نوذری: انتخاب دبیرکل سیاسی است

مهسا حسین- کنار کشیدن دبیرکل اکوادور از نامزدی دبیرکلی اوپک موضوعی بود که به سبب آن فضای رقابت برای سه نامزد از ایران، عراق و عربستان باقی ماند و به این ترتیب شانس هریک از نمایندگان این کشور‌ها درصدی افزایش یافت.
با این وجود در حالی که تاکنون سه رقیب دیگر برای نامزدی دبیرکلی اوپک در عرصه رقابت باقی مانده بودند، روز گذشته بلومبرگ به نقل از یک منبع آگاه گفت که ماجد المنیف، نامزد عربستان سعودی نیز پس از ارتقا در شورای عالی اقتصادی عربستان از نامزدی برای احراز پست دبیرکلی اوپک کناره گیری کرد تا به این ترتیب سرسخت‌ترین رقیب برای این پست نیز از میدان خارج شود و رقابت بین دو کشور ایران و عراق باقی بماند.
مبرهن است که شانس ایران و عراق با انصراف ماجد المنیف، نامزد عربستان سعودی از دبیر کلی اوپک افزایش پیدا خواهد کرد ولی اینکه با کنار کشیدن این کاندیدا، آیا احتمال پیروزی ایران و عراق در این انتخابات به یک اندازه بالا می‌رود یا نه، پرسشی است که همچنان باقی می‌ماند.
اگرچه هنوز مسوولان خبر انصراف المنیف را تایید یا تکذیب نکرده‌اند و منتظر دریافت نامه رسمی هستند، با این وجود آنچه قطعی است این است که شرایط سایر نامزد‌ها و حتی رای‌دهندگان پس از این قضیه تغییر خواهد کرد. کما اینکه تا پایان دوره سالم البدری دبیر کل کنونی اوپک مدتی نه چندان کوتاه باقی است و چه بسا تا آن دوره کاندیداهای دیگری نیز برای به دست آوردن این کرسی شانس خود را امتحان کنند یا حتی عربستان با نامزد دیگری، شاید این بار قدرتر وارد صحنه شود.
با این حال در پی این اتفاق، این پرسش‌ها مطرح می‌شود که آیا احتمال پیروزی ایران در این انتخابات همتراز با شانس رقیب عراقی خود، غضبان است یا هر یک با توجه به شرایط خود شانس متفاوتی را به دست می‌آورند؟ آیا ایران در صورت رای نیاوردن همان‌گونه که پیش از این در مورد عربستان قول داده بود، عراق را وتو می‌کند؟ آیا اصلا رسیدن به دبیرکلی اوپک سمتی است که ارزش جنگیدن و بلوکه کردن کشوری دیگر را در انتخابات دارد؟
سیاست حکومت می‌کند
غلامحسین نوذری، نامزد کنونی ایران برای این سمت در این زمینه به «جهان صنعت» گفت: تصمیم برای احراز دبیرکلی اوپک یک تصمیم سیاسی است و پیش از آنکه به خود افراد ربط پیدا کند به فضای سیاسی مرتبط است. گرچه هنوز نامه رسمی انصراف المنیف به دست ما نرسیده ولی در صورت انصراف عربستان تاثیری که این کشور از نظر سیاسی می‌گذارد همچنان باقی است و باز هم باقی می‌ماند.
وی در پاسخ به اینکه شرایط چه تغییری می‌کند و احتمال پیروزی ایران و عراق به چه میزان افزایش پیدا می‌کند، گفت: مهم سیاست‌ها و لابی‌های اعمال شده است و بار سیاسی عربستان همچنان در فضا حس می‌شود. البته تا زمان رای‌گیری ممکن است کشور‌های دیگری نیز به جمع کاندیدا اضافه شود و باید ادامه بحث را برای سال آینده که این بحث به طور جدی‌تری مطرح می‌شود و شرایط برای انتخابات مهیا باشد، موکول کرد.
این در حالی است که محمد علی خطیبی، نماینده ایران در هیات عامل اوپک نیز اعلام کرد که تا دریافت نامه رسمی از اوپک نمی‌توان خبر را تایید و شرایط ایجاد شده را بررسی کرد.
تحلیل شاخص‌های دو نامزد
سید مهدی حسینی، معاون وزیر نفت در دولت هشتم در تحلیل شرایط تازه برای ایران و عراق در صورت انصراف المنیف از دبیر کلی به «جهان صنعت» گفت: در صورتی که این خبر صحت داشته باشد به طور نظری و اصولی به شانس هر یک از طرفین نزدیک به ۱۵ درصد افزوده می‌شود و در صورتی که کشور دیگری نامزدی خود را اعلام نکند تنها ایران و عراق در صحنه باقی می‌مانند.
وی ادامه داد: با این حال، اینکه در عمل نیز به شانس هر یک از طرفین به یک اندازه افزوده می‌شود یا نه موضوعی است باید پس از بررسی و مقایسه دو کاندیدا در کنار یکدیگر مشخص می‌شود. هر یک از دو کاندیدا دو مشخصه اصلی دارد؛ اول ویژگی‌های این دو کشور در صحنه‌های بین‌المللی و دوم وی‍ژگی‌های شخصی و فردی.
حسینی در تحلیل ویژگی‌های کشوری توضیح داد: آنچه مسلم است این است که عراق در لابی آمریکا قرار می‌گیرد و سیاست آمریکا نیز به این‌گونه است که ایران در هیچ کجا نباشد و هرکس بجز ما باشد اشکالی ندارد. همچنین خود کشور‌های عربی نیز پیرو عربستان سعودی هستند و در نتیجه بیشتر اعضا به احتمال زیاد به عراق توجه بیشتری نشان خواهند داد تا ایران.
وی ادامه داد: قاعدتا باید فعالیت‌های بالایی در زمینه‌های بین‌المللی داشته باشیم تا نتیجه مطلوب را به دست آوریم و بتوانیم آرای بیشتری جمع کنیم چراکه با توجه به شرایط کنونی هر کشوری که لابی قوی تری داشته باشد شانس بالاتری را نیز در انتخابات دارد.
وی در ارزیابی دو کاندیدای ایران و عراق از دید شخصی گفت: عراق در صحنه بین‌المللی امروز نسبت به ایران فعالیت بیشتری دارد.
غلامحسین نوذری نیز فعالیت‌هایی دارد ولی مدتی است که از حضور وی در سمت وزارت می‌گذرد این در حالی است که غضبان، نامزد عراق تمام سیاست‌های بین‌المللی نفت عراق را مدیریت می‌کند و تاکنون طرف مذاکره بسیاری از شرکت‌ها و دولت‌های بزرگ نظیر آمریکا، انگلستان، روسیه و … بوده است. غضبان همچنین در حوزه بازاریابی نفت هم در کشور خود جزو چهره‌های ثابت کنفرانس‌های مالی بین‌المللی بوده و در کل چهره شناخته شده‌ای است.
وی در ادامه افزود: اینها پارامترهایی است که نوذری از آنها بی‌بهره است، عراق روابط بین‌المللی زیادی دارد و توانایی‌های شخص غضبان نیز در این زمینه تاثیر می‌گذارد همچنین ایران در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها نمی‌تواند به راحتی در عرصه‌های بین‌المللی فعالیت داشته باشد به همین دلیل نوذری مشکلات بسیاری بر سر راه خود دارد.
حسینی در پاسخ به اینکه ایران چقدر در این راه جدیت دارد، گفت: یکی از راه‌هایی که ایران بر سر راه خود دارد بلوکه کردن رقیب است. با این حال باید این مسایل را نیز بررسی کرد که اگر عراق دبیر کل نشود چه اتفاقاتی می‌افتد و چه شرایطی در پی آن به وجود می‌آید.
وی در تشریح عواقب بلوکه کردن توضیح داد: اینکه ایران جدی بودن خود را در این قضیه نشان می‌دهد بخش خوب ماجراست، با این حال قضیه بخش نه‌چندان خوبی نیز دارد و آن منفی جلوه دادن چهره ایران به عنوان یک کشور بلوکه‌کننده است که آثار خوبی را در صحنه بین‌المللی به جا نمی‌گذارد. البته اگر بتوانیم طرفدارانی پیدا کنیم و فرضا با کشور دیگری رقیب را بلوکه کنیم وجهه موجه‌تری را در صحنه بین‌المللی برای خود می‌خریم.
وی همچنین به نکته مهم دیگری نیز اشاره کرد و گفت: این مساله را نیز نباید دور از نظر داشت که آیا جدا از فضای ایجاد شده برای انتخاب دبیر کلی اوپک، آیا این مساله به همان اندازه که مطرح شده است، موضوع مهمی هست یا نه؟ اوپک سازمانی جهان سومی است و بدیهی است که بخواهیم در این سازمان به موقعیت رهبری دست پیدا کنیم و نفوذ داشته باشیم. با این حال این نکته را نیز باید در نظر گرفت که سیاست‌گذاری در اپک غالبا از طریق کنفرانس وزرا صورت می‌گیرد و از این راه می‌توان نفوذ بیشتری را اعمال کرد. در واقع دبیر کلی بیشتر به یک فیگور سیاسی می‌ماند تا اعمال نفوذ و سیاست‌گذاری.
باید شاخص‌های تازه استخراج شود
محمدعلی خطیبی، نماینده ایران در هیات عامل اوپک در همین زمینه در گفت‌وگو با فارس با بیان اینکه کمیته‌ای برای تدوین شاخص‌های دبیر کل اوپک تشکیل شده است تا پس از استخراج این شاخص‌ها را به تایید وزرا برساند، تصریح کرد: شاخص‌های قبلی مورد توافق وزرای اوپک قرار نگرفت و قرار شد دوباره شاخص‌هایی استخراج شود و در اجلاس وزرای بعدی در اواخر ماه می به
تصویب برسد.
وی با تاکید بر اینکه پس از آن کاندیداها را بر اساس شاخص‌های مورد تایید وزرا ارزیابی می‌کنند، افزود: دستور کار اصلی جلسه بعدی وزرا تایید و توافق بر سر شاخص‌هاست و در جلسه پاییز آینده انتخاب قطعی دبیر کل اوپک انجام خواهد شد. عبدالله البدری، دبیرکل فعلی اوپک سمت دبیر کلی را تا یک سال آینده بر عهده خواهد داشت.
گفته می‌شود ماجد المنیف پس از انتصاب به عنوان دبیر کل شورای عالی اقتصاد و عربستان از نامزدی دبیر کلی اوپک استعفا داده است.
هنوز مشخص نشده است عربستان نامزد دیگری برای تصدی دبیر کلی اوپک معرفی می‌کند یا نه. کارشناسان معتقدند هدف عربستان از معرفی کاندیدا گرفتن این پست نبوده است، چراکه یک فرد درجه یک را برای تصدی دبیرکلی معرفی نکرده است.
پیش از این نیز کاندیدای اکوادوری دبیر کلی اوپک یعنی ویلسون پاستور موریس، وزیر نفت این کشور از نامزدی تصدی دبیر کلی اوپک انصراف داده بود.