نشت اطلاعات حقیقت ندارد

با وجود تاکید قانون برای تجمیع عملیات سپرده‌گذاری و تسویه در سمات همچنان بورس کالا از این موضوع سرباز می‌زند. مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه اوراق بهادار در گفت‌و‌گو با فارس درباره آخرین اقدام‌های صورت گرفته برای تسویه معاملات نفت خام در بازار سرمایه گفت: شرکت ملی نفت در چندین نوبت از جمله در دولت‌های نهم و دهم بنا داشت فرآیند عرضه نفت خام را از طریق بورس انجام دهد و حتی تا حدودی هم پیشرفت داشت اما به نتیجه نرسید تا اینکه از طریق بورس انرژی این موضوع دوباره در دستور کار قرار گرفت. محمدرضا محسنی با بیان اینکه هم‌اکنون بر سر مشارکت بازار سرمایه در تسویه فروش نفت خام جلساتی با اداره کل بین الملل شرکت ملی نفت برگزار شده است‌، گفت: این پیگیری‌ها به این نتیجه رسیده است و اگر بستر عرضه از سوی شرکت ملی نفت در بورس انرژی به حجم یک میلیون بشکه نفت خام فراهم شود، در هر روز باید معادل بهای فروش عملیات تسویه آن انجام شود. در قانون مکانیسم عرضه نفت خام از طریق بورس تعریف و شناسایی شده و پذیرش یک موضوع مستلزم پذیرش لوازم آن است. وی ادامه داد: اگر بپذیریم که فروش نفت خام از طریق بورس انرژی و مکانیسم بازار سرمایه انجام شود علی‌القاعده تسویه فرآیند معاملات و پس از معاملات آن را نیز باید پذیرفت. از این رو این مساله پیش می‌آید که آیا وجوه حاصل از معاملات باید به حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز شود و تا چه حد باید به کارکرد آن اعتماد کرد. به گفته محسنی به طور متوسط در هر سال نزدیک به ١۵٠ هزار میلیارد تومان عملیات تسویه در سمات یا بورس انرژی و کالا انجام می‌‌شود که عدد بسیار بالایی است، بنابراین قابلیت در سمات وجود دارد. وی اضافه کرد: خوشبختانه در جلساتی که با حضور و تلاش ریاست سازمان بورس‌، خزانه‌داری کل کشور‌، دیوان محاسبات، وزارت نفت و شرکت ملی نفت، معاونت ارزی بانک مرکزی، بورس انرژی و سپرده‌گذاری مرکزی برگزار شد این امیدواری وجود دارد که با درخواست وزرای نفت و اقتصاد از هیات وزیران، عملیات تسویه معاملات نفت خام با محوریت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در بازار سرمایه انجام شود.
فرآیند عملیات تسویه نفت خام
محسنی در توضیح فرآیند عملیات تسویه نفت خام گفت: بر حسب اتفاق وقتی کالا تحویل شود پول معامله نیز به طور خودکار به حساب‌های معرفی شده از سوی شرکت ملی نفت واریز خواهد شد. سپرده‌گذاری مرکزی قبل از این فرآیند به عملیات تسویه ورود می‌کند و وجوه خریدار به طور امانت در اختیار سمات است، اما به محض انجام معامله وجه نفت به حسابی که می‌تواند نزد بانک مرکزی یا وزارت نفت قرار گیرد واریز می‌شود. مدیرعامل سپرده‌گذاری مرکزی ادامه داد: دیوان محاسبات فرض می‌کند به دلیل اینکه سپرده‌گذاری مرکزی یک شرکت خصوصی است شاید ظرفیت لازم را در این زمینه نداشته باشد که توضیحات قانع‌کننده‌ای داده شده و قرار است بر اساس مصوبه هیات وزیران که به زودی شاهد خواهیم بود در کمتر از چهار ماه آینده این معاملات انجام شود. به گفته محسنی عمده تخلفات در حوزه تسویه معاملات صورت می‌گیرد که در کمیته حاضر در سمات بررسی و اگر توضیحات کافی نباشد به جرائم مربوطه محکوم و تعهد گرفته می‌شود که دوباره تکرار نشود. وی با رد شایعه نشت اطلاعات از بدنه سمات به نفع برخی اشخاص حقیقی یا حقوقی گفت: شرکت سپرده‌گذاری داده‌های آنلاین بازار سهام را در اختیار ندارد و همان اندازه اطلاعات از روند معمول بازار به دست می‌آورد که هر فرد دیگری دارد. محسنی تاکید کرد: بعد از انجام معاملات شرکت مدیریت فناوری بورس در هر ۱۶ روز سمات را در جریان معاملات قرار می‌دهد که برای فعالان بازار به دلیل سپری شدن ساعات رسمی فعالیت بورس اطلاعات سوخته به حساب می‌آید و عموم سرمایه‌گذاران نیز از آن اطلاع ندارند، به عبارتی فرد حاضر در تالار معاملات خیلی بهتر می‌تواند اطلاعات را به دست آورد تا اطلاعات بعد از انجام معاملات را دریافت کند.
کنترل اطلاعات
مدیرعامل سرمایه‌گذاری مرکزی ادامه داد: نشت اطلاعات اگر در سمات وجود داشت حتما برخورد جدی می‌شد، بنابراین چنین چیزی وجود ندارد. این در حالی است که دسترسی به داده‌های اطلاعاتی در بازار سهام علاوه بر شرکت مدیریت فناوری از طریق کلیه نهادهای مالی برخوردار از دسترسی به هسته مرکزی معاملات فراهم است. وی با بیان اینکه در سمات هیچ گونه مانعی جهت تسویه معاملات بورس کالا وجود ندارد و این شرکت آمادگی کامل برای پذیرش مسوولیت تسویه را دارد، گفت: در حالی که پیش از این مکاتباتی مبنی بر اعلام توان سمات برای دریافت فرآیند تسویه بورس کالا از سوی مدیرعامل پیشین سمات و سکاندار کنونی بورس کالا صورت گرفته، اما به دلایل نامعلوم و با وجود تاکید قانون برای تجمیع عملیات سپرده‌گذاری و تسویه اتاق‌های پایاپای در سمات همچنان بورس کالا از این موضوع سرباز می‌زند. در حال حاضر فرآیند تضامین به شرکت سمات منتقل شده و پیشتر نیز در خصوص خرید نرم‌افزار تسویه بورس کالا و تعیین قیمت آن کارشناسانی در این خصوص از بورس کالا، شرکت سمات و سازمان بورس تشکیل شد.