17 - 05 - 2017
نقش تعیین‌کننده فیس‌بوک
مجتبی عبدی- فیس‌بوک بابت ترویج اخبار جعلی مورد انتقاد است اما می‌خواهد از زیر دروغ بزرگ‌تری فرار کند. با تشدید فشارهایی که از انتقاد دخالت در امور انتخابات بر دوش مدیر غول شبکه‌های اجتماعی بود، زاکربرگ برای فرار از اتهام انتشار اخبار دروغ پیرامون انتخابات انگلیس اقدام به حذف ۳۰ هزار حساب کاربری دروغین کرد.
وی از طرفی دیگر اعلام کرد که افرادی را به منظور شناسایی و حذف اخبار جعلی به کار می‌گیرد و در تازه‌ترین اقدام اخباری را در این زمینه در روزنامه‌های محلی انگلیس به چاپ رسانده است. این در حالی است که به گفته کارشناسان، مارک زاکربرگ اساسا خود دروغگو است و این اقدام وی تنها برای رهایی از فشار‌های زیادی است که از سوی دولت‌های جهان و همین طور نهادهای مدنی به فیس‌بوک وارد شده است.
اگرچه زاکربرگ هرگونه دخالتی را در انتخابات رد می‌کرد اما اخبار منتشر شده دروغین که باعث کاهش آرای کلینتون، یکی از نامزدهای انتخابات آمریکا و پیروزی ترامپ شد، بر این دخالت صحه می‌گذارد. این در حالی است که در ادامه واکنش به این انتقادات چندی پیش زاکربرگ اعتراف کرده بود که بازیگران عرصه سیاست از امکانات این شبکه اجتماعی برای دستکاری آرا و عقاید کاربران استفاده می‌کنند.
دستکاری احساسات برای تعیین رای
هر روز صدها میلیون نفر در جهان با میل و رغبت، اطلاعات شخصی خود، خانواده و دوستان‌شان را در شبکه‌های اجتماعی از جمله فیس‌بوک به اشتراک می‌گذارند. همچنین فیس‌بوک در اقدامی بسیار بحث‌برانگیز تلاش کرده ببیند چگونه می‌تواند با ویژگی «خوراک خبری» (گزارشی که فیس‌بوک درباره فعالیت‌های سایر کاربران به یک کاربر می‌دهد)، احساسات کاربران را دستکاری کند.
نتایج تحقیقات درباره توان تأثیرگذاری فضای مجازی بر احساسات و تصمیم‌های کاربران نشان می‌دهد که شبکه‌های اجتماعی و موتورهای جست‌وجوگر به شکلی نامرئی و در مقیاسی فعالیت می‌کنند که از نظر اپستین «در تاریخ بشر، بی‌سابقه است».
اما ماجرا چه بود؟ فیس‌بوک سال ۲۰۱۰ طی آزمایشی از ۶۱ میلیون نفر از کاربران آمریکایی خود درخواست کرد در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در محل سکونت خود شرکت کنند. این شبکه اجتماعی لینکی را در اختیار کاربران خود گذاشته بود که پایگاه‌های رای‌گیری نزدیک هر کاربر را به او نشان می‌داد. همچنین دکمه‌ای تعبیه شده بود که هر کاربر پس از رای دادن، باید روی آن کلیک می‌کرد. به علاوه هر کاربر می‌توانست تصاویر آن دسته از دوستانش را ببیند که در رای‌گیری شرکت کرده بودند.
نتایج این آزمایش که محققان، آن را یک آزمایش «نفوذ اجتماعی و بسیج سیاسی» توصیف کردند، حیرت‌انگیز بود. محققان گفتند حدود ۳۴۰ هزار نفر «اضافه‌تر» صرفا به خاطر همین کمپین فیس‌بوکی رای خود را به صندوق انداختند. جاناتان زیترین، مدیر مرکز اینترنت و جامعه برکمن در دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد، یک سناریوی خیالی را تصور کرده است:
تصور کنید طی یکی از انتخابات آینده که به شدت رقابت در آن بالا گرفته، مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیس‌بوک، شخصا یکی از نامزدهایی را می‌پسندد که شما نمی‌خواهید به او رای بدهید. او ترتیبی می‌دهد تا خوراک خبری ده‌ها میلیون کاربر فیس‌بوک به آنها بگوید در انتخابات شرکت کنند. با این حال زاکربرگ که می‌داند «لایک»های فیس‌بوک می‌تواند نشانگر دیدگاه‌های سیاسی و وابستگی‌های حزبی کاربران باشد، صرفا به کاربرانی اصرار می‌کند در رای‌گیری شرکت کنند که پیش‌بینی می‌کند به نامزد مدنظرش رای خواهند داد. به این ترتیب نتیجه این انتخابات خیالی به راحتی قابل‌تغییر و دستکاری است.
