نقش صندوق‌های ثروت ملی در جذب سرمایه

نگین حیدری‌زاده*
در دنیای امروز که رقابت برای جذب سرمایه و توسعه اقتصادی میان کشورها
به شدت افزایش یافته است، صندوق‌های ثروت ملی
به عنوان یکی از بازیگران کلیدی و تاثیرگذار در عرصه اقتصاد جهانی شناخته می‌شوند. این صندوق‌ها که معمولا از محل مازاد درآمدهای ارزی کشورها – از جمله فروش نفت، گاز، مواد معدنی یا صادرات مازاد تجاری- تامین مالی می‌شوند، نقش محوری در مدیریت صحیح ثروت‌های ملی و هدایت هدفمند منابع مالی به سوی توسعه پایدار ایفا می‌کنند.
هدف اصلی آنها نه‌تنها حفظ ارزش این منابع برای نسل‌های آینده بلکه استفاده کارآمد از آنها در جهت رشد اقتصادی و افزایش توان رقابتی کشور در بازارهای جهانی است. یکی از برجسته‌ترین کارکردهای صندوق‌های ثروت ملی، تسهیل جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی است. این صندوق‌ها با ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری جذاب و سودآور، ارائه ضمانت‌های اعتباری و مشارکت مستقیم در پروژه‌های اقتصادی کلان موفق می‌شوند اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی را جلب کنند.
وجود یک صندوق ثروت ملی قوی و معتبر در یک کشور، به عنوان نشانه‌ای از ثبات اقتصادی، مدیریت حرفه‌ای منابع و چشم‌انداز روشن توسعه تلقی می‌شود؛ عاملی که به خودی خود می‌تواند سرمایه‌گذاران خارجی را به مشارکت فعال‌تر در پروژه‌های اقتصادی آن کشور ترغیب کند. علاوه‌بر این، صندوق‌های ثروت ملی با سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی بزرگ، صنایع پیشرفته و پروژه‌های فناوری‌محور، به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری کمک می‌کنند. با به‌کارگیری مدل‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Co-Investment) ، این صندوق‌ها امکان مشارکت منابع مالی از بخش‌های مختلف را فراهم آورده و بستر مناسبی برای انتقال دانش فنی، فناوری‌های نوین و استانداردهای بین‌المللی ایجاد می‌کنند.
این رویکرد نه‌تنها به تامین مالی پروژه‌های استراتژیک کمک می‌کند بلکه موجب ارتقای ظرفیت‌های داخلی و تسریع در روند رشد فناوری و نوآوری می‌شود. تجربه‌های موفق جهانی مانند صندوق ذخیره نروژ‌(GPFG) ، صندوق سرمایه‌گذاری ابوظبی (ADIA) و صندوق سرمایه‌گذاری چین‌(CIC) ، به وضوح نشان می‌دهد که چگونه صندوق‌های ثروت ملی می‌توانند به عنوان بازیگرانی فعال، هم در جایگاه سرمایه‌گذار و هم به عنوان محرک همکاری‌های اقتصادی و جذب سرمایه‌های خارجی نقش‌آفرینی کنند. این نمونه‌ها الگویی روشن برای کشورهایی هستند که در پی بهره‌گیری بهتر از منابع مالی خود و ارتقای جایگاه اقتصادی در سطح
جهانی‌اند.در ایران نیز صندوق توسعه ملی به عنوان یک نهاد راهبردی و مهم در این حوزه، ماموریت دارد که با بهره‌گیری از منابع ارزی کشور، مسیر جذب سرمایه برای پروژه‌های مولد داخلی و تعامل موثر با سرمایه‌گذاران خارجی را هموار سازد. اقداماتی همچون اعطای خطوط اعتباری به کشورهای هدف برای حمایت از صادرات خدمات فنی و مهندسی، مشارکت در پروژه‌های مشترک و ارائه تضمین‌های مالی و اعتباری، از جمله گام‌هایی است که این صندوق در جهت تحقق این ماموریت کلیدی برداشته است. این اقدامات نه‌تنها به رشد اقتصادی کشور کمک می‌کنند بلکه به ارتقای توان صادراتی و گسترش نفوذ اقتصادی ایران در بازارهای جهانی نیز یاری می‌رسانند. در نهایت باید اذعان داشت که نقش صندوق‌های ثروت ملی در جذب سرمایه، فراتر از تامین مالی پروژه‌هاست. این نهادها با ایجاد اعتماد در میان سرمایه‌گذاران، ارتقای ظرفیت‌های تولیدی و اقتصادی کشور و تقویت پیوندهای بین‌المللی، یکی از ارکان اصلی تحقق توسعه پایدار و پیشرفت اقتصادی به شمار می‌روند. حضور فعال و هوشمندانه صندوق‌های ثروت ملی در اقتصاد جهانی می‌تواند مسیر شکوفایی اقتصادی کشورها را هموار سازد و آنها را در برابر نوسانات و بحران‌های اقتصادی جهانی مقاوم‌تر کند.
* مدیر همکاری‌های بین‌الملل صندوق توسعه ملی ایران