6 - 04 - 2023
نگاهی به گزارش توسعه انسانی ۲۰۲۲-۲۰۲۱
بهرام امیراحمدیان*- ما در زمان‌های نامشخص در حال حرکت هستیم. همه‌گیری کووید-۱۹، اکنون در سومین سال خود به تولید انواع جدید زیر سویه‌ها ادامه می‌دهد، جنگ باعث رنج و عذاب عظیم انسانی از جمله بحران هزینه‌های زندگی شده است و بلایای اقلیمی و زیست‌محیطی هر روز جهان را تهدید می‌کند. هرچند طبیعی است که به بازگشت به حالت عادی امیدوار باشیم اما خاموش کردن آخرین آتش یا به راه انداختن آخرین عوام‌فریبی یک بازی شکست‌ناپذیر خواهد بود، مگر اینکه به این واقعیت دست پیدا کنیم که جهان اساساً در حال تغییر است و دیگر برگشتی وجود ندارد. به‌طوری که لایه‌های عدم قطعیت روی هم چیده شده‌اند و در حال تعامل هستند تا زندگی ما را به روش‌های بی‌سابقه‌ای متزلزل کنند. مردم قبلا با بیماری‌ها، جنگ‌ها و نابسامانی‌های محیطی روبه‌رو بوده‌اند اما تلاقی فشارهای بی‌ثبات‌کننده سیاره‌ای با نابرابری‌های فزاینده، دگرگونی‌های اجتماعی گسترده برای کاهش فشارها و قطبی‌سازی گسترده، منابع جدید، پیچیده و متقابلی از عدم اطمینان را برای جهان و همه افراد در آن ایجاد می‌کند.
گزارش توسعه انسانی ۲۰۲۲-۲۰۲۱ با عنوان «زمان‌های نامشخص، زندگی‌های ناپایدار: شکل دادن به آینده ما در جهان در حال تغییر» ارائه شده است. این موضوع شامل یک گزارش سه‌گانه‌ای است که با گزارش ۲۰۱۹ در مورد نابرابری‌ها آغاز می‌شود و پس از آن گزارش ۲۰۲۰ در مورد خطرات آنتروپوسن (جایی که انسان‌ها به یک نیروی اصلی محرک تغییرات خطرناک سیاره تبدیل شده‌اند) ادامه می‌یابد. سی‌و‌دو سال پیش اولین گزارش توسعه انسانی با جسارت اعلام کرد که مردم ثروت واقعی ملت‌ها هستند. این خودداری قدرتمند از آن زمان تاکنون راهنمای UNDP و گزارش‌های توسعه انسانی آن بوده است و پیام‌ها و معانی آن در طول زمان رنگ‌های غنی‌تری به خود گرفته‌اند. مردم در سراسر جهان اکنون به ما می‌گویند که احساس ناامنی بیشتری می‌کنند. گزارش ویژه UNDP در مورد امنیت انسانی که در اوایل سال جاری راه‌اندازی شد، نشان داد که از هر ۷ نفر ۶ نفر در سراسر جهان حتی قبل از همه‌گیری کووید-۱۹ احساس ناامنی در بسیاری از جنبه‌های زندگی خود داشتند. افراط‌گرایی سیاسی و عوام‌فریبی همه توسط رسانه‌های اجتماعی هوش مصنوعی و سایر فناوری‌های قدرتمند افزایش می‌یابد؟ یا اینکه در یک تغییر خیره‌کننده از همین یک‌دهه پیش عقب‌نشینی دموکراتیک در میان کشورها به یک هنجار تبدیل شده است نه استثنا؟ یا در یک حالت خیره‌کننده و از ابتدا ارزش شاخص جهانی توسعه انسانی برای دو سال متوالی در پی همه‌گیری کووید-۱۹ کاهش یافته است؟ دیگر، هر بحران جدید به ما یادآوری می‌کند که وقتی توانایی‌ها، انتخاب‌ها و امیدهای مردم برای آینده از بین می‌رود رفاه ملت‌ها و کره زمین قربانیان آن هستند.
حالا اجازه دهید عکس آن را تصور کنیم؛ اگر توسعه انسانی از قبیل اختیارات و آزادی‌های مردم را گسترش دهیم، ملت‌های ما و به‌طور کلی سیاره‌ای که روی آن زندگی می‌کنیم، چگونه خواهند بود؟ آیا این دنیا، دنیایی خواهد بود که در آن خلاقیت ما آزاد می‌شود تا آینده خود را دوباره تصور کنیم، موسسات خود را تجدید و تطبیق دهیم تا داستان‌های جدیدی در مورد اینکه چه کسی هستیم و برای چه چیزی ارزش قائل هستیم، بسازیم؟ زمانی که جهان در نوسان مداوم و غیرقابل پیش‌بینی است، این امر ضروری است. نگاهی اجمالی به آنچه در بحران کووید-۱۹ اتفاق افتاد، نشان می‌دهد که مجموعه‌ای واکسن‌های جدید از جمله برخی از واکسن‌های مبتنی بر فناوری انقلابی، جان ۲۰ میلیون نفر را در یک سال نجات دادند. تعداد تلفات غیرضروری به ویژه در کشورهای کم‌درآمد و متوسط در اثر دسترسی بسیار نابرابر به واکسن، به همان اندازه خارق‌العاده است. این بیماری همه‌گیر یادآور دردناکی است از اینکه چگونه شکست اعتماد و همکاری بین و درون کشورها، به طرز احمقانه‌ای آنچه که می‌توانیم با هم به دست آوریم را محدود می‌کند. قهرمان و شرور، در داستان عدم قطعیت امروز یکی هستند. انتخاب انسان، تشویق افراد مسن به جست‌وجوی روکش‌های نقره‌ای یا بیان اینکه لیوان نیمه‌پر است به جای نیمه‌خالی بسیار ناچیز است، زیرا همه انتخاب‌ها یکسان نیستند. برخی از آنها (مسلما آنهایی که بیشتر به سرنوشت گونه ما مربوط هستند) به دلیل بی‌تفاوتی نهادی و فرهنگی نسل‌های در حال ساخت به پیش می‌روند. گزارش امسال از ما دعوت می‌کند که نگاه سخت به فرضیات بیش از حد ساده‌شده در مورد تصمیم‌گیری‌های انسانی را از بین ببریم. نهادها احساسات ما، سوگیری‌های ما و حس تعلق ما را به خطر می‌اندازند. این گزارش همانند پیشینیان خود مفاهیم مرسوم پیشرفت را نیز به چالش می‌کشد، جایی که مبادلات شکست خورده در حال انجام است. دستاوردها در برخی زمینه‌ها مانند سال‌های تحصیل یا مهارت‌های زندگی، در برخی دیگر مانند احساس کنترل افراد بر زندگی‌شان ضرر و زیان را جبران نمی‌کند. ما نمی‌توانیم به بهای سلامت سیاره‌ها از ثروت مادی لذت ببریم. این گزارش به طور قاطعانه توسعه انسانی را نه‌تنها به عنوان یک هدف بلکه به عنوان وسیله‌ای برای مسیری رو به جلو در زمان‌های نامشخص قرار می‌دهد و به ما یادآوری می‌کند که مردم با همه پیچیدگی‌ها و تنوع و خلاقیتی که دارند، ثروت واقعی ملت‌ها هستند.
* (برگرفته از گزارش آچیم استینر، مدیر برنامه توسعه انسانی سازمان ملل متحد)
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد