هدفمندی علت کاهش ۱/۵ درصدی رشد اقتصادی

گروه اقتصادی- براساس آمار جدید بانک مرکزی، نرخ رشد اقتصادی کشور در ۹ ماهه سال ۹۰ به چهار درصد رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال ۸۹، ۱/۵ درصد کاهش داشته است.
اعلام نرخ رشد اقتصادی ایران از سال ۱۳۸۷ به‌دنبال اختلاف‌نظر وزارت صنایع و معادن با بانک مرکزی به حالت تعلیق درآمد و در این سال‌ها معمولا مسوولان بانک مرکزی در همایش‌ها و سخنرانی‌ها و با تاخیر دو ساله به اعلام این آمار اقتصادی به‌صورت پراکنده می‌پرداختند.
تاخیر در اعلام نرخ رشد اقتصادی به گونه‌ای بود که نرخ رشد اقتصادی سال ۸۷ در سال ۸۹ و نرخ رشد اقتصادی سال ۸۸ در بهار ۹۰ اعلام شد.
بررسی روند رشد اقتصادی در سال‌های گذشته و برآورد نرخ رشد اقتصاد کشور در سال‌جاری حاکی از روندی کاهشی در نرخ این متغیر در سال‌های اخیر است؛ رشد اقتصادی کشور در سال ۸۹ به میزان ۸/۵ درصد بوده است و براساس آمار جدید بانک مرکزی، نرخ رشد اقتصادی کشور در ۹ ماهه سال ۹۰ به چهار درصد رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال ۸۹، ۵/۱ درصد کاهش داشته است.
این در حالی است که گزارش‌های نهادهای بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول، کاهش بیشتر نرخ رشد اقتصادی ایران و رسیدن آن به سطوح پایین‌تر را برای سال‌جاری پیش‌بینی کرده ‌است.این نهاد بین‌المللی در گزارش خود اعلام کرد که رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۲ به منفی ۱/۹ درصد رسید.
با این حال بانک مرکزی در تازه‌ترین گزارش خود علت کاهش نرخ رشد اقتصادی ایران در ۹ ماهه سال ۹۰ به چهار درصد در مقایسه با سال ۸۹ را اعلام کرد. این کاهش با توجه به آثار تعدیل‌کننده اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها در کوتاه‌مدت و میان‌مدت قابل پیش‌بینی بود.
براساس برآوردهای اولیه، تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه برحسب قیمت‌های جاری از ۳۰۹۶ هزار میلیارد ریال در ۹ ماهه سال ۸۹ به ۴۵۹۲ هزار میلیارد ریال در ۹ ماهه سال ۹۰ افزایش یافت که نشان‌دهنده رشد اسمی ۴۸/۳ درصد است.
همچنین در ۹ ماهه سال ۹۰ گروه‌های خدمات، صنایع و معادن و کشاورزی به ترتیب با ۱/۴، ۱/۲ و ۰/۸ واحد درصد سهم از رشد، بیشترین سهم را در افزایش تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت داشتند.
این گزارش تصریح کرد: در سال ۹۰ بیشترین آثار وجود نااطمینانی در اقتصاد کشور خود را در متغیر تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی نشان داد به‌گونه‌ای که این متغیر در ۹ ماهه سال ۹۰ تنها ۲/۱ درصد رشد داشت که در مقایسه با سال قبل از آن ۵/۴ درصد کاهش نشان می‌دهد.
براساس اعلام مرکز آمار ایران نیز درآمد سرانه به ریال قبل از انقلاب ۳۵ هزار تومان بوده و در سال ۸۹ به پنج میلیون تومان رسیده است. اگر درآمد سرانه را در سال ۵۶ به دلار حساب کنیم به عدد پنج هزار دلار می‌رسیم و چنانچه در ۸۹ درآمد سرانه پنج میلیون تومان را به دلار ۱۰۷۵ تومان حساب کنیم، درآمد سرانه چهار هزار و ۶۵۱ دلار می‌شود. در مقایسه با سال ۹۱ که درآمد سرانه اگر فرض بگیریم به شش میلیون تومان رسیده با دلار حدود ۳۵۰۰ تومان محاسبه کنیم به عدد یک‌هزار و ۷۰۰ دلار می‌رسیم. این نشان می‌دهد در کمتر از دو سال درآمد سرانه کشور به حدود یک‌سوم پایین آمده است بنابراین به زعم کار‌شناسان اقتصادی در سال گذشته شاهد کاهش ارزش پول ملی، قدرت خرید و دارایی‌های مردم و همچنین درآمد سرانه به حدود یک‌سوم بوده‌ایم.
در همین حال مسعود نیلی، استاد اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف نیز با بیان اینکه در طول سال‌های ۱۳۳۸ تا سال ۹۰ به قیمت سال ۹۰ درآمد ارزی کشور ۲۸۰۰ میلیارد دلار بوده است، گفت: یک‌هزار میلیارد از این درآمد مربوط به سال‌های ۳۸ تا ۵۶ بوده‏، این درحالی است که در طول سال‌های ۵۷ تا ۶۷ و همچنین از سال ۶۸ تا ۸۳ حدود ۱۵۵۰ میلیارد دلار کشور درآمد ارزی داشته حال آنکه این رقم در سال‌های ۸۴ تا ۹۰ به ۷۵۰ میلیارد دلار رسیده است.
وی افزود: در واقع درآمد سالانه ارزی کشور در سال‌های اخیر ۱۰۷ میلیارد دلار بوده در حالی که در سال‌های قبل آن حدود ۴۰ میلیارد دلار بوده است.