نقد تصمیم‌های عجولانه در « من مادر هستم»

ثمین مهاجرانی – بعدازظهر روز چهارشنبه، هشتم آذرماه در حالی افتتاحیه فیلم «من مادر هستم» به نفع زلزله‌زدگان آذربایجان در سینما آفریقا برگزار شد که گروهی از انصار حزب‌الله مقابل این سینما تجمع کردند و فریدون جیرانی، کارگردان فیلم در میان آنها حاضر شد و با آنها گفت‌وگو کرد.
اعتراض‌های تازه گروه انصار حزب‌الله به فیلم‌های روی پرده، با آغاز سال ۱۳۹۱ و برگزاری تجمع‌هایی علیه نمایش دو فیلم «خصوصی» و «گشت ارشاد» آغاز شد که باعث پایین کشیده شدن فیلم‌ها از پرده سینما شدند و این روزها هم بعد از گذشت هشت ماه از آن دوران، انصار حزب‌الله به اکران فیلم «من مادر هستم» فریدون جیرانی اعتراض کرده است. من مادر هستم، نزدیک دو سال اجازه اکران نداشت و سرانجام بعد از حذف صحنه‌هایی از آن توانست از هشتم آذرماه به اکران برسد اما با اینکه این فیلم، جزو شش فیلم تحریم شده از سوی حوزه هنری است و به همین خاطر سالن‌های حوزه را برای نمایش عمومی از دست داده است، انصار حزب‌الله اعتراض جداگانه‌ای به اکران آن کرده‌اند و در بیانیه خود نوشته‌اند: «امت همیشه در صحنه حزب‌الله در برابر عملکرد شنیع سازمان سینمایی هشیار است و بدینوسیله هشدار می‌‌دهد که این سازمان موظف به پیروی از احکام اسلام و رای علمای دین بوده و دراین راستا تا پایان وقت اداری روز سه‌شنبه هفتم آذرماه مهلت دارد حکم لغو مجوز نمایش عمومی فیلم کثیف «من مادر هستم» را اعلام نماید.» بیانیه‌ای که شبیه بیانیه‌های قبلی انصار حزب‌الله، با لحنی تند نوشته شده و عوامل فیلم من مادر هستم را به واکنش واداشته است. در واکنش به تحصن و بیانیه‌های انصار حزب‌الله، فریدون جیرانی (کارگردان) و سیدغلامرضا موسوی (تهیه‌کننده) در بیانیه‌ای مردم را به تماشای این فیلم دعوت و تاکید کرده‌اند: «من مادرهستم» نه درباره خیانت است، نه درباره زنا و نه نمایش فحشاست. این فیلم، یک فیلم اخلاقی است که یک نوع سبک زندگی را به چالش می‌کشد.» اما انصار حزب‌الله هشدار داده‌اند در صورت ادامه اکران فیلم، امروز (یازدهم آذرماه) مقابل وزارت ارشاد تجمع خواهند کرد.
حبیب رضایی که به عنوان بازیگر در فیلم من مادر هستم حضور دارد، در واکنش به اعتراض‌ها و تحصن‌هایی که علیه این فیلم اتفاق افتاده به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «یک گروه حرفه‌ای فیلمی ساخته‌اند و تمام مراحل قانونی معمول و حتی سخت را برای رسیدن به اکران طی کرده‌اند. در این مسیر، تیغ ممیزی و سانسور نیز طبق معمول یادگاری‌های جبران‌ناپذیری بر این محصول برجای گذاشته است. اینکه عده‌ای فیلم را دوست داشته باشند و عده‌ای نه امری بسیار بدیهی و قابل قبول است و حتی می‌توان دیالوگ بین این دو گروه را عاملی برای ارتقای سطح کیفی فیلم‌ها و دریافت بهتر مخاطبان دانست.»
رضایی درباره داستان این فیلم که اعتراض عده‌ای را برانگیخته است، توضیح می‌دهد: «این فیلم صاحب قصه‌ای است که شاید مهم‌ترین و تنها دغدغه‌اش نقد تصمیم‌های عجولانه باشد. آنچه باقی می‌ماند ملزومات یک درام است که از پایه‌های اصلی هر فیلم و محصول سینمایی است. بی‌انصافی بزرگی است اگر عده‌ای نظر جمعی خود را چون یک حکم قطعی بدون هیچ فرصتی برای بازنگری به اجرا در آورند و از این طریق برای جامعه فرهنگی، نگرانی و ناامیدی به ارمغان آورند. کاش این دوستان که چند ماه یک بار علیه فیلمی تجمع و تحصن می‌کنند، همت کنند و انرژی خود را برای هموطنان زلزله‌زده‌مان که در سرمای استخوان‌سوز آذربایجان بی‌سر پناه و بی تن پوش مانده‌اند، هزینه کنند یا کاش این دوستان کمی از اوضاع نابسامان اقتصادی این روزهای مردم غصه‌دار می‌شدند و به فکر می‌افتادند که مقابل مراجع تصمیم‌گیری برای وضعیت دارویی، بهداشتی، اقتصادی و ارز و… تجمع کنند. تحصن حرمت دارد و فکر می‌کنم معضلات بسیار مهم‌تری در پیرامون ما هست که بتواند خاطر دوستان را، کمی بیشتر از نمایش یک فیلم در زمانی بسیار محدود، جریحه‌دار کند.»
از سوی دیگر، سیدرضا میرکریمی با انتشار یادداشتی در ایسنا به حواشی اکران «من مادر هستم» واکنش نشان داده و نوشته است: «دیشب فیلم جیرانی را در سینما جوان دیدم و نفهمیدم چرا با پخش آن مخالفت می‌شود. باید پذیرفت که در درون هر هشدار اجتماعی، واقعیتی تلخ نهفته است و نمی‌توان از این منظر به لحن بی‌پروا و احیانا تلخ یک فیلم ایراد گرفت. به نظرم این فیلم بهترین کار سازنده‌اش است درست مثل فیلم‌های «بی‌خود و بی‌جهت» و «پذیرایی ساده» که آنها هم خوش‌ساخت‌ترین آثار فیلمسازانشان هستند.»
با این همه، فیلم من مادر هستم از روز چهارشنبه در سینماهای پردیس ملت، پردیس زندگی، اریکه ایرانیان، ایران، آفریقا، آستارا، مرکزی، کارون، عصر جدید، فلسطین، فرهنگ، شکوفه و ماندانا اکران شده است و عوامل آن از مخاطبان خواسته‌اند با تماشای آن، خود به قضاوت در این‌باره بنشینند.
هرچند انگار اتفاق‌های دامنه‌داری که با تصمیم غیرمعمولی حوزه هنری برای عدم اکران دو فیلم در آغاز سال پیش آمده است به این زودی سینمای ایران را رها نمی‌کند.