نقش ویژه رایزن‌های تجاری

در روابط با کشورها، این قراردادهای تجاری هستند که منجر به توسعه روابط می‌شوند. در واقع نمایندگی سیاسی در کشورهای مختلف برای تسهیل روابط تجاری است. عرصه بین‌الملل عرصه رقابت است و عرصه جنگ اقتصادی نیست. اگر کالای باکیفیت و ارزان ببرید، مصرف‌کننده کدام را انتخاب می‌کند؟این حقوق اولیه مصرف‌کننده است که انتخاب کند.
اگرچه ضرب‌المثل معروف جلوی ضرر را هرکجا بگیریم منفعت است، مثال خوبی است اما در برخی موارد مثلا در اقتصاد درست جواب نمی‌دهد. وقتی بازارها تسخیر شده باشد، چگونه می‌توان جا باز کرد؟ مسلما درخواست طرف‌های تجاری برای برقراری یک روابط اقتصادی خوب این است که ارزان‌تر بدهید و این ارزانی ادامه‌دار باشد اما ما برای این خواسته تضمینی داریم؟ پاسخ به این سوال نیازمند هماهنگی بین دستگاه دیپلماسی و بخش اقتصادی است.
اصولا بلوک‌های اقتصادی بسیار راهگشا هستند و دنیا به سمت بلوک بندی درحال حرکت است اما دربلوک اقتصادی مثل اکو که ۱۰ کشور حضور دارند، تنها شش درصد تعامل اقتصادی وجود دارد به این دلیل که اقتصادها همدیگر را تکمیل نمی‌کنند و همه به تکنولوژی نیاز دارند. ترکیه که به اتحادیه اروپا وصل است، علاقه‌مند است آن سمت حرکت کند. کشورهای دیگر همه واردکننده تکنولوژی‌های غربی هستند. وقتی در داخل این پیمان، اقتصادهایمان یکدیگر را پوشش نمی‌دهند، چگونه می‌تواند موفق عمل کند؟ این سوالی است که نیاز دارد ایران به عنوان کشور استراتژیک منطقه به طور جد برای یافتن راه حل این مشکل فکر کند ، البته با به‌کارگیری دیپلمات‌های برجسته در حوزه اقتصادی می‌توان به توسعه مناسبات اقتصادی کمک کرد.
می‌توان به جای اینکه یک رایزن بی‌تجربه را که گاهی حتی زبان آن کشور را بلد نیست و تازه می‌خواهد کار یاد بگیرد- اتفاقی که در گذشته افتاد- به عنوان نماینده ایران بفرستیم، می‌توان کسانی را بفرستیم که نماینده فرهنگ ما باشند یا اینکه افراد کارشناس و دیپلمات‌هایی بفرستیم که بتوانند روابط را تسهیل کنند. باید درهای سفارتخانه‌ها به روی بازرگانان باز باشد. در سیاست اقتصادی نیازمند تک‌صدایی هستیم. از آنسو هم تشکل‌های صادراتی نباید اجازه بدهند که سوداگران وارد این عرصه شوند. بازرگان نقش اساسی در معرفی یک کشور دارد. شما به سابقه جاده ابریشم نگاه کنید، فرهنگ مبادله شده است. کالا باخودش فرهنگ می‌برد. وقتی کالایی ساخت جمهوری اسلامی ایران کیفیت و دوام و حضور مداوم داشته باشد با خودش اسم ایران را می‌برد به همان اندازه هم کیفیت پایین اسم ایران را خراب می‌کند.
* پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی