نقش فناوری مالی در بازار سرمایه

مونا حاجی‌علی‌‌اصغر*
فناوری مالی (FinTech) و توسعه ابزارهای دیجیتال نقش بسیار مهمی در بهبود سهولت سرمایه‌گذاری و دسترسی به صندوق‌ها و ابزارهای سرمایه‌گذاری دارند. این فناوری‌ها به‌خصوص در سال‌های اخیر تاثیر زیادی بر تجربه و فرآیندهای سرمایه‌گذاری گذاشته‌اند و این تغییرات به نفع سرمایه‌گذاران، چه در سطح خرد و چه در سطح کلان بوده است. در ادامه به برخی نقش‌های کلیدی فناوری مالی و ابزارهای دیجیتال در بهبود تجربه سرمایه‌گذاران می‌پردازم.
1- دسترسی آسان به اطلاعات و تحلیل‌ها: با استفاده از پلتفرم‌های دیجیتال، سرمایه‌گذاران می‌توانند به راحتی به داده‌ها و اطلاعات مربوط به صندوق‌ها، عملکرد آنها، هزینه‌ها، ریسک‌ها و سایر پارامترهای مرتبط دسترسی پیدا کنند. این اطلاعات معمولا به صورت شفاف و در زمان واقعی ارائه می‌شوند. این موضوع برای همه سرمایه‌گذاران در هرجای دنیا امکان سرمایه‌گذاری با سهولت را فراهم می‌آورد.
ابزارهای تحلیلی پیشرفته که بر پایه هوش‌مصنوعی و داده‌کاوی کار می‌کنند، می‌توانند به سرمایه‌گذاران در تحلیل دقیق‌تر و بهینه‌سازی انتخاب‌های خود کمک کنند.
2- سرمایه‌گذاری آسان و سریع (ساده‌سازی فرآیندها): پلتفرم‌های دیجیتال سرمایه‌گذاری، فرآیند سرمایه‌گذاری را به شدت ساده کرده‌اند. از ثبت‌نام آنلاین گرفته تا انجام معاملات، همه چیز به‌صورت خودکار و بدون نیاز به فرآیندهای پیچیده انجام می‌شود. این پلتفرم‌ها امکان خرید و فروش سریع صندوق‌ها و دیگر ابزارهای مالی را در هر زمان و مکانی فراهم می‌کنند، همچنین بسیاری از این ابزارها امکانات سرمایه‌گذاری به صورت خودکار (مثل رویکردهایRobo-Advisor ) دارند که به افراد مبتدی کمک می‌کنند بدون نیاز به دانش عمیق، سرمایه‌گذاری‌های خود را بهینه‌سازی کنند.
3- کاهش هزینه‌ها: فناوری‌های دیجیتال موجب می‌شود که هزینه‌های مدیریت صندوق‌ها کاهش یابد. این کاهش هزینه‌ها مستقیما به نفع سرمایه‌گذاران است زیرا کارمزدهای کمتری می‌پردازند. علاوه بر این، دسترسی به ابزارهای تحلیلی و مشاوره دیجیتال می‌تواند کمک کند سرمایه‌گذاران به جای استفاده از مشاوران گران‌قیمت، تحلیل‌های دقیق‌تری انجام دهند.
4- افزایش شفافیت و نظارت: یکی از ویژگی‌های بارز ابزارهای دیجیتال این است که می‌توانند شفافیت بیشتری را در فرآیندهای سرمایه‌گذاری ایجاد کنند. سرمایه‌گذاران می‌توانند به‌راحتی وضعیت و عملکرد صندوق‌های مختلف را در زمان واقعی بررسی کنند. نظارت و پیگیری وضعیت سرمایه‌گذاری‌ها از طریق پلتفرم‌های دیجیتال به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که به طور مداوم از تصمیمات مدیران صندوق آگاه شوند و در صورت لزوم تصمیمات خود را تغییر دهند.
5- امکان سرمایه‌گذاری خرد: یکی از مهم‌ترین مزایای فناوری‌های مالی، امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کم یا به اصطلاح «سرمایه‌گذاری خرد» است. این امر به سرمایه‌گذاران با بودجه محدود این فرصت را می‌دهد که در صندوق‌ها و ابزارهای مالی مختلف سرمایه‌گذاری کنند، بدون اینکه به مبالغ کلان نیاز داشته باشند. این امر به ویژه برای افرادی که تازه وارد بازار سرمایه‌گذاری می‌شوند یا دانش کمی دارند، یک فرصت عالی است تا ریسک کمتری داشته باشند و به تدریج وارد بازار شوند.6- تنوع و دسترسی به ابزارهای مختلف سرمایه‌گذاری: فناوری‌های دیجیتال به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که به‌راحتی به‌‌طیف گسترده‌ای از ابزارهای سرمایه‌گذاری دسترسی پیدا کنند. از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلف گرفته تا بازارهای جهانی و حتی ابزارهای جدید مانند ارزهای دیجیتال. این تنوع به سرمایه‌گذاران این فرصت را می‌دهد که سبد سرمایه‌گذاری متنوعی بسازند و ریسک‌های خود را کاهش دهند.
7- سرمایه‌گذاری مبتنی بر هوش‌مصنوعی و تحلیل داده‌ها: ابزارهای دیجیتال می‌توانند از هوش‌مصنوعی و الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای تحلیل روندهای بازار و پیش‌بینی‌های اقتصادی استفاده کنند. این تحلیل‌ها می‌توانند به سرمایه‌گذاران در شناسایی فرصت‌های جدید یا کاهش ریسک‌های موجود کمک کنند. مشاوران روبو (Robo-advisors) به ویژه در این زمینه کاربرد دارند. این مشاوران با استفاده از الگوریتم‌ها و داده‌های بازار، پیشنهادات سرمایه‌گذاری مناسب را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند و حتی به صورت خودکار پورتفوی‌های سرمایه‌گذاری را مدیریت می‌کنند.
8-آموزش و آگاهی‌بخشی به سرمایه‌گذاران: پلتفرم‌های دیجیتال معمولا ابزارهای آموزشی و محتوای آموزشی متنوعی دارند که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا دانش خود را در مورد بازارهای مالی، استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و ابزارهای مختلف افزایش دهند. این آموزش‌ها می‌توانند از طریق مقالات، وبینارها، ویدئوها و حتی دوره‌های آموزشی آنلاین ارائه شوند که این امر باعث افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به فرآیندهای سرمایه‌گذاری می‌شود.
9- امکان نظارت و بهینه‌سازی مداوم: با ابزارهای دیجیتال، سرمایه‌گذاران می‌توانند به‌راحتی سرمایه‌گذاری‌های خود را پیگیری، تغییرات بازار را رصد و تصمیمات خود را براساس داده‌های روزانه یا لحظه‌ای بهینه‌سازی کنند. این امر به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که سریع‌تر واکنش نشان دهند و استراتژی‌های خود را براساس شرایط جدید اقتصادی یا بازار به روز کنند.
نتیجه‌گیری
فناوری مالی و ابزارهای دیجیتال به‌طور چشمگیری فرآیندهای سرمایه‌گذاری را ساده کرده‌اند و باعث کاهش هزینه‌ها، افزایش شفافیت و بهبود دسترسی به فرصت‌های مختلف سرمایه‌گذاری شده‌اند. این تغییرات نه‌تنها برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بلکه برای افرادی که تازه وارد بازار شده‌اند نیز فرصت‌های بی‌نظیری فراهم کرده‌اند. در مجموع، این فناوری‌ها می‌توانند به عنوان ابزاری قدرتمند برای بهینه‌سازی تصمیمات سرمایه‌گذاری و دسترسی بیشتر به بازارهای مالی عمل کنند. قطعا در آینده نزدیک فناوری مالی در بازار سرمایه گسترش بیشتری پیدا می‌کند. توکنایز شدن دارایی‌ها در بازار سرمایه، استفاده از شبکه بلاکچین، گسترش استفاده از هوش‌مصنوعی، ترکیب ابزارهای سرمایه‌گذاری و تامین مالی و‌… همه در آینده نزدیک رواج بیشتری در بازار سرمایه پیدا می‌کنند و سرعت تغییرات را افزایش می‌دهند.
* کارشناس ارشد بازار سرمایه