر می‌گوید: «از سال گذشته شروع به تشکیل آن کرده‌ایم اما هنوز با خلأ قانونی در این زمینه مواجهیم و امیدوارم بتوانیم به زودی آن را به نتیجه برسانیم.» اما شهرام گیل‌آبادی درباره نقش خانه تئاتر در پیگیری این وعده که از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم بر مشارکت این نهاد تاکید شده بود، می‌گوید: «اداره کل هنرهای نمایشی تشکیل شورایی تحت عنوان شورای صنفی را برای نرخ‌گذاری بلیت تئاتر مدنظر داشت و در کنارش خانه تئاتر هم به گونه‌ای دیگر در پی راه‌اندازی چنین شورایی بود تا بتواند به مسائل صنفی و استیفای حقوق خانواده بزرگ تئاتر کمک کند.»
گیل‌آبادی ادامه می‌دهد: «هشت عملکرد در این شورای صنفی مدنظر داشتیم که متشکل از صنوف مختلف و نمایندگان آنها و خود اداره‌کل هنرهای نمایشی باشد. آیین‌نامه مختصری از طرف اداره‌کل هنرهای نمایشی نوشته شده بود که با توجه به دو جلسه‌ای که با خانه تئاتر برگزار کردند بنا بر این شد که با توجه به نقطه نظرات، آیین‌نامه این شورای صنفی بازنگری شود.»
او با اشاره به اینکه مواردی در این آیین‌نامه ابتدایی نیاز به بازنگری جدی داشت تا خانواده بزرگ تئاتر در موضوعات مربوط به خود بیشتر دخیل باشند، خاطرنشان می‌کند: «با این زاویه دید، کار بازنگری تا‌حدودی آغاز شد. یکی از موارد، اظهارنظر در مباحث مادی و معنوی صنفی بود که آیین‌نامه‌اش هفته گذشته در شورای راهبردی هنرهای نمایشی طرح موضوع و قرار بر این شد که دوباره یک کمیته نهایی با توجه به کار اولیه‌ای که صورت گرفته، روی این موضوع کار اساسی و بازنگری کند که قرار بر این شد این کمیته در هفته پیش‌رو شکل بگیرد و یکی از آیین‌نامه‌هایی که به نتیجه می‌رسد همین باشد.»
گیل‌آبادی تصریح می‌کند: «اما به صورت مقطعی، اداره‌کل هنرهای نمایشی در مواردی که قیمت بلیت‌های تئاتر مشکل‌ساز و چالش‌برانگیز بود، ورود پیدا کرد و موضوع را تا حد زیادی با توجه به قدرت قانونی که در اختیار دارد، حل کرد.»
تا چند ماه آینده آیین‌نامه قیمت بلیت تئاتر اجرایی می‌شود
«نرخ‌گذاری موضوع بسیار پیچیده‌ای است، باید تورم و قیمت‌های سرسام‌آور تولید را برای تعیین حداقل و حداکثر قیمت بلیت در نظر گرفت.» این را شهرام گیل‌آبادی در پاسخ به سوالی درباره عوامل موثر بر نرخ‌گذاری بلیت تئاتر عنوان کرده و می‌گوید: باید درنظر داشت که قیمت‌ها به شدت نجومی شده‌اند و گران شدن تولید تئاتر هم مربوط به تورم جامعه و گرانی است. اما این مساله فقط یکی از مولفه‌هاست. موارد دیگری هم در نرخ‌گذاری وجود دارند مانند سالن، اثر و… در مجموع ۱۵-۱۶ مولفه می‌تواند در این قضیه موثر باشد.
مدیرعامل خانه تئاتر درباره مشارکت‌کنندگان در تدوین این آیین‌نامه می‌گوید: مجموعه‌های ذی‌نفع بدون شک در تدوین آیین‌نامه نظرشان گرفته و در آیین‌نامه نهایی اعمال می‌شود. سعی بر این است که حقوق همه مجموعه‌های ذی‌نفع دیده شود، از تماشاگر که مصرف‌کننده است تا گروه‌های هنری که تولید کننده‌اند.
گیل‌آبادی با اشاره به اینکه از مدت‌ها پیش نسخه اولیه توسط اداره‌کل هنرهای نمایشی آماده شده، گفت: تصورم بر این است که ظرف یکی دو ماه آینده شاهد باشیم که نسخه نهایی شده به دست‌مان برسد و حتی به سمت عملیاتی کردنش برویم.
او اظهار امیدواری کرد: گمان می‌کنم با این حساب امسال شاهد جنجال‌های کمتری در زمینه قیمت‌های بلیت تئاتر باشیم. با توجه به هوشمندی اداره‌کل هنرهای نمایشی که با موضوع در سال قبل مواجه بوده و سعی کرد فضای بازار تئاتر را تنظیم کند تصورم بر این است که امسال مشکل آنچنانی در این زمینه نخواهیم داشت.
با این همه به نظر می‌رسد ورود دولت به مساله قیمت‌گذاری بلیت تئاتر قرار نیست به مذاق همه خانواده تئاتر خوش بیاید.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد