نفس بورس را گرفتند

«جهان‌صنعت»‌- شرایط بازار سرمایه به‌ گونه‌ای شده که دیگر تصمیمات مقطعی و موقت نمی‌تواند تحرک خاصی را در این بازار ایجاد کند. بررسی روند بازار در هفته‌های اخیر حاکی از این است که بورس به دلیل بن‌بست‌های سیاستی نتوانسته تغییری در وضعیت رکودی خود ایجاد کند. در این شرایط تصمیمات سازمان بورس در مورد بازار‌گردان‌ها یا عرضه‌های اولیه هم نتوانست مسیر بورس را تغییر دهد، به ‌طوری که روز چهارشنبه حرکت بازار در نهایت بعد از دور روز مثبت مجددا منفی شد. این موارد حاکی از نداشتن یک استراتژی مشخص در دولت سیزدهم در زمینه بورس است. به نظر می‌رسد وعده‌هایی که رییس‌جمهوری در اوایل کار خود درخصوص ساماندهی و بازگشت اطمینان سهامداران داده بود تقریبا همگی یک به یک رنگ باختند و حالا باید شاهد خروج‌های سنگین پول حقیقی و سرمایه‌گذاران خرد از بازار باشیم. در مجموع نگاهی به وضعیت بورس در این دولت حاکی از آن است که سرمایه سهامداران طی دو سال و نیم گذشته با کاهش حدود ۴۰ درصدی روبه‌‌رو شده است. البته بورس در دولت سیزدهم تنها گریبان سهامداران را نگرفت، چرا‌که به‌ طور کلی تولید و سودآوری شرکت‌ها نیز در این دوره افت شدیدی داشته است. بررسی داده‌ای موجود بازده دارایی شرکت‌های بورسی در این مدت با کاهش شدیدی روبه‌رو شده است، به ‌طوری که بازده دارایی شرکت‌های بورسی از ۱۷ درصد در ابتدای دولت رییسی به ۱۳ درصد در مقطع کنونی تقلیل یافته است، یعنی شرکت‌ها نسبت به دارایی ثبت‌شده خود با کاهش سودآوری روبه‌رو شده‌اند. از سوی دیگر بورس تهران طی دو روز معاملاتی دوشنبه و سه‌شنبه، به خوبی توانسته از جو منفی روزهای پیشین خود جدا شود، اما روز چهارشنبه بار دیگر بازار منفی شد. آخرین ماه سال ۱۴۰۲ در حالی از راه رسیده که سهامداران غیر از مقطعی کوتاه، شاهد بازاری منفعل و رکودی بوده‌اند. نکته مثبت بازار سهام در این روزها، رها شدن از جو منفی هفته‌های پیشین است. با این وجود، ناتوانی بازار در حفظ این موقعیت و عدم جبران حجم روزهای منفی، نیمه ‌خالی لیوان بورس است. در واقع بازار تمایلی به افت ندارد، اما از سوی مقابل، انگیزه و سوخت لازم برای رشد را نیز در اختیار ندارد. پمپاژ اخبار مثبت و حرکت سنتیمنت جاری در میان فعالان بازار به سمت و سوی مثبت ضروری است. کارشناسان معتقدند بورس تهران باید دست پر به استقبال بازه تسویه اعتبار عمده کارگزاری‌ها برود، در غیر این صورت منفی شدن در روزهای پایانی سال، نباید دور از انتظار فعالان بازار باشد. به ‌طور کلی، پایداری بورس در مسیر صعودی نیاز به تغییر پارامتر‌های کلان دارد و تنها در این حالت تمایل فعالان به خرید بیشتر می‌شود. کارشناسان معتقدند بازار سهام در هفته آتی، شرایط سخت‌تری برای حرکت به سمت سبز شدن خواهد داشت، بنابراین در راستای پیشبینی بورس می‌توان بیان کرد فضای تعادلی و نسبتا منفی بورس ادامه یابد. «جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با یک کارشناس بازار سرمایه به بررسی دلایل ناکامی سیاست‌های اخیر سازمان بورس در ساماندهی بازار سرمایه پرداخته است.
وعده‌های عملی‌نشده دولت
حسن حسین‌نیا کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: افت ادامه‌داری که در بازار شاهد بودیم با تغییراتی که در واحد نظارت سازمان بورس رخ داد، همراه بود. در این رابطه دو تصمیم اثرگذار در سمت عرضه را در این هفته شاهد بودیم؛ اول بحث عدم فروش بازارگردان‌ها بود که انتقاد زیادی در گذشته به نحوه آن وجود داشت. در این مدت کوتاه هم که برای عدم فروش بازارگردان‌ها محدودیت گذاشته شد، شاهد کم بودن حجم و ارزش معاملات بودیم. او افزود: در حال حاضر خروجی نقدینگی اشخاص حقیقی ادامه‌دار بوده که نشان‌دهنده عدم تمایل به خرید در اشخاص حقیقی است. این اتفاق به دلیل نبود اطمینان و مشوق‌ها و در عین حال افق دید مبهم فعلی همچنان وجود دارد. اگر بخواهیم شاهد بازار بهتری در روزهای آینده باشیم، باید مشوق و هدایت جریان نقدینگی برای بازار سهام وجود داشته باشد. اینکه بعضی از وزرا اعلام کرده بودند خبرهای مثبتی برای بورس دارند، فعلا اتفاقی رخ نداده است. در حوزه تجدید ارزیابی دارایی‌ها هم که قرار بود وزارت اقتصاد آن را اجرا کند، خبری نشده است و موضوع مهم دیگری هم تصمیمات مربوط به صنعت خودرو در حوزه اصلاح قیمت‌ها، واگذاری و سایر تغییرات تاثیرگذار در شاخص و نمادها اتفاقی نیفتاده است. حسین‌نیا تصریح کرد: صرفا نمی‌توان با محدود کردن یک طرف باعث تغییر روند در بازار شد، یعنی فقط محدود کردن فروش عامل شکل‌گیری صعودی نیست. برای ایجاد روند صعودی نیاز به نقدینگی داریم و در حال حاضر معکوس این روند یعنی خروج نقدینگی را می‌بینیم. ادامه این مساله می‌تواند یک چالش اساسی برای بازار سرمایه باشد و دولت و سازمان بورس باید برای ورود نقدینگی به بازار چاره‌اندیشی کنند.