نقاط ابهام در آینده بازار سرمایه

«جهان‌صنعت»‌- بازار سهام در حالی به نیمه راه آخرین هفته مرداد رسیده است که طی سه روز گذشته، توانسته پس از مدت‌ها ورود پول حقیقی را تجربه کند و شاهد سبز شدن شاخص‌ها باشد. آیا در روز میانی آخرین هفته معاملاتی مردادماه نیز این روند ادامه خواهد داشت؟ بازار سهام طی روزهای گذشته تحت تاثیر خبرهای مثبت توانسته است خود را بازیابی کند. برآیند جلسه شورای‌عالی بورس که از زبان رییس کل بانک مرکزی و رییس سازمان بورس شنیده شد، تقویت بازار از طریق تزریق پول و اصلاح برخی مقررات بوده است. این تغییر رویکرد طی دوروز گذشته قابل مشاهده بوده و خود را در مواردی نظیر افزایش اعتبار خرید سهام کارگزاری‌ها از 70 به 75‌درصد نشان داده است. همین نشانه‌ها، بازار را نسبت به آینده اندکی خوش‌بین کرده و پول حقیقی را دوباره به معاملات بازگردانده است. با توجه به سیگنال‌های مثبتی که از ناحیه نهادهای موثر بر بازار سرمایه دریافت می‌شود، به‌نظر می‌رسد سهامداران همچنان نسبت به آینده امیدوار باشند. در همین حال، کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری در بازارهایی نظیر ارز و طلا و پایان یافتن طرح پیش‌‎فروش خودرو، در حال حاضر بازار سهام برای سرمایه‌گذاری پول‌های خرد جذاب‌تر است. باوجود آنکه به نظر می‌رسد در ماه‌های اخیر آنچه بیش از هر مولفه‌ دیگری مانع رشد بورس تهران شده نگرانی از آینده سیاسی منطقه خاورمیانه است، اما اتفاقاتی که طی روزهای اخیر در تالار شیشه‌‌ای رخ داده نشان‌‌دهنده آن است که بورس‌‌بازان بیش از آنکه نگران مخاطرات سیاسی باشند، رصدکننده رفتار سیاستگذارند. رفتار‌شناسی سهامداران حاکی از آن است که هرگاه سیاستگذاری‌ها جنبه آشتی با بورس داشته است، معامله‌‌گران با آرامش و خیالی راحت وارد بازار شدند؛ اما هرگاه مورد غضب سیاستگذاری‌ها قرار گرفتند هیچ محرکی نتوانسته آنها را به سمت تقاضا هدایت کند. اهالی بازار سهام در برهه‌های مختلف هرگاه در چنین شرایطی محاصره شدند، به ‌سرعت از بازار خارج شده و به‌ سمت بازارهای موازی مهاجرت کرده‌‌اند. به این ترتیب می‌‌توان گفت رفتار سیاستگذار داخلی تا چه میزان بر استراتژی معامله‌گران اثرگذار است. بر اساس آنچه کارشناسان بورسی می‌گویند، فراز و فرود آن دسته از متغیرهای اقتصادی اثرگذار بر بازار سهام که تحت ‌تاثیر سیاستگذار اقتصادی هستند، به‌طور مشخص روند بازار را تعیین می‌کند. نرخ سود سپرده‌های بانکی و سیاست‌های مرتبط با قیمت‌‌گذاری دستوری معمولا نقش مهمی در ورود و خروج پول در بورس و به نوعی اعتماد پول به تالار شیشه‌ای ایفا می‌کنند. بنابراین می‌توان رکود چهارساله بورس را به همین امر نسبت داد. بعد از مرداد‌۹۹ اکثر تصمیماتی که برای بازار سرمایه اتخاذ شده به ضرر سرمایه‌گذاران در سهام شرکت‌ها رقم نخورده است. عملکرد شرکت‌ها نیز گویای همین موضوع است. قیمت‌های سهام یا درجا می‌‌زنند یا بر مدار نزولی قرار گرفته‌‌اند. «جهان‌صنعت» در گفت‌وگو با یک کارشناس بازار سرمایه به بررسی ابعاد متفاوت سیاست‌های بانک مرکزی نسبت به بازار سرمایه پرداخته است.
ارزیابی کارشناسی
حسن حسین‌نیا، کارشناس و تحلیلگر ارشد بازار سرمایه در گـفـت‌و‌گـــو بــا «جهان‌صنعت» اظهار کرد: بازار سرمایه از دوره ریاست دکترفرزین خاطره خوبی ندارد. ما قبلا هم وعده‌هایی را از زمستان سال گذشته از بانک مرکزی دیده بودیم. اینکه قرار است خبرهای خوبی برای بورس اتفاق بیفتد ولی با گذشت 7 – 6 ماه از آن وعده‌ها هنوز خبری نشده است. در عین حال شاهد بودیم که در این دوره گاهی سپرده خاص 30‌درصدی هم منتشر شد و در خرداد ماه بانک مرکزی اعلام کرد که بانک‌ها باید حد نصاب مربوط به پرداخت سود را رعایت کنند که همان حد نصاب قبلی یعنی 23‌درصد بوده، ولی آنچه در عمل می‌بینیم اینکه نرخ سود بانک‌ها بالاتر است. هفته گذشته یک جلسه اضطراری در شورای عالی بورس تشکیل شد و رییس کل بانک مرکزی در کل دوره‌شان گفته می‌شد که سومین‌بار بوده است که در جلسه شورای‌عالی بورس شرکت می‌کردند و این خودش نشان می‌دهد که دیدگاه خاصی نسبت به بورس نداشته‌اند. در این جلسه مصوباتی اعلام و وعده‌هایی داده شد؛ از جمله تعریف خطوط اعتباری و تزریق پول به بازار سهام و خرید سهام توسط بانک‌ها که هنوز خبری نبوده است که شاید به بوروکراسی اداری برگردد.
انتظار می‌رفت این اتفاق با توجه به بیانات رئیس کل بانک مرکزی و موافقت وزیر اقتصاد تا الان اتفاق بیفتد اما فعلا تا این لحظه حمایت خاصی از طرف بانک مرکزی شاهد نبوده‌ایم و دوشنبه هم در بازار بحث عدم حمایت‌ها و فرصت‌سوزی‌ها باعث افزایش حجم عرضه در بازار شد. ما هنوز از چرخه منفی‌های بازار خارج نشدیم و بیشتر بحث خبر درمانی مطرح شده است. تغییرات دو، سه روز گذشته بیشتر متاثر از خبرها بود. در عین حال ریسک‌های سیستماتیک متعدد همچنان برای بازار وجود دارد. خبرهای مربوط به تنش‌ها در منطقه سایه افکنده و جلسات رای اعتماد به وزرا در جریان بوده و بازار منتظر نتیجه نهایی است.