نوشدارو بعد از مرگ سهراب

ملیحه اسناوندی- ویروس کرونا در روزهای آخر سال بهانه‌ای شد تا ازکارافتادگی و ناکارآمدی مجلس دهم به چشم و اذهان مردم بهتر دیده شود؛ مجلسی که به واسطه به حاشیه رفتنش در رابطه با عدم تاثیرگذاری‌اش بر تصمیمات مهم و قانونی کشور زیر ذره‌بین کارشناسان قرار داشت در نهایت به واسطه بیماری کرونا در شرایط بحرانی کشور تعطیل شد و این سهل‌انگاری تصمیم‌گیران حکومتی در روزهایی که بسیاری از پزشکان و کادر درمانی ایثارگرانه در رابطه با حل مشکل کرونا در کشور تلاش می‌کنند به مذاق مردم خوش نیامد چراکه با عدم برگزاری جلسات مجلس طبیعتا دیگر معضلات کشور نیز به فراموشی سپرده شد. البته در رابطه با مقابله با کرونا نیز قطعا مجلس می‌توانست در کم کردن مشکلات دولت نیز نقش مهمی ایفا کند اما به هر حال جان نمایندگان بر زندگی مردم ترجیح داده شد. با این اوصاف می‌توان موضع‌گیری منفعلانه و کاملا تعطیل پارلمان در برابر کرونا را بزرگ‌ترین اشتباه ساختاری چهار ساله مجلس دانست.
غفلت مجلسی‌ها در بودجه
البته غفلت مجلسی‌ها را در روزهای آخر سال به عینه دیدیم وقتی به خاطر ترس از سونامی کرونا بهارستان‌نشین‌ها حتی حاضر به بررسی دخل و خرج دولت نشدند و در نهایت با دریافت حکم حکومتی بودجه را به شورای نگهبان فرستادند. هرچند بودجه ۹۹ با انتقادات زیادی همراه بود ولی کسی تصور نمی‌کرد کلیات بودجه مورد تایید مجلس قرار نگیرد. طبق وعده نمایندگان پیش از انتخابات مجلس یازدهم و البته قبل از شیوع بیماری کرونا در کشور، تصویب کلیات بودجه از سوی مجلس قطعی به نظر می‌رسید اما در نهایت کلیات لایحه بودجه ۹۹ در کمال تعجب رد شد هرچند در آن روز نزدیک به ۱۰۰ نماینده مجلس غایب بودند. ترس کرونا یا درگیری انتخاباتی و بی‌انگیزگی نمایندگان از ردصلاحیت‌ها یا حتی رای نیاوردن مجددشان از دلایل عدم حضور نمایندگان در اولین جلسات علنی مجلس بعد از تعطیلات انتخاباتی شد ولی آنچه باعث نگرانی بیشتر شد رد بودجه و به دنبال آن تعطیلی مجلس بود. مجلسی که در راس امور کشور قرار دارد درست در روزهای بحرانی که دولتی‌ها، کارمندان و مردم عادی مشغول انجام وظیفه هستند کارش را متوقف می‌کند.
باید اذعان کرد که در این مدت نمایندگان می‌توانستند در رابطه با حل بحران کرونا تصمیمات و مصوبه‌های مهمی روی میز بگذارند و حتی طرح دوفرویتی و سه فوریتی برای حل مشکلات عدیده مردم در زمان اوج بیماری بدهند اما تعطیلی مجلس و انفعال قوه مجریه شرایط را آشفته کرد و چیزی جز بلاتکلیفی عاید مردم نشد. البته دیروز نمایندگان عزم خود را برای برگزاری علنی در صحن مجلس جزم کردند و دولتی‌ها را به مجلس کشاندند اما با منتفی شدن طرح قرنطینه یک ماهه کشور و چند نطق و تذکر در باب وضعیت شهر و توضیحات تکراری دولت باز هم خروجی قابل توجهی از مجلس بیرون نیامد.
علت ناکارآمدی مجلس در این روزها را شاید بتوان در بی‌انگیزگی نمایندگان فعلی جست‌وجو کرد خصوصا که عملا ماه‌های آخر مجلس دهم را سپری می‌کنند و خیلی از نمایندگان باید با مجلس حداقل به مدت چهار سال خداحافظی کنند. بخشی از غفلت‌ها هم به خاطر همین عدم مسوولیت نسبت به مسائل کلان جامعه قلمداد می‌شود که البته غیرقابل توجیه است. ظاهرا با ورود و شیوع کرونا و همه‌گیر شدن آن خیلی از تصمیم‌گیران و نهادهای مختلف تمایل برای فرار از مسوولیت دارند و این روند مثل این است که مسوولیت درمان جسمانی مردم را دارد و با این عنوان کار خود را تعطیل کند یا اینکه بیمارستانی از پذیرش بیماران خودداری کند.
با همه این سهل‌انگاری‌های نهاد قانونگذاری در کشور در نهایت دیروز جلسه علنی مجلس برگزار شد؛ جلسه‌ای چهار ساعته که با همه جلسات علنی قبل از آن متفاوت بود؛ از استفاده نمایندگان از ماسک و دستکش گرفته تا فاصله‌گذاری بین صندلی‌های آنها و حتی نوع رای‌گیری. این جلسه به ریاست پزشکیان برگزار شد و رحمانی‌فضلی، نمکی و نوبخت گزارشی درباره وضعیت کرونا در کشور ارائه دادند.
اما نطق‌های نمایندگان شاید حرف دل مردم بود هرچند چاره‌ای برای آن حداقل در این جلسه مجلس اندیشیده نشد. مجلسی‌ها در سخنانی از هدف کرونا برای ضربه زدن به اقتصاد کشور گفتند و از دولتی‌ها خواستند که به داد حاشیه‌نشین‌ها و کارگران و کسانی که شغل ثابت ندارند، برسد.
بهرام پارسایی نماینده شیراز هم به دولت برای اعلام آمار دقیق و افزایش بار پشت سد کرونا هشدار داد. لاهوتی نماینده مردم لنگرود نیز از پیشنهاد پزشکیان برای قرنطینه دو هفته‌ای نمایندگان رونمایی کرد. او تاکید کرد که آمادگی دارد حتی چهار تا پنج هفته خانه نرود و از مجلس خارج نشود اما خروجی تصمیمات مجلس برای مردم و دولت چه خواهد بود؟ در واقع ما نمایندگان باید در این سه تا چهار هفته چه کار کنیم؟
الیاس حضرتی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس هم گلایه‌ای از هیات رییسه مجلس به واسطه تعطیلی پارلمان داشت و تاکید کرد که می‌شد با رعایت تمامی اصول پروتکل بهداشتی جلسه را برگزار کرد چرا که در اداره مملکت باید هر کسی مسوولیت خود را انجام دهد. محمدحسین قربانی نایب رییس کمیسیون بهداشت نیز از لزوم تعطیلی یک ترمه دانشگاه‌ها سخن گفت.
انتقاد از ارجاع بودجه به رهبری
اما یک نماینده نیز از ارجاع بودجه ۹۹ به رهبری انتقاد کرد و گفت که نباید ایشان را در این وضعیت قرار می‌دادید.
خروجی جلسه مجلس
خروجی جلسه دیروز در نهایت ملزم کردن دولت برای ارائه برنامه ملی برای مبارزه با کرونا بعد از دو ماه دست‌و‌پنجه نرم کردن مردم با این بیماری بود. نایب رییس مجلس شورای اسلامی در این رابطه تاکید کرد که از دولت نیز انتظار داریم که تا هفته آینده برنامه‌ ملی مبارزه با کرونا را به مجلس بیاورد. دولت باید گزارش دهد که چه کسی و در کجا چه کاری باید انجام دهد. از سوی دیگر دولت باید علت عدم اجرای قانون مدیریت بحرانی که مصوب مجلس شورای اسلامی بود را توضیح دهد.
در ادامه بررسی وضعیت کرونا در کشور و در پی اخطار یکی از نمایندگان و رای موافق مجلس، طرح سه فوریتی تعطیلی یک ماهه کشور از دستور کار پارلمان خارج شد و رد این طرح نشان می‌دهد که هنوز هم بهارستان‌نشین‌ها مثل دولت ویروس کرونا را جدی نگرفته‌اند. نمایندگان مجلس شورای اسلامی همچنین با سه فوریت طرح اصلاح آیین‌نامه داخلی مجلس نیز مخالفت کردند. این طرح به دنبال آن بود که مجوزی داده شود تا در شرایط بحرانی و اضطراری جلسات مجلس شورای اسلامی به صورت مجازی و همچنین تلفیقی از مجازی و حضوری برگزار شود

مجلس نوبرانه!
نعمت احمدی*- مجلس دهم دیگر انگیزه‌ای برای ماندن ندارد. اکنون در اکثر کشورها کرونا وجود دارد اما هیچ‌کدام مجالس خود را تعطیل نکردند بلکه از شیوه‌ای علمی برای نشست غیرحضوری استفاده کردند یا اینکه با رعایت موارد بهداشتی جلسات خود را تشکیل دادند. مجلس فعلی ما واقعا نوبرانه بود.
البته ناکارآمدی مجلس در شرایط فعلی را می‌توان به ردصلاحیت‌های گسترده و تصمیمات شورای نگهبان ربط داد. وقتی چهار سال پیش شورای نگهبان نمایندگان را تایید صلاحیت کرد اما اکنون ۹۰ نفرشان را ردصلاحیت می‌کند این روند نشان می‌دهد نوع گزینش و فیلتر به شدت سمت‌وسودار شورای نگهبان هم نمی‌تواند مجلسی که مورد نظرشان بود را به وجود آورد بنابراین این مجلس آنقدر بی‌انگیزه بود که رییس مجلس هم برای انتخابات مجلس بعدی کاندیدا نشد. این مجلس بودن و نبودن علی السویه است. مردم هم مجلس را باور ندارند چرا که مجلس دهم مانند پدری بود که در حادثه‌ای که برای فرزندان شان اتفاق افتاد برای نجات جان خود از میدان حادثه گریخت. ما در ایران حزب نداریم بنابراین مجلس کارکرد رابطه‌ای دارد و حلقه وصل مردم با طبقه حاکمیت است. مردم به نمایندگان دسترسی دارند. وقتی مردم می‌بینند در حادثه‌هایی از این دست نمایندگان‌شان اولین گروهی هستند که میدان را ترک می‌کنند، اعتمادشان را از دست می‌دهند. البته این موضوع چندین علت داشت؛ یکی گرفتن انگیزه توسط شورای نگهبان بود. عده‌ای هم رای نیاورند و برخی هم اصلا شرکت نکردند. توقعی بیش از این نباید از این مجلس که بودجه را رها کرد داشت. مجلسی که می‌توانست در شرایطی که وضع اقتصاد کشور با وجود کرونا به هم ریخته و طبقات وسیعی از افراد فاقد پشتوانه مالی هستند، مصوباتی مهم برایشان بگیرد، خود را به تعطیلی ‌کشاند. درصد وسیعی از مردم بیمه بیکاری ندارند. بیمارستان‌ها به دلیل کمبود، تعدیل نیرو می‌کنند و بخش‌های وسیعی از جامعه به خاطر کرونا عملا به بیکاری رفتند. مجلس می‌توانست با حضور خود در صحنه از حداقل منابعی که داریم مصوباتی بگذراند. ما بسیاری از نهاد‌ها را داریم که ۴۰ سال مالیات ندادند و حسابرسی نشدند. الان کارد به استخوان مردم رسیده است. پول انباشته شده نزد نهادها و سازمان‌هایی خارج از ردیف‌های بودجه سراسری بودند باید به سرانجام برسد. واقعیت آن است که دولت مکلف است منابع مالی مردم را تامین کند اما دولت کف‌گیرش به ته دیگ خورده و تنها نهادی که می‌تواند در شرایط موجود با طرح‌های انسان‌دوستانه و واقع‌بینانه به وضعیت کشور و مردم نگاه کند و مانع از وضعی شود که دو سه ماه دیگر با قابلمه‌های خالی مردم روبه‌رو ‌شویم مجلس است. مجلس اگر احساس مسوولیت می‌کرد نباید به دامان عافیت می‌افتاد.
*کارشناس مسائل سیاسی