نقش ابزارهای مالی در بازار‌گردانی

صندوق سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی که تجربه‌ای موفق در دنیا بوده یکی از ارکان بازار سرمایه‌ کارست. محمدرضا معتمد، مدیر نظارت بر نهادهای مالی در گفت‌وگو با سنا‌ ضمن بیان مطلب فوق به هدف صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی اشاره کرد و گفت: هدف صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی جمع ‌آوری سرمایه از سرمایه‌گذاران و خرید و فروش اوراق بهادار در چارچوب تعهدات بازارگردانی آن اوراق مطابق امیدنامه و کسب منافع از این محل است و در صورتی‌ که صرفه و صلاح صندوق ایجاب کند، در قبال دریافت کارمزد در تعهد پذیره‌نویسی یا تعهد خرید اوراق بهادار موضوع بازارگردانی مشارکت کرده‌ که در این صورت وجوه جمع‌آوری شده و سایر دارایی‌های صندوق، پشتوانه تعهد آن خواهد بود. مدیر نظارت بر نهادهای مالی مزایای تاسیس صندوق بازارگردانی برای متقاضیان را برشمرد و عنوان کرد: امکان تامین حداکثر ۷۰ درصد از سرمایه صندوق به صورت سهام و حق‌تقدم موضوع عملیات بازارگردانی جهت تاسیس صندوق همچنین در زمان فعالیت، به حداقل رساندن کارمزد و هزینه‌‌های معاملات سهام پرتفوی صندوق به واسطه معافیت‌های در نظر گرفته شده برای کارمزد معاملات صندوق، کاهش محدودیت‌های اعطای اعتباردهی و تسهیلات به صندوق از نگاه اساسنامه صندوق و در اختیار قراردادن ایستگاه معاملاتی برای انجام معاملات از مهم‌ترین مزایای این صندوق‌هاست. وی به قانون موجود برای تاسیس این نوع از صندوق‌ها اشاره کرد و بیان داشت: مطابق ماده «۳۳» قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر، نقل و انتقال اوراق بهادار بازارگردانی بازارگردانان دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار در بورس و فرابورس از پرداخت مالیات مقطوع نیم درصد معاف است. محمدرضا معتمد با بیان اینکه سازمان بورس و اوراق بهادار نیز مزایایی برای فعالیت این صندوق‌ها در نظر گرفته است، اظهار کرد: صندوق‌های مذکور با اخذ مجوز از سازمان، مجوز معامله‌گری و بازارگردانی را دریافت می‌کنند و طبق مقررات عضو اتاق پایاپای شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه خواهند شد. وی افزود: سقف کارمزدهای شرکت بورس اوراق بهادار تهران، شرکت فرابورس ایران، شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه از معاملات صندوق‌های مذکور ۲۰ درصد سقف معاملات معمول اوراق بهادار در هر معامله تعیین می‌شود. مدیر نظارت بر نهادهای مالی ادامه داد: دارندگان واحدهای ممتاز صندوق سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی که موضوع بازارگردانی صندوق نیز سهام مشخص شده تحت تملک آنان است، می‌توانند با رعایت اساسنامه خود، در خارج از ساعات معاملات و بدون پرداخت هیچ‌گونه کارمزد معاملات در چارچوبی که اساسنامه صندوق مشخص می‌کند، نسبت به انتقال سهام مربوطه به صندوق اقدام کنند. به گفته محمدرضا معتمد، مدیر صندوق برای سهامی که تعهد بازارگردانی دارد می‌تواند از امکانات ایستگاه معاملاتی مستقل استفاده کند. در پایان مدیر نظارت بر نهادهای مالی تاکید کرد: فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی که با همت سازمان بورس امکان‌پذیر شده است در بلندمدت، کمک شایانی برای دوری از نوسانات تند و تیز و شدیدی که هر از گاهی شاهد آن هستیم، خواهد کرد. وی افزود: هدف بازارگردان این است که همواره سهام را متعادل نگه دارد و صف خرید و فروش را از بین برده و قیمت سهام را به سوی ارزش ذاتی سوق دهد.
بازگشت نقدینگی به چرخه معاملات
همچنین یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه تاثیر منفی و روانی بازگشایی نمادهای متوقف بانکی کوتاه مدت است، گفت: بازگشایی این نمادها می‌تواند حجم عمده و قابل توجهی از نقدینگی‌های مسدود شده را به چرخه معاملات بازگرداند و رونق مجدد بازار را به همراه داشته باشد. احسان عامری، کارشناس بازار سرمایه درباره تاثیر بازگشایی نمادهای بانکی در بورس‌ به ایرنا، گفت: بورس و اوراق بهادار تهران در هفته گذشته به طور کامل تحت تاثیر بازگشایی نماد بانک ملت قرار داشت که حدود شش ماه نماد آن متوقف بود. وی افزود: این بازگشایی در روز سه‌شنبه هفته گذشته (پنجم بهمن)، منجر به ریزش یک‌هزار و ۱۴ واحدی شاخص کل بورس شد. به گفته احسان عامری اگرچه روند بازگشایی نمادهای متوقف می‌تواند همانند هفته گذشته موجب ایجاد فضای روانی و منفی در بازار سرمایه شود‌ اما با نگاهی دقیق‌تر می‌توان این بازگشایی‌ها را مثبت ارزیابی کرد. این کارشناس اضافه کرد: این بازگشایی پس از آن اتفاق افتاد که با پیگیری‌های چند ماهه سازمان بورس و همچنین مورد تایید واقع شدن صورت‌های مالی این بانک، اهالی بازار سرمایه انتظار آن را داشتند. مدیر آموزش کانون کارگزاران بورس یاد آور شد: طبق اعلام سازمان بورس روند بازگشایی نماد بانک‌ها در روزهای آینده نیز ادامه خواهد داشت. این کارشناس بازار سرمایه با بیان این که با توجه به صورت‌های مالی بانک ملت، قابل پیش‌بینی بود که بازگشت این نماد بزرگ بورسی همراه با افت قیمت باشد، بیان داشت: این گشایش می‌تواند، در میان مدت، موجب تحریک مولفه‌های اصلی بازار از جمله حجم معاملات و ارزش بازار شود. وی افزود: بازگشایی نماد بانک‌ها در هفته‌های آتی می‌تواند حجم عمده و قابل‌توجهی از نقدینگی‌های مسدود شده را به چرخه معاملات بازگرداند و رونق مجدد بازار را به همراه داشته باشد. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در شرایطی که گزارش‌های منتشر شده شرکت‌ها برای ۹ ماهه سال هم حاکی از بهبود شرایط اقتصادی است، بازگشایی این نمادهای بزرگ سبب برداشتن فشار فروش از دیگر نمادهای بورسی می‌شود که در نهایت به نفع رونق بازار است. عامری گفت: اگرچه، با بازگشایی نماد بانک ملت شاهد از بین رفتن ۳۶ هزار میلیارد ریال نقدینگی در بازار سهام بودیم اما این بازگشایی پس از مدت زیادی توقف می‌تواند شفافیت بازار را که یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بازارهای مالی است، افزایش دهد. وی افزود: بازگشایی نماد بانک‌ها نگرانی‌های سرمایه‌گذاران را از بین می‌برد و به همان ترتیبی که سه شنبه گذشته شاهد آن بودیم، پس از پشت سر گذاشتن یک شوک مقطعی، در میان مدت با رفتار منطقی همراه خواهد بود. این کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: از طرفی نیز شاهد آن هستیم با این بازگشایی‌ها در صنعت بانکداری، ریسک صنعت بانکداری برای سرمایه‌گذاری کاهش می‌یابد. عامری ادامه داد: پیش بینی می‌شود پس از افت‌های مقطعی، در هفته‌های آتی به علت بازگشایی نمادهای متوقف، شاهد رونق در بازار سرمایه باشیم زیرا هرگونه افزایش شفافیت، افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران و ورود سرمایه‌های جدید را به دنبال خواهد داشت.