فیس‌بوک با «دستکاری احساسات» کاربران خود، آنها را به رای دادن به یک نامزد خاص تشویق می‌کند. مردم علاقه دارند گزارش‌هایی را بخوانند، لایک کنند و به اشتراک بگذارند که مطلوب احساسات‌شان باشد و با باورهای فعلی‌شان همخوانی داشته باشد. بدون نیروهای قدرتمند و جبران‌کننده‌ای که به اعتبار و دقت اهمیت بدهند، الگوریتم نیوزفید لاجرم دروغ را ترویج می‌دهد، مخصوصا دروغ‌هایی که سوگیری‌های پیش‌بینی افراد را تقویت کنند. این جعلیات هم لاجرم بر تفکر افراد تاثیر می‌گذارند.
تحقیقات نشان می‌دهد فناوری‌های دیجیتال جدید تاثیر عمیقی بر تصمیم‌گیری‌های مردم دارد، نه تنها تصمیم‌گیری درباره نوع خمیر‌دندانی که می‌خرند یا قهوه‌ای که می‌نوشند، بلکه تصمیم‌گیری‌هایی که می‌تواند کل جامعه آنها را تحت تاثیر قرار دهد، مانند انتخابات ریاست‌جمهوری!
آنچه در انتخابات آمریکا گذشت
در حالی که رقابت میان نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶ آمریکا گرم‌تر از هر زمان دیگری شده بود، تحقیقات نشان می‌دهد غول‌های شبکه اجتماعی نظیر فیس‌بوک، توانستند در شکل‌دهی به افکار عمومی رای‌دهندگان در قبال نامزدها تاثیرگذار باشند. این نفوذ گسترده می‌تواند نه تنها انتخابات آمریکا، بلکه انتخابات کشورهای سراسر جهان را تحت‌تاثیر قرار دهد.
پس از انتخاب دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، بسیاری به انتشار اخبار جعلی و رفتار سوگیرانه فیس‌بوک در طرفداری از ترامپ اعتراض کردند. زاکربرگ این ادعا را شدیدا انکار کرد اما تحلیل‌ها نشان می‌دهد الگوریتم‌های نیوزفید در فیس‌بوک اخبار جعلی را که به‌نفع ترامپ بوده‌اند به‌طور وسیع بخش کرده و رسوایی‌های مربوط به او را پخش نکرده‌اند اما این تازه اول داستان است.
پس از انتخابات آمریکا، فیس‌بوک با انتقاداتی موجه درباره نقشش در انتشار اطلاعات غلط درباره نامزدها روبه‌رو شده است. به‌ویژه الگوریتم نیوزفید یا خوراک اخبار فیس‌بوک بازاری پررونق برای اخبار جعلی و عمدا گمراه‌کننده شد که بنا به تحلیل بازفید، به‌شدت ضد هیلاری کلینتون و به‌نفع ترامپ سوگیری داشت. این جعلیات به‌طور متوسط، بیش از گزارش‌های واقعی از همان منابع، توجه کاربران را جلب کردند و تلاش‌های جدی سایت‌های صحت‌سنج مثل اسنوبز۱ برای نقض‌شان را به حاشیه راندند.
به عنوان مثال در چند روز مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا ده‌ها هزار نفر یک خبر جعلی با منبع «دنور پست» با این مضمون را در فیس‌بوک دست به دست کردند: جسد مامور افبیآی که مظنون افشای ایمیل‌های هیلاری کلینتون بود به دلیل ارتکاب خودکشی یا قتل یافت شد. اما نه تنها خبری با این مضمون منتشر نشده بود بلکه اصلا چنین مظنونی هم وجود نداشته که جسدش یافت شود.
عصبانیت از اخبار جعلی موجه است. گزارش‌های ساختگی درباره حمایت پاپ از ترامپ یا قتل یکی از مأموران افبیآی به‌خاطر افشای ایمیل‌های کلینتون شاید بخشی کوچک از کل محتوای سیاسی همخوان‌شده در فیس‌بوک را تشکیل دهد. (زاکربرگ بدون ارائه هیچ سندی اعلام کرد که ۹۹درصد محتوای فیس‌بوک «اصالت» دارد) اما این اخبار و اخباری نظیر آنها آن‌قدر همخوان شده‌اند که به‌سادگی می‌شود تصور کرد که حداقل در تفکر بعضی رای‌دهندگان تأثیر گذاشته باشند.
این در حالی است که گزارش افشاگرانه و تحقیقی مهم نیویورک تایمز درباره وضعیت مالیاتی ترامپ کمتر از ۲۰۰ هزار بار همخوان شد. حضور اخبار جعلی در کنار اخبار حقیقی با شکل‌های مشابه، منجر به این حس می‌شود که هرچیزی در نیوزفید می‌خوانید، همان‌قدر که ممکن است حقیقت داشته باشد، ممکن است کاملا ساختگی باشد.
موضع‌گیری مدیر فیس‌بوک
با وجود این در روزهای بعد از انتخابات، درحالی‌که انتقادها از شرکت فیس‌بوک افزایش یافت، مدیرعامل فیس‌بوک، مارک زاکربرگ، موضوع را کم‌اهمیت دانست و آن را انکار کرد. این موضع تدافعی، بیش از خود بحران اخبار جعلی، وضعیت فیس‌بوک را نشان می‌دهد. پاسخ زاکربرگ حکایت از مشکلی عمیق‌تر از هر گزارش ساختگی دارد؛ مشکلی که با خروج چند وب‌سایت مشکوک از شبکه تبلیغات فیس‌بوک حل نمی‌شود. مساله امتناع فیس‌بوک از مسوولیت‌پذیری در قبال نقش هر‌چه بیشترش در رسانه‌های خبری است. احتمال کمی هست که این مشکل از بین برود، حتی اگر اخبار جعلی از بین بروند.زاکربرگ در مصاحبه‌ای عمومی ادعا کرد که اخبار جعلی فیس‌بوک مطمئنا در انتخابات آمریکا هیچ اثری نداشته‌اند و هر نظری خلاف این ایده‌ای به‌غایت دیوانه‌وار است. او منتقدان فیس‌بوک را، بابت این فرض که رای‌دهندگان تحت‌تاثیر جعلیات قرار می‌گیرند، به خودبرتربینی متهم کرد. همچنین این حرف را رد کرد که یکی از دو طرف اخبار جعل بیشتری همخوان کرده است.با شدت‌گرفتن انتقادها، او پستی در صفحه شخصی‌اش در فیس‌بوک منتشر کرد که لحنی آشتی‌جویانه‌تر داشت، اما باز هم این گزاره را رد می‌کرد که اخبار جعلی در انتخابات اثر داشته‌اند. او یادآوری کرد که فیس‌بوک همین حالا هم به کاربران امکان می‌دهد اخبار دروغین و جعلی را گزارش کنند و اضافه کرد که «ما روی این موضوع کار خواهیم کرد تا باز هم بهبود پیدا کند.» هم‌زمان، تذکر داد که فیس‌بوک باید «بسیار محتاطانه پیش برود، زیرا تشخیص حقیقت پیچیده است.»
تشدید فشارها بر فیس‌بوک
حقیقت پیچیده است و فیس‌بوک باید محتاطانه پیش برود. اما، هم در داخل و هم در خارج شرکت، برداشتی رو به‌رشد است که، باتوجه به نقش روزبه‌روز مسلط‌تر فیس‌بوک در نشر آنلاین اخبار، شاید فیس‌بوک بیش‌ازحد محتاطانه پیش می‌رود. تکذیب‌های زاکربرگ هم ظاهراً به این آتش دامن می‌زند.
از طرفی، بعضی از کارمندان ناشناس اما بالارتبه فیس‌بوک به نیویورک‌تایمز گفتند که نقش شرکت در تبلیغات انتخاباتی را زیر سوال برده‌اند. چندی بعد، پنج کارمند ناشناس دیگر به بازفید گفتند که آنها و یک دوجین کارمند دیگر در فیس‌بوک، «گروه ضربت» مخفی تشکیل داده‌اند تا خواهان اقدامی قوی‌تر علیه اخبار جعلی شوند.
در همین حال، یکی از استراتژیست‌های ارشد کلینتون به پولیتیکو گفت که رهبران حزب دموکرات به‌دنبال راه‌هایی هستند که فیس‌بوک را وادار به رسیدگی به مشکل کنند. گیزمودو هم به‌نقل از منبعی ناشناس گزارش داد که فیس‌بوک اقدامی شدیدتر علیه اخبار جعلی را بررسی کرده بود، اما از ترس ناراحت‌کردن محافظه‌کاران دست نگه داشت. فیس‌بوک این را تکذیب کرد و به من گفت که چنین کاری نکرده است. همچنین توضیحی جایگزین برای دستکاری‌هایش در نیوزفید ارائه کرد. (با این کار، فیس‌بوک در موقعیت طنزآمیزی قرار گرفت، چون می‌گفت پست گیزمودو هم یک جور خبر جعلی بوده است.)
سوءاستفاده سیاستمداران از فیس‌بوک
مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیس‌بوک اذعان کرده بود که بازیگران عرصه سیاست از امکانات این شبکه اجتماعی برای دستکاری آرا و عقاید کاربران استفاده می‌کنند.
در حالی که تا چندی پیش زاکربرگ مدعی بود فیس‌بوک از بابت افزایش انتشار اخبار جعلی در این شبکه اجتماعی نگرانی ندارد، حالا اعتراف کرده که ممکن است سیاستمداران از فیس‌بوک برای تاثیرگذاری سوء بر نتایج انتخابات آمریکا استفاده کرده باشند.
البته زاکربرگ تا چندی قبل همین مساله را هم یک ایده مضحک می‌دانست، ولی ظاهرا با گذشت زمان و افزایش فشارها بر فیس‌بوک برای یافتن راه‌حلی برای این مشکل نظرات وی تغییر کرده است.
فیس‌بوک گزارشی را منتشر کرد که طبق آن هم دولت‌ها و هم بازیگران غیردولتی از فیس‌بوک به منظور دستکاری افکار عمومی در مورد موضوعات سیاسی مانند انتخابات آمریکا استفاده کرده‌اند. فیس‌بوک این تلاش‌ها را هماهنگ شده و منظم توصیف کرده است.طبق این گزارش برای انتشار اخبار جعلی و محتوای دروغین تلاش‌های سازمان‌یافته‌ای هم انجام شده تا این اخبار تا حد امکان در دسترس افراد بیشتری قرار بگیرند.بر اساس یافته‌های گروه امنیتی فیس‌بوک عده‌ای با طراحی حساب‌های کاربری جعلی در فیس‌بوک در اقدامی هماهنگ تلاش کردند تا مجموعه متنوعی از اطلاعات را در ارتباط با انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا منتشر کنند که از جمله آنها می‌توان به اطلاعات برگرفته از ایمیل‌های هک شده هیلاری کلینتون اشاره کرد.
با توجه به این تحول گروه امنیتی فیس‌بوک قصد دارد تمرکز خود را از موضوعاتی مانند گسترش بدافزارها و هرزنامه‌ها به موضوعات دیگری مانند تلاش برای دستکاری گفتمان‌های مدنی و اثرگذاری سوء بر افکار عمومی منتقل کند.
این اعتراف در حالی است که پیش از این به دنبال پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، مارک زاکربرگ تاثیرگذاری و دخالت این سایت بر نتایج انتخابات مذکور را انکار کرده بود.
وی همچنین مدعی شد تلاش زیادی کرده تا جلوی تکثیر خبرهای جعلی و نادرست در فید خبری فیس‌بوک را بگیرد. این در حالی است که مخالفان وی می‌گویند در بسیاری از موارد اخبار قلابی و غیرمعتبری در فیدخبری فیس‌بوک به طور گسترده در معرض دید کاربران قرار گرفته و همین اخبار دیدگاه‌ها و نظرات کاربران در مورد نامزدهای انتخاباتی را به ناحق تغییر داده است.
احساس خطر لندن از دخالت آلمان و اتحادیه اروپا در روند انتخابات
بر این اساس می‌توان دخالت در انتخابات پیش روی انگلیس را از طرف آلمان و اتحادیه اروپا و اخبار جعلی که از طریق فیس‌بوک منتشر می‌شود با مخالفت‌های سیاسی آلمان و اتحادیه اروپا مرتبط دانست.
