17 - 01 - 2023
نفت ۸۵ دلاری خوشبینانه یا قابل دسترس؟
«جهانصنعت»- فروش روزانه ۴/۱ میلیون بشکه با پیشبینی قیمت ۸۵ دلار به عنوان بخشی از منابع بودجه سال ۱۴۰۲ قابل تحقق است؟ این سوالی است که با توجه به سیگنالهایی که از بازار نفت میرسد، به نظر پاسخ روشنی ندارد. هرچند دولت در نظر دارد بخشی از فروش نفت در سال آینده را به اشخاص و سازمانها بسپارد تا فروش نفت تسریع شود و منابع مطمئنتری برای بودجه کشور تامین کند با این حال اوضاع نفت در بازارهای جهانی قابل پیشبینی نیست. از یکسو کرونا در چین سایه سنگینی بر بازار انداخته و از سوی دیگر رکود اقتصاد جهانی باعث شده که بازار نفت هم دچار رکود شود.
با استناد به همین دو دلیل کارشناسان بر این باورند که آنچه تحت عنوان منابع بودجه حاصل از فروش نفت در بودجه در نظر گرفته شده، خوشبینانه است و امکان تحقق آن با تداوم شرایط تحریمها وجود ندارد.علاوه بر این موسسات مالی دنیا پیشبینی میکنند که قیمت نفت در سال آینده بین ۸۷ تا ۹۰ دلار باشد. با توجه به تخفیفهایی که ایران به دلیل تحریمها برای فروش نفت در نظر میگیرد، به نظر میرسد ارقام پیشبینی شده برای قیمت نفت و میزان فروش آن خوشبینانه باشد.رویترز در گزارشی از یک نظرسنجی که از متخصصان بازار انرژی تهیه شده، نوشت: پیشبینی میشود متوسط قیمت نفت در ۲۰۲۳ برابر با ۸۷ دلار در هر بشکه و از ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۷ حدود ۹۰ دلار در هر بشکه باشد.براساس این گزارش نظرسنجی از متخصصان بازار انرژی نشان میدهد متوسط قیمت نفت طی ۵ سال آینده حدود ۹۰ دلار در هر بشکه خواهد بود.این پیشبینی ۴ تا ۱۰ دلار در هر بشکه بالاتر از نظرسنجی انجامشده در ۲۰۲۲ قبلاز حمله روسیه به اوکراین و حدود ۲۰ دلار بالاتر از نظرسنجی سال ۲۰۲۰ یعنی قبلاز آغاز بحران کروناست. پیشبینی میشود متوسط قیمت نفت در ۲۰۲۳ برابر با ۸۷ دلار در هر بشکه باشد، یعنی پایینتر از ۹۹ دلاری که در ۲۰۲۲ پساز افزایش قیمت نفت بهدنبال حمله روسیه به اوکراین و وضع تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا علیه این کشور اعلامشده بود.پیشبینیهای مختلفی برای قیمت نفت در ۲۰۲۳ وجود دارد. نیمی از متخصصانی که از آنها نظرسنجی شده انتظار قیمت بین ۸۰ تا ۹۵ دلار را دارند و بیشاز ۹۰ درصد تخمین میزنند قیمت نفت بین ۷۰ تا ۱۰۵ دلار در هر بشکه باشد. انتظار میرود قیمت نفت از ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۷ حدود ۹۰ دلار در هر بشکه باشد.این گزارش میافزاید، مطمئنا اختلافنظر در مورد قیمت نفت در سالهای آینده، با توجه به بیثباتیهای فراوان در چرخههای تجاری و تغییرات زیرساختی که بر صنعت نفت تاثیر میگذارند، بیشتر است. جنگ اوکراین، تحریمهای روسیه، افزایش رقابت بین آمریکا و چین، ادامه مشکلات همهگیری کرونا و کند شدن چرخه تجارت در جهان همگی پیشبینی قیمت نفت در بازار را سخت میکند. این نظرسنجی با فرستادن بیشاز ۱۳ هزار پرسشنامه در مورد بازار انرژی به متخصصان این صنعت و دریافت بیش از هزار پاسخ بین دهم تا دوازدهم ژانویه صورتگرفته است. آنطور که رویترز گزارش کرده، در بین پاسخدهندگان، ۲۲ درصد از متخصصان مستقیما در تولید نفت و گاز یعنی استخراج، حفاری، تولید، پالایش، توزیع، بازاریابی و خدمات میادین نفتی فعال هستند.
۲/۱ میلیون بشکه واقعی؟
علاوه بر نفت ۸۵ دلاری، میزان فروش هم مساله دیگری است که ابهامبرانگیز است. دولت در بودجه سال آینده میزان فروش نفت در بودجه را ۲/۱ میلیون بشکه در نظر گرفته است.
هرچند برخی گزارشها نشان میدهد که در یک سال گذشته فروش نفت ایران به خصوص به چین رشد کرده و درآمدهای نفتی کشور بهبود پیدا کرده است، با این حال به دلیل شرایط تحریمها و توقف مذاکرات احیای برجام پیشبینی روشنی از آینده بازار نفت ایران وجود ندارد و این احتمال وجود دارد که با روی کار آمدن دوباره جمهوریخواهان در آمریکا شرایط سختتری برای فروش نفت ایران در بازارهای جهانی ایجاد شود.
در همین رابطه رویترز به نقل از شرکت بینالمللی مشاوره انرژی اسویبی مینویسد: صادرات نفت خام ایران در دسامبر سال گذشته میلادی بهطور متوسط برابر با ۱۳۷/۱ میلیون بشکه در روز بوده است، یعنی ۴۲ هزار بشکه در روز بالاتر از ماه نوامبر و بالاترین رقم در سال ۲۰۲۲.براساس گزارش این رسانه، صادرات نفت ایران در دو ماهه پایانی سال گذشته میلادی افزایش قابلتوجهی داشته و ۲۰۲۳ را هم علیرغم تحریمهای آمریکا با قدرت شروع کرده است. بیشتر افزایش صادرات ایران به چین و ونزوئلا بوده است.
صادرات نفت ایران از زمان خروج دونالد ترامپ از قرارداد برجام در ۲۰۱۸ و وضع دوباره تحریمها محدود شده است. هدف از این تحریمها کاهش صادرات نفت ایران و پایین آوردن درآمد دولت این کشور بوده است. صادرات ایران طی دوره ریاستجمهوری جو بایدن که بهدنبال احیای قرارداد برجام بود، افزایش یافته و به بالاترین رقم از ۲۰۱۹ رسیده است. این افزایش علیرغم مشکلاتی مانند توقف مذاکرات و رقابت نفت خام ارزان روسیه صورت گرفته است. شرکت بینالمللی مشاوره انرژی اسویبی اعلام کرد صادرات نفت خام ایران در دسامبر سال گذشته میلادی بهطور متوسط برابر با ۱۳۷/۱ میلیون بشکه در روز بوده است، یعنی ۴۲ هزار بشکه در روز بالاتر از ماه نوامبر و بالاترین رقم در سال ۲۰۲۲٫ تحلیلگران این شرکت عقیده دارند صادرات نفت ایران در ماه جاری میلادی هم مانند ماههای گذشته بالا خواهد بود. تقاضای پایینتر در چین و عرضه نفت روسیه به این کشور یک چالش بزرگ برای ایران بوده، اما بیشتر نفت این کشور هنوز هم به خاور دور مخصوصا چین میرود. ایران همچنین به ونزوئلا هم برای صادرات نفت خام کمک میکند.
شمشیر داموکلس تحریمها
آدریانه واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی در کاخ سفید گفت: «آمریکا هنوز هم در اجرای تحریمها قاطع است و آمار اقتصاد کلان ایران این مساله را تایید میکند. ما با کسانی که تحریمها را نقض میکنند برخورد خواهیم کرد و تحریمها علیه بخش موشکی و تجارت پهپادی ایران هم ادامه دارد.»
موسسه پترولجستیکس که عرضه نفت در سراسر دنیا را ردیابی میکند هم اعلام کرد صادرات نفت خام ایران افزایش یافته و در ماه دسامبر به بالاترین رقم از مارس ۲۰۱۹ رسیده است. شرکت کپلر هم صادرات نفت ایران در ماه نوامبر را ۲۳/۱ میلیون بشکه در روز تخمین میزند، یعنی بالاترین رقم از آگوست ۲۰۲۲ و تقریبا به اندازه آوریل ۲۰۱۹٫ وزارت نفت ایران اظهارنظری در این مورد نکرده اما پیشنویس بودجه ایران براساس صادرات بالاتر یعنی ۴/۱ میلیون بشکه در روز ارائه شده است.
چین بزرگترین مشتری نفت ایران است. بیشتر صادرات نفت به چین با نام کشورهای دیگر انجام میشود تا تحریمها را دور بزنند. ایران همچنین نقش خود در ونزوئلا را در سال گذشته میلادی افزایش داد. ونزوئلا هم تحت تحریمهای آمریکا قرار دارد. ایران محمولههایی از نفت خام سبک را برای پالایش و همچنین رقیقکنندهها را برای تولید درجات نفتی قابل صادرات به این کشور میفرستد. هیچ آمار قطعیای برای صادرات نفت ایران وجود ندارد و تخمینها براساس اطلاعات شرکتهای ردیابی که شامل اطلاعات ماهوارهای، اطلاعات بارگیری محمولههای نفتی در بنادر و همچنین اطلاعات فردی است انجام میگیرد.
شرکت ورتکسا تخمین میزند واردات نفت خام چین از ایران در ماه دسامبر به رکورد ۲/۱ میلیون بشکه در روز رسیده باشد، یعنی ۱۳۰ درصد افزایش نسبتبه سال قبلاز آن. صادرات نفت خام ایران پساز خروج ترامپ از قرارداد اتمی برجام تا ۱۰۰ هزار بشکه در ۲۰۲۰ کاهش یافت، در حالی که ایران در ۲۰۱۸ بیش از ۵/۲ میلیون بشکه در روز نفت صادر میکرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد