نوسازی ۱۳۵۰ محله در برنامه ششم توسعه

در سال‌های برنامه ششم توسعه مقرر شده که نسبت به احیا، بهسازی، نوسازی، مقاوم‌سازی و بازآفرینی هزار و ۳۵۰ محله از بافت‌های ناکارآمد میانی، تاریخی و سکونت گاه‌های غیررسمی کشور اقدام شود‌.
دولت‌های یازدهم و دوازدهم «برنامه ملی بازآفرینی شهری» را با هدف پاسخ به چالش کیفیت زندگی و زیست‌پذیری شهر‌ها در دستور کار قرار داده است‌. برنامه‌ای که دربرگیرنده رویکرد و سیاستی جامع و یکپارچه برای هدایت روند رشد و توسعه شهر‌ها در جهت پاسخگویی به چالش‌های برآمده از تغییرات و نیاز‌های نسل جدید است به گونه‌ای که در نهایت ضمن پیشگیری و حل مشکلات شهری به یک پیشرفت و بهبود پایدار کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و محیطی منجر شود‌.
در این ارتباط برنامه ششم توسعه به وزارتخانه‌های راه‌وشهرسازی و کشور و همچنین شهرداری‌ها تکلیف کرده است که عملیات‌های احیا، بهسازی، نوسازی، مقاوم‌سازی و بازآفرینی سالانه در ۲۷۰ محله از بافت‌های ناکارآمد میانی، تاریخی و سکونتگاه‌های غیررسمی اجرایی شود‌.
براساس این هدفگذاری‌ها، برنامه ملی بازآفرینی شهری تا پایان برنامه ششم توسعه مساحتی حدود ۶۶ هزار هکتار با جمعیتی حدود ۹ میلیون نفر را تحت پوشش خود قرار می‌دهد‌.
برای اجرای این طرح، حدود ۱۲۳ هزار و ۵۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده که منابع این طرح از شهرداری‌ها، سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی داخلی و خارجی و همچنین دستگاه‌های دولتی عضو ستاد ملی بازآفرینی شهری تامین می‌شود به این ترتیب که شهرداری‌ها ۳۷ هزار میلیارد تومان و دستگاه‌های دولتی عضو ستاد ملی بازآفرینی شهری ۳۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از منابع مورد نیاز را تامین می‌کنند و ۴۸ هزار میلیارد تومان نیز از محل سرمایه‌گذاری‌های بخش غیردولتی تامین خواهد شد‌.
اهداف کمی برنامه‌های بازآفرینی
براساس برنامه‌های بازآفرینی، امکانات و خدمات روبنایی در مقیاس شهری و محله‌ای ۶/۳۹ میلیون مترمربع توسعه پیدا خواهد کرد و فضا‌های شهری و محله‌ای به میزان ۵/۸۲ میلیون متر مربع بهسازی می‌شود‌.
در این ارتباط به منظور ارتقای توانمندی‌های اقتصادی، ظرفیت‌سازی‌های اجتماعی و نهادی، شش هزار و ۶۰۰ فعالیت با سه هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال مورد توجه قرار گرفته است‌.
در این طرح عملیات بهسازی، مقاوم‌سازی و نوسازی ۵۰۰ هزار واحد مسکونی با ۴۸۰ هزار میلیارد ریال در دستور کار قرار
گرفته است‌.
آخرین وضعیت بافت‌های شهری کشور
هم‌اکنون هزار محله در ۴۶۵ شهر با مساحتی حدود ۵۵ هزار هکتار دارای بافت‌های ناکارآمد میانی است؛ ۶۰۰ محله در ۱۷۵ شهر و با مساحتی بیش از ۲۴ هزار هکتار دارای بافت‌های تاریخی و همچنین هزار و ۱۰۰ محله در ۱۱۰ شهر با مساحتی حدود ۶۱ هزار و ۶۵۰ هکتار دارای سکونتگاه‌های غیررسمی است‌.
به‌طور کلی دو هزار و ۷۰۰ محله در ۵۴۳ شهر جزو بافت‌های فرسوده شهری به حساب می‌آیند که این مناطق، شامل ۱۴۱ هزار هکتار می‌شود و ۱۸ درصد مساحت شهری را دربرمی‌گیرد و همچنین در حال حاضر ۱۹ میلیون نفر در بافت‌های فرسوده شهری زندگی می‌کنند که ۳۰ درصد جمعیت شهری کشور را شامل می‌شود‌.
این بافت‌های فرسوده، قابلیت زیست‌پذیری و کیفیت زندگی در شهر‌ها را کاهش داده و منجر به «فقر شهری»، «گسترش آسیب‌های اجتماعی»، «بحران ایمنی و تاب‌آوری پایین در برابر بلایا»، «افت منزلت مکانی و بحران هویت»، «ناکارآمدی نظام جابه‌جایی» و همچنین «بحران‌های زیست‌محیطی» شده است‌. در سی و نهمین نشست ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار که اواسط بهمن‌ماه سال‌جاری در وزارت راه‌وشهرسازی و به ریاست حسن روحانی رییس‌جمهور برگزار شد، برنامه ملی بازآفرینی شهری همزمان در چند استان آغاز شد‌.
رییس‌جمهور در این نشست ضمن صدور دستور آغاز اجرای طرح ملی بازآفرینی شهری امید در چند استان، گزارش عملکرد ستاد ملی بازآفرینی شهری و کارگروه‌های زیرمجموعه را نیز مورد بررسی قرار داد تا اجرای این برنامه شهری با سرعت بیشتری دنبال شود‌.
حسن روحانی با بیان اینکه اولین هدف در اجرای این طرح، جان مردم و سلامت آنان اصل است، گفت‌: زلزله کرمانشاه به ما اعلام کرد باید به فکر سکونتگاه‌های مردم باشیم و برای این کار باید طراحی کنیم که مردمی که در بافت فرسوده زندگی می‌کنند با شرایط آسان به یک خانه امن برسند‌.
رییس‌جمهور گفت‌: باید به این افراد برای بازسازی امتیازاتی دهیم و راه اساسی این است که اگر محله‌ای بافت فرسوده و قدیمی دارد به بافت پایدار و سالم و کم‌مصرف تبدیل شود‌.
براساس گزارش ایسنا، بازآفرینی شهری سیاستی جامع و یکپارچه برای حل مشکلات شهر‌هاست به نحوی که منجر به ارتقای شاخص‌های زیست‌پذیری و کیفیت زندگی شهروندان می‌شود‌.
از سوی دیگر اجرای این طرح که دربرگیرنده شبکه‌‌ای از اقدامات و برنامه‌های مختلف و در مسیر اهداف توسعه پایدار محسوب می‌شود، رویکردی همه‌جانبه، مشارکتی، فرآیندمبنا، راهبردی، اجتماع محور و برنامه‌‌های بازآفرینی است که در تمام سطوح، مشارکت حداکثری به‌ویژه مردم را به همراه دارد‌.