5 - 06 - 2024
نگاهی به رفتار رسانه‌ای شهیدجمهور
امیر واحدی‌زاده- در کنار رفتارهایی که اکنون با عنوان میراث از شهیدجمهور شناخته می‌شود، برخورد با رسانه و توجه به کارکرد و تاثیر رسانه‌ها، از جمله یادگارهای سیدابراهیم رییسی است. حالا چند هفته از شهادت و عزیمت شهدای خدمت به خانه ابدی‌شان می‌گذرد و هر روز که می‌گذرد همگان خاطراتی را در زمینه‌های گوناگون به یاد می‌آورند و رفتارهایی را بیان می‌کنند که نه فقط یاد و خاطره این شهدای خدمت را زنده و جاوید می‌سازد بلکه در عین حال این خاطرات قابلیت تبدیل شدن به رفتارهای معیار و الگو شدن برای ایرانیان را دارد.از جمله مواردی که در این چند هفته در مورد شهیدجمهور گفته شده، مناسبات و رفتار وی با رسانه‌ها و خبرنگاران بوده است. هنگامی که رییسی در جایگاه رییس‌جمهور قرار گرفت، تجربه‌های زیادی در ارتباط با رسانه‌ها داشت. او پیش از این یک‌بار در رقابت‌های ریاست‌جمهوری شرکت کرده بود، مدتی به عنوان تولیت آستان قدس رضوی فعالیت کرده بوده و مدت زیادی را هم در جایگاه ریاست یا معاونت اول قوه‌قضاییه خدمت کرده بود.
موقعیت‌ها به‌‌گونه‌ای بود که رییسی در معرض نگاه یا در مواجهه با خبرنگاران قرار داشت و او در این موقعیت‌ها ناچار از برقراری تعامل با روزنامه‌نگاران و خبرنگاران بود. به همین دلیل می‌توان درک کرد که سیدابراهیم رییسی از ابتدای به دست‌گیری قدرت اجرایی و حتی پیش از آن به اهمیت رسانه، روزنامه‌نگار و افکار عمومی واقف بود و شاید به همین دلیل باشد که نزدیکان رییس‌جمهور شهید، همواره تاکید می‌کنند که رییسی عزیز در جریان فعالیت‌هایش نه فقط خودش اخلاق‌مدار بود و بر رعایت اخلاق در رفتارها تاکید می‌کرد بلکه شفاف‌سازی را سرلوحه فعالیت‌های اجرایی‌اش می‌دانست.واقعا برای رسانه‌ها و افکار عمومی چه چیزی مهم‌تر از شفاف‌سازی وجود دارد؟ بخشی از حرکت رسانه‌ای رییس‌جمهور شهید، از در کنار مردم قرار گرفتن شروع می‌شد. سیدرضا تقوی، مشاور امور روحانیت سیدابراهیم رییسی در این‌باره توضیح می‌دهد:« او همواره با اخلاق در کنار مردم بود و در حوادثی مانند سیل و زلزله مردم احساس می‌کردند رییس‌جمهورشان با آنهاست.» وی ادامه می‌دهد: «حضور در صحنه و در کنار مردم بودن شیوه و روش رییس‌جمهور شهید بود.»
دیدار چهره به چهره با شهروندان، البته موقعیت بی‌نظیری را برای شهروندان به وجود می‌آورد تا در این دیدارها بتوانند نیازها و دردهای خود را آنطور که می‌خواهند با رییس‌جمهور در میان بگذارند. همچنین این دیدارها برای خبرنگاران همراه رییس‌جمهور هم امکان پرسش مستقیم از رییس‌جمهور را پدید می‌آورد. رییس‌جمهور خود در مصاحبه با تلویزیون NBC ایالات‌متحده گفته بود که برای شنیدن اعتراض‌ها آمادگی دارد. او در این‌باره تصریح کرده بود که گوش جمهوری اسلامی ایران برای شنیدن سخن کسانی که نسبت به هر موضوعی اعتراض داشته باشند، شنواست.