چنانچه یک منبع نزدیک به ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا مدعی شد که آلمان و اتحادیه اروپا در روند انتخابات پارلمانی انگلیس دخالت می‌کنند.
به گزارش «اسپوتنیک» به نقل از «دیلی‌تلگراف»، این منبع گفت مقامات عالی‌رتبه در دولت آلمان و نهادهای اتحادیه اروپا عامل نشت اطلاعاتی محرمانه درباره دیدارها و گفت‌وگوهای خصوصی ترزا می بوده‌اند که هدف از این اقدام تضعیف موضع نخست‌وزیر در انتخابات است.
این منبع افزود آلمان و اتحادیه اروپا با این اقدام قاعده مهمی که طی سال‌های طولانی خلل‌ناپذیر بوده و مبنی بر عدم دخالت در انتخابات دیگر کشورها است را نقض کرده‌اند.
پیش از این ترزا می با اعلام انتخابات زودهنگام پارلمانی در بریتانیا، با شعار «دولت قوی و باثبات» وارد رقابت‌های انتخاباتی شده و گفت: «مذاکرات مربوط به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا سخت و پیچیده خواهد بود.»
وی این سخنان را در واکنش به اظهارات اخیر آنگلا مرکل صدر‌اعظم آلمان بیان کرده که گفته بود بریتانیا در صورت خروج از اتحادیه اروپا بر‌خلاف دیگر اعضای این اتحادیه از حقوق خود برخوردار نخواهد بود.
فرار از مخمصه
نهایتا، شرکت گامی واقعی برداشت. با تقلید از گوگل، که همان روز گامی مشابه برداشته بود، فیس‌بوک اعلام کرد که استفاده سایت‌های خبر جعلی از شبکه تبلیغاتش را ممنوع خواهد کرد. برای فرار از اتهام شروع خوبی است، اما به‌هیچ‌وجه کافی نیست.
در همین رابطه مدتی بعد فیس‌بوک اعلام کرد که کمپانی تحت مدیریت مارک زاکربرگ بیش از ده‌ها هزار حساب کاربری دروغین را در راستای نزدیک شدن به انتخابات زودهنگام برگزیت در انگلستان شناسایی و حذف کرده‌اند و این آمار حدود ۳۰ هزار حساب کاربری تقلبی مربوط به این کشور است.
علاوه بر آن غول شبکه‌های اجتماعی تبلیغاتی روزنامه‌ای را از طریق واحدهای خبرگزاری بریتانیایی منتشر کرده است که مردم را برای شناسایی خبرهای دروغین راهنمایی می‌کند. به عنوان مثال در تبلیغات مورد اشاره آمده که خوانندگان می‌بایست «نسبت به تیتر خبرهای مهم مشکوک باشند» و همچنین «به دقت به URL وبسایت‌ها توجه کنند.»
در همین رابطه Simon Milner ، مدیر دپارتمان قوانین انگلستان در فیس‌بوک عنوان کرده است که پلتفرم مورد اشاره قصد دارد مشکل اخبار کذب را به صورت ریشه‌ای و بنیادین مورد بررسی قرار دهد و با سازمان‌های خارجی در حال همکاری است. همچنین او اعلام کرده که فیس‌بوک «هر کاری که از دستش بر بیاید برای مبارزه با نشر اخبار دروغین انجام می‌دهد.»
دروغ‌پردازی‌های فیس‌بوک
درباره پاسخ زاکربرگ به مشکل اخبار جعلی، چیزی که عجیب بود این بود که با اطمینان کامل می‌گفت هیچ تأثیری در انتخابات نداشته است. کل بنیاد کسب‌وکار فیس‌بوک این است که آنچه مردم در نیوزفیدشان می‌خوانند می‌تواند روی تصمیم‌هایشان تأثیر بگذارد. در غیر این صورت، دلیل چندانی برای تبلیغ در آنجا باقی نخواهد ماند. زاکربرگ، با خوشحالی بسیار، این تخمینِ شرکت را در بوق‌وکرنا کرده است: فیس‌بوک دومیلیون نفر را به رای‌دادن تشویق کرده است، افرادی که اگر فیس‌بوک نبود در خانه می‌ماندند. اما او از ما می‌خواهد باور کنیم که گزارش‌های خبری جعلی اصلا هیچ نقشی بازی نکرده‌اند.
گزارش دقیقی که گیزمودو تهیه کرده است، جنبه زشتی از انکار مشکل اخبار جعلی از سوی زاکربرگ را نشان خواهد داد. شرکت می‌دانست که اخبار جعلی به یک حزب کمکی بیشتر از دیگری می‌کند اما دقیقا به همین دلیل از اقدام خودداری کرد. این یعنی زاکربرگ صرفا در مرحله انکار نیست، بلکه اساسا دروغ می‌گوید.
اما توضیح دیگری برای موضع محکم او هست که به حدس و گمان یا منابع ناشناس تکیه نمی‌کند. این توضیح عبارت است از اینکه زاکربرگ آن‌قدر از پذیرش مسوولیت برای محتوای همخوان‌شده در فیس‌بوک بیزار است (باآنکه مدیر این نوار نقاله است، آن قدر به خم‌شدن زیر بار آن بی‌علاقه است) که ترجیح می‌دهد، به‌جای درگیرشدن با علت، معلول را انکار کند.
فیس‌بوک، به‌شیوه‌های واضحی، پوشش خبری آنلاین را تغییر داده است، شیوه‌هایی مثل تیترهای فریبکارانه یا دامن‌زدن به هیجان با گزارش‌ها و روایت‌های احساساتی که بهتر از آن هستند که کسی دنبال بررسی‌شان برود. با درنظرگرفتن این امر، این توهم که فیس‌بوک پلتفرمی بی‌طرف است باید مدت‌ها پیش نابود می‌شد. اگر قرار بود تلاش کنید رژیمی رسانه‌ای طراحی کنید که سبب رشد چیزی مثل پدیده ترامپ شود، بعید است می‌توانستید چیزی بهتر از رسانه‌های کابلی خبری ۲۴ ساعته و نیوزفید فیس‌بوک فراهم کنید.
بهره‌گیری از روش لایک و کلیک
اثر موذیانه و نامحسوس‌تر دیگری از الگوریتم فیس‌بوک هست که در این ماجرا تقریبا ناگفته مانده است. این اثر مشوقی است که فیس‌بوک برای رسانه‌ها (هم رسانه‌های توزیع‌کننده دروغ و هم رسانه‌های حقیقت‌گو) ایجاد می‌کند تا گزارش‌ها را به‌گونه‌ای بنویسند و قاب‌بندی کنند که لایک، کلیک و همخوان‌کردن‌های بیشتری در بین کاربران شبکه اجتماعی بگیرند.
از حق نگذریم، فیس‌بوک مشکل طعمه‌های کلیک و لایک را پذیرفته است و تلاش‌هایی واقعی برای کاهش مشوق‌های نابجای خودش انجام داده است. زاکربرگ به‌طور مرتب به موضوع اخبار جعلی اشاره داشته است. باوجود این، چیزی نشان نداده است که حاکی از آگاهی از شیوه‌های دیگری باشد که فیس‌بوک توانسته پوشش سیاسی را مختل کند.
اما حالا ظاهرا زاکربرگ بابت این ماجرا اعتماد بعضی از کارمندانش را هم از دست داده است. در گذشته به‌ندرت خبری از فیس‌بوک درز کرده است. اما، بعد از ناشیگری فیس‌بوک در جنجال خبرهای ترندشده، درزها باز و در مبحث اخبار جعلی دوباره ظاهر شده‌اند. به نظر می‌رسد حرکت روز دوشنبه فیس‌بوک برای محروم‌کردن سایت‌های خبری جعلی از تبلیغات نوعی پذیرش این مساله از سطوح بالای مدیریت شرکت است: انکار همه‌جانبه دیگر قابل‌دفاع نیست.
مساله حالا این است که فیس‌بوک برای آرام‌کردن منتقدانش تا کجا پیش خواهد رفت. آخرین باری که فیس‌بوک با غوغایی بر سر اثرگذاری‌اش در سیاست آمریکا روبه‌رو بود (جنجال اغراق‌شده مربوط به بخش اخبار ترندشده‌اش) واکنشی بیش از حد شدید داشت که وضعیت را بدتر کرد. ظاهرا این بار احتمال کمتری دارد که چنین اتفاقی بیفتد، به‌ویژه نیوزفید، برای این شرکت، محصولی به‌مراتب پرارزش‌تر است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد