نفت به کانال ۱۰۰ دلاری بر‌می‌گردد؟

مقامات کشوری اوپک می‌گویند نفت ممکن است اکنون که تقاضای چین پس از رفع محدودیت‌های کرونایی، رو به بهبود گذاشته و عدم سرمایه‌گذاری رشد عرضه را محدود کرده است، روند صعودی خود را در سال ۲۰۲۳ از سر بگیرد و شمار رو به رشدی از آنها احتمال بازگشت نفت به ۱۰۰ دلار را پیش‌بینی می‌کنند.
براساس گزارش رویترز، سال ۲۰۲۲، قیمت نفت برای نخستین بار از سال ۲۰۱۴ تحت تاثیر بهبود تقاضا پس از برداشته شدن قرنطینه‌های کووید ۱۹ در بیشتر نقاط جهان و حمله نظامی روسیه به اوکراین که نگرانی‌ها نسبت به محدود شدن عرضه را برانگیخت، به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه افزایش پیدا کرد اما قیمت نفت برنت تحت تاثیر نگرانی‌ها نسبت به بروز رکورد جهانی، سال را در قیمت ۸۶ دلار به پایان برد.
بازگشت نفت به بالای ۱۰۰ دلار برای مدت طولانی، درآمد بیشتری را برای اعضای اوپک به همراه خواهد داشت که به درآمد نفتی وابسته‌اند و پسرفتی برای اقتصادهای صنعتی خواهد بود که تلاش می‌کنند تورم و نرخ بهره را کنترل کنند.
سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت (اوپک) و متحدانش شامل روسیه که به گروه اوپک‌پلاس معروف هستند، اکتبر گذشته موافقت کردند هدف تولید گروهی را به میزان دو میلیون بشکه در روز معادل دو درصد از تقاضای جهانی کاهش دهند.
قیمت نفت پس از نوسان‌های شدیدی که سال ۲۰۲۲ داشت و طی آن قیمت نفت برنت پس از آغاز جنگ در اوکراین، تا مرز ۱۴۷ دلار پیشروی کرد، از ابتدای سال ۲۰۲۳، رشد اندکی داشته و به کمک تصمیم روسیه برای کاهش تولید در مارس، به بیش از ۸۶ دلار رسیده است.
سکوت سنگین اوپک و اوپک‌پلاسی‌ها
اوپک و اوپک‌پلاس پیش‌بینی‌های قیمت نفت را منتشر نمی‌کنند و هدف قیمت ندارند. مقامات و وزیران اوپک و اوپک‌پلاس معمولا تمایلی به صحبت مستقیم درباره قیمت ندارند اما در یک اظهارنظر کم‌سابقه، هفته گذشته (هشتم فوریه) افشین جوان نماینده ملی ایران در اوپک، پیش‌بینی کرد قیمت نفت ممکن است در نیمه دوم سال به حدود ۱۰۰ دلار بهبود پیدا کند و اوپک‌پلاس احتمالا سیاست تولید فعلی را در نشست‌ آینده خود حفظ خواهد کرد.
رویترز با پنج مقامات دیگر اوپک درباره چشم‌انداز نفت ۱۰۰ دلاری صحبت کرد و از میان این پنج نفر، سه مقام افزایش قیمت در سال جاری را به جای کاهش قیمت انتظار داشتند و دو مقام پیش‌بینی کردند قیمت نفت به ۱۰۰ دلار برمی‌گردد.
یکی از این منابع اوپک گفت: باید گفت که سایه بحران انرژی همچنان بر جهان مستولی خواهد بود. روند کلی قیمت جهانی نفت، افزایش خواهد داشت. به نظر من بازگشت نفت به ۱۰۰ دلار در مقطعی در سال ۲۰۲۳ غیرمنتظره نیست.
اما انتظار عمومی در صنعت نفت برای قیمت‌های پایین‌تر است. در نظرسنجی رویترز از ۳۰ اقتصاددان و تحلیلگر، پیش‌بینی شد میانگین قیمت نفت برنت در سال میلادی جاری به ۸۹ دلار و ۳۷ سنت خواهد رسید که کمتر از ۹۹ دلار در سال ۲۰۲۲ است. بانک آمریکایی گلدمن ساکس هفته گذشته، پیش‌بینی قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۳ را به ۹۲ دلار کاهش داده است.
رفع یکباره محدودیت‌های کرونایی چین، رشد تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۳ را احتمالا تقویت خواهد کرد. این کشور در سال ۲۰۲۲ تحت تاثیر قرنطینه‌های متعدد، برای نخستین‌بار در چند دهه گذشته، با کاهش تقاضای سالانه برای نفت روبه‌رو شد.
منابع آگاه در اوپک، عدم سرمایه‌گذاری برای افزایش عرضه را عامل حمایت‌کننده از قیمت‌ها می‌بینند. اعضای اوپک تقریبا یک میلیون بشکه در روز کمتر از هدف تعیین شده نفت تولید می‌کنند.
فشار تقاضا تا کجا ادامه دارد؟
هرچند انتظار می‌رود تولیدکنندگان غیراوپک نفت بیشتری در سال ۲۰۲۳ تولید کنند اما پیش‌بینی رشد تولید به میزان ۵/۱ میلیون بشکه در روز، پایین‌تر از پیش‌بینی رشد تقاضا به میزان ۲/۲ میلیون بشکه در روز است.
یک منبع آگاه دیگر در اوپک گفت: حتی اگر افزایش عرضه از اینجا و آنجا صورت بگیرد، بازار همچنان شاهد عدم عرضه در مقایسه با تقاضاست. فشار صعودی بر قیمت‌ها در بازار بیشتر از فشار نزولی است.
اوپک‌پلاس اکتبر گذشته موافقت کرد هدف تولید گروهی را از نوامبر تا پایان سال ۲۰۲۳، به میزان دو میلیون بشکه در روز کاهش دهد. فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی، پنجم فوریه از تولیدکنندگان نفت خواست در صورت رشد قوی تقاضا، در سیاست‌های تولید خود بازنگری کنند.
دو نماینده اوپک‌پلاس روز جمعه به رویترز گفتند که اوپک‌پلاس قصد ندارد پس از اعلام تصمیم کاهش تولید از سوی روسیه، اقدامی انجام دهد.
رویترز به نقل از یک منبع آگاه دیگر در اوپک نوشت که قیمت‌ها ممکن است در سال ۲۰۲۳ به ۱۰۰ دلار برگردند و چشم‌انداز رشد اقتصادی، ریسک اصلی است. به گفته وی همه چیز به اقتصاد بستگی خواهد داشت. اگر بهبودی در چین باشد، شاید به قیمت ۱۰۰ دلار برگردیم. قیمت نفت بین ۸۵ تا ۱۰۰ دلار، برای همه خوب است.
علاوه بر ریسک‌های رکود، منابع آگاه در اوپک می‌گویند هنوز معلوم نیست تقاضای چین برای نفت چه میزان خواهد بود و آیا این کشور برای مهار موج‌های جدید شیوع کووید، دوباره به قرنطینه متوسل خواهد شد.
بهای معاملات نفت برنت و وست‌تگزاس اینترمدیت آمریکا در پی اعلام تصمیم روسیه برای کاهش تولید نفت، روز جمعه بیش از دو درصد افزایش یافتند. نفت برنت آخرین بار ۸۶ دلار و ۳۹ سنت در هر بشکه و نفت آمریکا، ۷۹ دلار و ۷۲ سنت در هر بشکه معامله شد. طی هفته گذشته، نفت برنت ۱/۸ درصد و شاخص نفت آمریکا، ۶/۸ درصد رشد به ثبت رساندند.