نیاز بورس به موسسات رتبه‌بندی

هر زمان در اقتصاد کشور نیاز به شفافیت احساس شده، بازار سرمایه گزینه اول بوده است، چراکه به دلیل ابزارهای کنترلی و نظارتی، بازار سرمایه و مکانیسم‌های تسویه در آن به گونه‌ای است که می‌تواند پاسخگوی نیازهای کنترلی حاکمیت در مورد نحوه جذب منابع مالی و از همه مهم‌تر نحوه مصرف آن باشد‌. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک مسکن در گفت‌و‌گو با سنا، با بیان این مطلب افزود: سودهای کلان حاصل از سرمایه‌گذاری در بازارهای رقیب همچون ارز و سکه هیچ کمکی به اقتصاد کشور نکرده و ساختار حاکمیت کشور هم کوچک‌ترین بهره مالیاتی از آن نبرده است، بلکه برای اقتصاد کشور به مثابه سم مهلکی عمل کرده است‌ اما در مقابل بازار سرمایه نیاز نقدشوندگی سرمایه‌گذاران را برطرف کرده و بازاری برای رقابت در جذب منابع مالی فراهم کرده است‌. محسن فاضلیان با اشاره به تلاش‌های اخیر دولت برای انتقال و هدایت نقدینگی به سمت تولید از طریق بازار سرمایه اظهار داشت: باید خاطرنشان کرد که هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه عمدتا متوجه بازار ثانویه اوراق بهادار است اما آن چیزی که به تولید و توسعه کشور کمک می‌کند بازار اولیه و تجهیز و تشکیل شرکت‌هاست‌. وی توضیح داد: در بازار ثانویه فقط انتقال مالکیت اوراق بهادار صورت می‌گیرد اما از طرف دیگر رونق بازار اولیه و رجوع شرکت‌ها برای تجهیز منابع مالی به بازار سرمایه وجود یک بازار ثانویه قوی است که در آن قیمت‌ها به خوبی بالا و پایین شده و عدم تقارن اطلاعاتی در حداقل باشد‌. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک مسکن افزود: واقعیت این است که همچنان نظام اقتصادی کشور یک نظام مبتنی بر بانک بوده و گزینه اول و ممکن برای تامین مالی یک پروژه سیستم بانکی است‌. برای اینکه شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی برای تامین منابع مالی به بازار سرمایه رجوع کنند و اعتماد آنها به این بازار بیشتر شود مستلزم صرف زمان بیشتری است‌. فاضلیان ادامه داد: البته این نکته هم حائز اهمیت است که شرایط تامین مالی چه از طریق انتشار اوراق مشارکت محور، نظیر سهام و چه از طریق اوراق بدهی محور، نظیر صکوک اجاره باید قابلیت رقابت با سیستم بانکی را داشته باشد‌. این قابلیت رقابت در شاخص‌های مهمی همچون بهای تمام شده نرخ تامین مالی و زمان ارائه خدمات تعریف می‌شود‌. این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که هدایت نقدینگی به سمت بورس چه نقشی در تامین سرمایه در گردش برای بنگاه‌ها و شرکت‌های اقتصادی خواهد داشت، گفت: مسلما بورس و بازار سرمایه از شفافیت بالا برخوردار هستند و این باعث خواهد شد که محل مصرف منابع حاصل از ارائه اوراق بهادار در این بازار به سهولت قابلیت رهگیری داشته باشد‌. وی یکی از مشکلات مزمن بنگاه‌های اقتصادی در کشور را کمبود منابع مالی- چه برای حفظ روند تولید محصولات و خدمات (سرمایه در گردش) و چه برای انجام توسعه ظرفیت تولید محصولات و ارائه خدمات خود (هزینه‌های سرمایه‌گذاری ثابت) – دانست و اظهار داشت: به نظر می‌رسد ساختار مدیریتی بنگاه‌های اقتصادی با درک صحیح از شرایط حاکم بر بازار سرمایه از قبیل الزامات افشای مطالبات نهاد ناظر و مطالبات سرمایه‌گذاران می‌توانند تجهیز منابع مالی خوبی را برای شرکت‌های خود رقم بزنند‌. فاضلیان افزود: اما مهمتر از استفاده شرکت‌های اقتصادی از این حجم نقدینگی جلوگیری از رشد نقدینگی در آینده است؛ به نظر می‌رسد اگر روند گذشته بخواهد تکرار شود، بازار سرمایه در رقابت با بازارهای موازی همچون سکه، ارز و مسکن و سپرده بانکی انتخاب اول نخواهد بود، اما اگر روند کنونی رشد نقدینگی مهار شود، به مرور شاهد اصلاح بازارهای رقیب بازار سرمایه خواهیم بود‌. این کارشناس بازار سرمایه در عین حال یکی از نیاز‌های اساسی بازار سرمایه را موسسات رتبه‌بندی اعتباری دانست و گفت: زمانی که سرمایه‌گذاران به سمت بازار سرمایه جذب می‌شوند یا باید با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری خبرگی فعالان بازار را به خدمت گرفته و از سرمایه‌گذاری مستقیم خودداری کنند یا باید به نتایج بررسی موسسات مستقل رتبه‌بندی اعتباری تکیه و به استناد نتایج بررسی آنها اقدام به سرمایه‌گذاری کنند‌. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه بانک مسکن افزود: خوشبختانه ناشران حاضر در بازار هم‌اینک بر اساس شاخص شفافیت رتبه‌بندی شده‌اند اما هنوز بر اساس ریسک اعتباری فاقد رتبه‌بندی هستند‌. فاضلیان در پایان با بیان اینکه شرایط اقتصاد کشور در حال حاضر تحت تاثیر رکود چند سال گذشته بوده و هنوز نتوانسته آن‌طور که باید از رکود خارج شود، گفت: اقبال به بازار سرمایه در حال حاضر ناشی از افزایش نرخ خدمات و تولیدات بنگاه‌های حاضر در بازار سرمایه است؛ اما اگر رکود کشور به وضعیت رونق تبدیل شود و محصولات و خدمات بنگاه‌های اقتصادی در بازار داخل و خارج خواهان بیشتری پیدا کند، ظرفیت رشد در بازار سرمایه به مراتب بیشتر از بازارهای موازی خواهد بود‌.