اگر قرار باشد که گوش جمهوری اسلامی ایران برای شنیدن اعتراض‌ها، شنوا باشد، باید رییس‌جمهور آن هم به طریق اولی دارای گوشی شنوا برای شنیدن اعتراض‌ها و دیدن نارسایی‌ها باشد. از این بابت آنطور که نزدیکان رییس‌جمهور توضیح می‌دهند سیدابراهیم رییسی نه فقط در برابر رسانه‌ها که در برابر عموم مردم هم چشم بینا و هم گوش شنوا داشته است.از جمله موقعیت‌هایی که رییسی عزیز برای رسانه‌ها به وجود می‌آورد و این موقعیت‌ها تکرار می‌شد ضیافت‌های افطار رییس‌جمهور برای مدیران رسانه‌های موافق و مخالف دولت بود. یکی از مدیران روزنامه‌ها در این‌باره توضیح می‌دهد:در این ضیافت‌ها از یک‌سو روزنامه‌نگارانی همچون محمد قوچانی که منتقد دولت محسوب می‌شوند شرکت می‌کردند و از سوی دیگر چهره‌هایی مانند محمد شریعتمداری و حمید رسایی حضور داشتند که در طیف حامیان سیدابراهیم رییسی قرار می‌گیرند. همان موقع برخی روزنامه‌نگاران از اینکه فرصتی پدید آمده تا مدیران روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها بی‌واسطه و مستقیم بتوانند با رییس‌جمهور ملاقات کنند و حرف‌های خویش را بیان کنند استقبال کردند. جالب است که این دیدارها تکرار می‌شد و این‌گونه نبود که پس از اولین جلسه، رییس‌جمهور به عنوان برگزارکننده از محتوای آن ناخرسند و از تداوم آن منصرف شود.علاوه بر این مدیران رسانه‌ها این امکان را داشتند که پس از نشست رسمی و در زمان افطار مستقیما به جانب رییس‌جمهور روان شوند و در فضایی غیررسمی دیدگاه‌ها و خواست‌های خود را با رییس‌جمهور در میان بگذارند.روزی از رییس‌جمهور اسبق، محمود احمدی‌نژاد پرسیده شد که او (احمدی‌نژاد) روزنامه شرق می‌خواند یا روزنامه کیهان. آن روز رییس‌جمهور وقت پاسخ داده بود که نه شرق می‌خواند نه کیهان. اما در مورد سیدابراهیم رییسی چنین نبود. در دومین ضیافت افطاری که در سال 1402 برای مدیران و سردبیران رسانه‌ها برگزار شد، تصویری از رییس‌جمهور شهید وجود دارد که در یک سوی ابراهیم رییسی و در سوی دیگر محمد قوچانی قرار دارد و در حال نشان دادن کتابی به رییس‌جمهور است و در طرف دیگر حسین شریعتمداری همراه رییسی گام برمی‌دارد. این تصور که بسیار پربازدید شد احتمالا به این معناست که سیدابراهیم رییسی هم شرق می‌خوانده است و هم کیهان. این تصویری است که مخاطبان از یک رییس‌جمهور متعادل انتظار دارند و می‌خواهند که نفر اول قدرت اجرایی کشور هم سخنان منتقدان خود در روزنامه شرق را بشنود و ملاحظه کند و هم به حامیان خود در روزنامه کیهان توجه کند.
ایمان شمسایی مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی در این‌باره توضیح می‌دهد: حرف رسانه‌ها برای آقای رییسی بسیار مهم بود و به وزیران خود اهمیت این موضوع را خاطرنشان می‌کرد. وی در این خصوص با بیان اینکه شهیدجمهور همواره به وزیران خود تاکید می‌کرد که باید شفاف‌سازی کنند تا شبهه و ابهامی باقی نماند، گفت: رییس‌جمهور شهید همواره تصریح می‌کرد که باید حرف و نوشته رسانه‌ها را جدی گرفت. مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی با تشریح رفتار آیت‌الله رییسی با رسانه‌ها و روزنامه‌ها ابراز عقیده کرد: این ویژگی خاص و بارز آقای رییسی بود که ایشان را از دیگر روسای‌جمهور کشورمان متمایز می‌کرد.
یکی از رویه‌ها و اخلاق‌های رییس‌جمهور شهید، تاکید بر مرجعیت بخشیدن و حفظ مرجعیت رسانه‌های داخلی کشورمان بوده است. در این‌باره باید توضیح داد که گاهی و در اثر اعمال محدودیت و یا عدم در اختیار گذاشتن اطلاعات، رسانه‌ها امکان پاسخگویی به عطش خبری شهروندان را ندارند در این صورت توجه شهروندان به سرعت و بلافاصله به سوی رسانه‌های خارج از کشور جلب می‌شود. عبارت مصطلح در این موقعیت آن است که امشب یا الان خبر درست را از … می‌شنویم و به جای نقطه‌ها نام یک خبرگزاری، رادیو یا تلویزیون غیرایرانی می‌نشیند. روشن است که رجوع شهروندان ایرانی به رسانه‌های غیرایرانی چندان مطلوب نیست و بسیاری از مدیران و دست‌اندرکاران ایرانی علاقه داشته و دارند که اعتماد ایرانیان به رسانه‌های داخل کشور، آنقدر افزایش یابد که سهم همه رسانه‌های فارسی‌زبان خارج ایران از مردم کشورمان، فقط بی‌توجهی باشد. وی در این‌باره در چندین‌بار و در مقاطع گوناگون تاکید کرده است. از جمله این موارد دیدار ضیافت افطار اسفندماه گذشته رییسی برای مدیران و سردبیران رسانه‌ها، خبرگزاری‌ها و روزنامه‌های کشور بود که ایشان در این دیدار تصریح کردند: باید مرجعیت رسانه‌های داخلی حفظ شود و در کنار پرداختن به نقاط ضعف و کاستی‌ها، نقاط قوت نیز منعکس شود و مطالبه‌گری همراه با پیشنهاد اصلاحی، روش درست برای رسانه‌ها در تعامل با دولت است.
حفظ مرجعیت رسانه‌های داخلی سازوکارهایی دارد که اگر قرار است سخن رییس‌جمهور شهید مهم تلقی و به آن عمل شود، باید این سازوکارها رعایت شود. در راس این سازوکارها البته اعتمادسازی میان رسانه‌ها و افکار عمومی قرار دارد. این اعتمادسازی بدان معنی است که باید شهروندان ایرانی به رسانه‌های داخل کشور کاملا اعتماد کنند و در این صورت حتما از رجوع به رسانه‌های خارجی- چه فارسی‌زبان و چه غیرفارسی‌زبان- پرهیز خواهند کرد. به همین خاطر اگر قرار است وصیت و توصیه شهیدجمهور آنطور که خود ایشان تاکید کرده بودند عملی شود، همگان و مقامات کشور باید در جهت افزایش میزان اعتماد ایرانیان به رسانه‌های داخلی تلاش بیشتری کنند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد