نوروز زیر سایه رمضان

نادر نینوایی- امسال تعطیلات نوروز با ماه رمضان همزمان شده است و به همین علت برنامه‌ریزی ستاد خدمات سفر نیز با توجه به ملاحظات مربوطه پی گرفته می‌شود. در همین راستا تامین امکانات و زیرساخت‌های لازم در شهرهای زیارتی به خصوص مشهد با دقت بیشتری طرف توجه مسوولان امر قرار گرفته و برنامه‌هایی برای تامین ظرفیت‌های اقامتی در این شهرها برنامه‌ریزی شده است.
باتوجه به در پیش بودن تعطیلات عید فطر (۲۴ فروردین) این احتمال وجود دارد که برخی از گردشگران نوروزی فاصله سیزده‌بدر و عید فطر را برای سفر انتخاب کنند و به این ترتیب سفرهای نوروزی امسال طولانی‌تر از سال‌های گذشته باشد. همین امر لزوم تامین اقامتگاه و تسهیل سفرهای جاده‌ای را بیش از پیش کرده و ستاد خدمات سفر نیز با توجه به این نکته برای تسهیل سفرهای نوروزی امسال تمهیداتی را در نظر گرفته است.
همزمانی سفرهای نوروزی و ماه رمضان
علی‌اصغر شالبافیان معاون گردشگری کشور در شصتمین نشست ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر که با محوریت نوروز ۱۴۰۳ و همزمانی نوروز و رمضان برگزار شد، بیان کرد: درباره نحوه عملکرد و برخورد با گردشگران در نوروز ۱۴۰۳ که امسال مصادف با ایام ماه مبارک رمضان است، مصوبه شورای فرهنگ عمومی منشور فعالیت است. او بیان کرد: این مصوبه از سوی وزیر ارشاد و فرهنگ اسلامی به وزرای مربوطه و استان‌ها ابلاغ شده است. نحوه عملکرد در چارچوب مشخص و با رعایت حرمت گردشگران و ماه مبارک رمضان تعیین شده است. معاون گردشگری کشور بر هماهنگی با استاندارها و ایجاد وحدت رویه در جلسات ستاد سفر استانی تاکید کرد. شالبافیان با اشاره به تقویم تعطیلات افزود: با توجه به اینکه عید فطر مصادف با انتهای نوروز است تعطیلات تا ۲۴ فروردین ماه ادامه خواهد داشت و استان‌های دارای گردشگر بیشتر باید در این راستا برنامه‌ریزی کنند.
او با بیان اینکه فعالیت ستاد سفر در طول سال دائمی شده است، افزود: جمعیتی بالغ بر یک‌ میلیون نفر به صورت مستمر مشغول خدمت‌رسانی به مسافران خواهند بود.
شالبافیان با بیان اینکه معرفی شهرهای مکمل و جایگزین در دستور کار قرار دارد، ادامه داد: مبنای معرفی شهرهای مکمل و جایگزین ستاد سفر را استان قرار داده‌ایم که برنامه‌ریزی و خدمات‌رسانی به صورت کامل انجام شود.
او در پایان از استان‌هایی که در حیطه مربوط به سوخت‌رسانی، کارت سوخت و مواد غذایی سال گذشته با مشکلاتی مواجه بودند درخواست‌ کرد اعلام کنند که پیگیری لازم با دستگاه‌ مربوطه به‌ منظور رفع مشکلات انجام شود.
پررنگ بودن خدمات سفر در خراسان ‌رضوی
همان‌طور که پیشتر ذکر شد امسال ماه رمضان و نوروز با هم تلاقی پیدا کرده‌اند و به همین سبب در جلسات کمیته خدمات سفر استانی این موضوع به شکل جدی طرف توجه قرار گرفته و البته این توجه در جلسه کمیته سفر استان خراسان‌ رضوی نمود بیشتری هم داشته است. نماینده معاونت فرهنگی و زیارت استانداری خراسان‌ رضوی در جلسه کمیته خدمات سفرهای نوروزی گفت: مناسبت‌های ماه رمضان و نوروز ۱۴۰۳ را پیش رو داریم و به دلیل حجم زیاد زائر امام رضا(ع) باید تمام تلاش‌مان را برای خدمت‌رسانی هرچه بهتر انجام دهیم.
وی افزود: رویکرد اجرایی و برنامه‌های حوزه زیارت اجرای طرح از مبدأ تا مبدأ است که در دو بعد رفاهی و فرهنگی انجام خواهد شد.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان‌رضوی بیان کرد: دستگاه‌های عضو کمیته خدمات سفر برای اجرای طرح از مبدأ تا مبدأ می‌توانند با ادارات کل متناسب سایر استان‌های دیگر جهت انجام هرچه بهتر خدمات رفاهی و فرهنگی ارتباط برقرار کنند.
در این نشست سید‌محمد سید‌محمدی کارشناس برنامه‌ریزی، نظارت و ارزیابی ستاد اقامه نماز خراسان ‌رضوی درخصوص برنامه‌های ستاد اقامه نماز در ماه رمضان و نوروز ۱۴۰۳ گفت: با همکاری راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای ادامه بازدید از نمازخانه‌های بین‌راهی و همچنین مراکز اسکان زائران با همکاری اداره کل میراث فرهنگی استان انجام خواهد شد.
در مورد همزمان شدن نوروز و ماه رمضان سید‌محمد‌کاظم خلدی‌نسب کارشناس گردشگری که سابقه حضور در ستاد خدمات سفر را در کارنامه دارد، به «جهان‌صنعت» گفت: امسال به سبب تلاقی ماه مبارک رمضان و تعطیلات نوروز باید شرایطی اتخاذ شود که هم ملاحظات ماه مبارک رمضان در نظر گرفته شود و هم شرایطی اتخاذ شود که مردم امکان سفرهای نوروزی را داشته باشند و بتوانند از تعطیلات خود استفاده بهینه داشته باشند. به هر روی ماه رمضان همواره با پسوند مبارک از آن یاد شده و ماه برکت است و طبیعتا شرایط آن با ماه‌های حرام تفاوت دارد.
وی ضمن اشاره به اقدامات انجام شده در این خصوص ابراز کرد: به همین مناسبت آن‌طور که از سوی مسوولان خراسان ‌رضوی اعلام شده تلاش بر این است که امکانات و شرایطی مهیا شود تا در این ماه از مهمانان و زائران امام رضا(ع) پذیرایی مناسب شود. در واقع کوشش بر این است که امکانات اقامتی لازم برای پذیرایی از زائران در این ماه در مشهد وجود داشته باشد و ارزاق مورد نیاز مردم نیز در این مدت در دسترس باشد.
این کارشناس گردشگری خاطر‌نشان کرد: این رویکرد و استقبال مناسب از زائران و گردشگران می‌تواند موجب تسهیل سفر و گردشگری شود و می‌تواند کمک کند که مردم خاطره‌ای خوش از سفرهای خود در تعطیلات نوروز داشته باشند.
اهمیت توجه به ظرفیت شهر مقصد
با توجه به پیش‌بینی‌ای که از نوروز پرمسافر و طولانی می‌شود، در نوروز ۱۴۰۳ لازم است افراد پیش از سفر از وجود ظرفیت خالی در اقامتگاه‌ها یا رزرو اقامتگاه مورد نظر خود اطمینان حاصل کنند. خلدی‌نسب ضمن یادآوری این نکته که مردم پیش از سفر حتما از وجود ظرفیت خالی در اقامتگاه‌های شهر مقصد اطمینان حاصل کنند، گفت: باید از ظرفیت اقامتگاه‌ها و وضعیت آب و هوایی جاده‌ها اطلاع حاصل کنند تا دچار مشکل نشوند و باید حتما مراکز اقامتی خود را از قبل رزرو کنند و در این زمینه سایت‌های متعددی در حال فعالیت هستند.
وی افزود: شهرداری‌ها نیز چادرهایی را برپا می‌کنند که امکان اجاره کردن و اقامت در آنها وجود دارد. با این وجود باید توجه کرد که برپا کردن چادرهای شخصی در مسیر پارک‌ها ممنوع است و در صورت توجه نکردن به این موضوع احتمال برخورد از سوی مسوولان امر وجود دارد.
این کارشناس گردشگری ادامه داد: «بهتر است مسافران برای مسافت‌های طولانی مثلا بین تهران تا شیراز چند شب را در شهرهای طی مسیر توقف داشته باشند تا ضمن کاهش خطرات جاده‌ای، خستگی سفر در تن‌شان باقی نماند و از سفر خود لذت ببرند.»
وی افزود: «به نظرم گردشگران نوروزی باید با توجه به تعداد روزهایی که مرخصی یا وقت آزاد برای سفر دارند، مقصد خود را انتخاب و از در نظر گرفتن مقاصد دور برای سفرهای کوتاه‌مدت اجتناب کنند.»
شایان ذکر است مسافران و گردشگران نوروزی می‌توانند اطلاعات راه‌ها را از سامانه ۱۴۱، قطار و راه‌آهن را از سامانه ۵۱۴۹، هواشناسی را از طریق تلفن ۱۳۴، اطلاعات پرواز را از ۱۹۹ و اطلاعات فرودگاه امام را از سامانه ۵۱۰۰۱۱۸ کسب کنند. سامانه ۰۹۶۲۹ نیز برای ارائه اطلاعات و دریافت شکایت‌های مسافران نوروزی فعال است.
لزوم توجه به مقاصد جایگزین
رویه سال‌های گذشته بر این بوده که شهرهای پرتقاضای سفر مثل اصفهان، شیراز و شهرهای ساحلی و بزرگ شمال کشور به سرعت با خیل عظیم گردشگران مواجه می‌شوند و ظرفیت‌های اقامتی آنها تکمیل می‌شود. برای حل و عبور از این مشکل انتخاب مقاصد جایگزین همواره ازجمله توصیه‌هایی بوده که از سوی ستاد خدمات سفر مطرح شده و امسال نیز بر آن تاکید شده است.
خلدی‌نسب در پاسخ به این پرسش که مقاصد جایگزین و سایر راهکارهای در نظر گرفته شده چه تاثیری بر جبران ظرفیت مورد تقاضا برای اقامت در نوروز دارد، گفت: یکی از مشکلات جدی تامین ظرفیت اقامتی برای گردشگران نوروزی است.
برای حل این مشکل وزارت گردشگری به اعطای مجوز برای اقامتگاه‌های بومگردی اقدام کرد. لیست این اقامتگاه‌ها در سایت وزارت گردشگری وجود دارد که متقاضیان می‌توانند به این لیست دسترسی داشته باشند. مقاصد جایگزین و شهرهای کوچکی که در نزدیکی مقاصد مهم گردشگری قرار دارند، انتخاب مناسبی هستند. برای مثال گردشگری که قصد دارد از اصفهان بازدید کند می‌تواند برای اقامت به شهرستان فلاورجان برود و با توجه به کوتاه بودن مسافت هر روز به اصفهان برود و به راحتی از این مقصد گردشگری بازدید کند.
کارشناس گردشگری افزود: انتخاب مقاصد جایگزین و شهرهای کوچک‌تر می‌تواند هزینه‌های اقامتی گردشگران را کاهش دهد و در عین حال امکان بازدید از شهرهای مورد نظرشان را با یک سفر کوتاه نیم ساعته برای آنها فراهم کند. اقامت در بومگردی‌های روستاها و شهرهای کوچک می‌تواند به سبب نزدیکی به طبیعت برای مردم آرامش‌بخش باشد. افزون بر این در صورت تکمیل شدن ظرفیت‌ها در صورت لزوم امکان اسکان در مدارس را نیز می‌توان در نظر داشت.