هدف «باغ کتاب تهران» مشخص نیست

گروه فرهنگ و هنر – «حال و روز شهرداری و شهر از این حرف‌ها گذشته است. ما همیشه دوست داریم پروژه‌ای را احداث کنیم و بگوییم بزرگ‌ترین‌ها را ساخته‌ایم و بعد هم دل‌مان خوش باشد که باغ کتاب به‌عنوان بزرگ‌ترین کتابخانه و کتابفروشی جهان در کتاب گینس ثبت شده است. نمی‌دانم منظور از بزرگ‌ترین چیست؟!» نگرانی‌ها و واکنش‌ها به افتتاح پروژه نیمه‌تمام «باغ کتاب» ادامه دارد و پس از علی‌اکبر اشعری، مدیر اجرایی سابق پروژه باغ کتاب تهران که گفته بود هنوز ۸۰ درصد از این پروژه باقی مانده و مدیران شهرداری به دلیل رو به اتمام بودن دوره کاری‌شان آن را افتتاح کرده‌اند؛ حالا محمد حقانی عضو شورای شهر تهران می‌گوید این پروژه با ۳۲۰ میلیارد تومان هزینه، هدف مشخصی ندارد. او معتقد است شورای شهر روی راه‌اندازی و واگذاری باغ کتاب که از بودجه عمومی تنها منافع شخصی عده‌ای معدود را تامین می‌کند، نظارت نداشته و می‌گوید: «اساسا باغ کتاب به چه منظوری تعریف شده؟ نمایشگاه کتاب است؟ فروشگاه کتاب است؟ کتابخانه است؟ باغ کتاب می‌تواند تاثیر منفی بر فروش کتابفروشی‌های سطح شهر داشته باشد و اساسا امروز در دنیا پروژه‌هایی که به صورت متمرکز و کلی یک‌جا و تنها در یک منطقه ایجاد شود هم به دلیل مسایل ترافیکی و هم اهمیتی که باید برای محلات شهری قائل باشیم، منسوخ شده است.»
محمد حقانی، عضو شورای شهر تهران در گفت‌وگو با ایلنا در پاسخ به این سوال که آیا شورای شهر نباید و نمی‌تواند بر چگونگی واگذاری و راه‌اندازی باغ کتاب که از بودجه عمومی تنها منافع شخصی عده‌ای معدود را تامین می‌کند، نظارت داشته باشد، گفت: «حال و روز شهرداری و شهر از این حرف‌ها گذشته است. همیشه دوست داریم پروژه‌ای را احداث کنیم و بگوییم بزرگ‌ترین‌ها را ساخته‌ایم و بعد هم دل‌مان خوش باشد که باغ کتاب به عنوان بزرگ‌ترین کتابخانه و کتابفروشی جهان در کتاب گینس ثبت شده است. نمی‌دانم منظور از بزرگ‌ترین چیست؟! خاطرم هست که یک‌بار خدمت مقام معظم رهبری بودیم و ایشان ابراز نگرانی کردند که درست است فرهنگسرا‌ها و خانه‌هایی راه انداخته‌اید ولی به محتویات مورد نیاز این پروژه‌های فرهنگی هم توجه داشته باشید. مفید این است که قبل از اجرایی شدن پروژه به ایرادات ساختاری احتمالی آن هم توجه کنیم. اساسا باغ کتاب به چه منظوری تعریف شده؟ نمایشگاه کتاب است؟ فروشگاه کتاب است؟ کتابخانه است؟ یا… باغ کتاب باید کاملا محتویاتش تعریف‌شده باشد.»
او ادامه داد: «از نظر من به عنوان عضو شورای شهر مهم نیست که بزرگ‌ترین است و کاش این باغ کتاب را به صورت کوچک‌تر در ۱۰ منطقه ایجاد می‌کردیم. اینکه در یک منطقه بزرگ‌ترین پل، فروشگاه و… را ایجاد کنیم نمی‌تواند تنها هدف باشد و ابهام‌آمیز است. رهبری بار‌ها تاکید داشته‌اند که عباس‌آباد به فضای سبز با گرایش موضوعات فرهنگی اختصاص پیدا کند.»
تاثیر منفی روی فروش کتابفروشی‌ها
حقانی سپس در پاسخ به نگرانی‌های کتابفروشان از تاثیر منفی باغ کتاب بر فروش آنها گفت: «باغ کتاب می‌تواند تاثیر منفی بر فروش کتابفروشی‌های سطح شهر داشته باشد و اساسا امروزه در دنیا پروژه‌هایی که به صورت متمرکز و کلی یکجا و تنها در یک منطقه ایجاد شود هم به دلیل مسایل ترافیکی و هم اهمیتی که باید برای محلات شهری قائل باشیم، منسوخ شده است. در سطح شورا هم گفتم اینکه نگرش دوستان در شهرداری به سمت فعالیت‌های فرهنگی و هنری رفته قابل تامل و مایه امیدواری است اما‌ ای‌کاش تعریف درستی از فعالیت و پروژه‌های فرهنگی داشته باشیم، مثلا کاش چنین مجموعه‌ای را در ۱۰ منطقه به صورت کوچک‌تر راه‌اندازی می‌کردیم.»
این عضو شورای شهر تهران اضافه کرد: «این پروژه قرار بوده در زمینی به مساحت ۱۲۰ تا ۱۴۰ هزار مترمربع راه‌اندازی شود و برابر طرح‌ ویژه‌ای که پیش‌تر در طرح جامع باغ کتاب دیده شده، ساخت‌وساز در این متراژ نیز بیشتر از ۱۰ درصد نمی‌تواند باشد. پس چطور با چنین مساحتی کتابفروشی ساخته‌ایم. علاوه بر اینها کمبودهایی مثلا در حوزه پارکینگ نیز در باغ کتاب شاهد هستیم. درثانی اگر باغ کتاب با هزینه شهرداری ساخته شده حق نداشتید آن را به نشر شهر واگذار کنید و حتی حق ندارید آن را به سازمان فرهنگی و هنری واگذار کنید و هرگونه تصمیم‌گیری مدیریتی در مورد باغ کتاب باید زیر نظر شورای شهر باشد. ما در شورای شهر به عنوان نمایندگان مردم دست‌کم باید نحوه واگذاری این هزینه‌ها و اموال و دارایی‌ها را بدانیم.»
باغ کتاب با ۳۲۰ میلیارد تومان به بهره‌برداری رسیده است
حقانی همچنین با تاکید بر لزوم توجه به محله‌محوری و توجه به دسترسی عمومی به کتابفروشی در تمامی سطح شهر تهران بیان کرد: «باغ کتاب اگر قرار بود نمایشگاه کتاب هم باشد باید با وزارت ارشاد هماهنگی صورت می‌گرفت تا مثل شهرآفتاب مشکل‌ساز نشود اما حتی این هماهنگی هم صورت نگرفته است. ما شعار محله‌محوری می‌دهیم و اینکه من اگر از منزل خود خارج شدم با یک ربع فاصله به یک کتابفروشی برسم و به کتاب دسترسی داشته باشم نه اینکه همه برای خرید کتاب به باغ کتاب بروند یا حتی جلوی دانشگاه. نمی‌دانم تعریفی که‌‌ همان اول مشاوران از پروژه باغ کتاب داشته‌اند چه بوده؟ شورای پنجم شهر تهران باید این موضوع و دیگر موارد این‌چنینی را با جدیت پیگیری کند.»
او در پایان گفت: «مساله مهم دیگر اینکه باغ کتاب در سال ۸۵ رقمی حدود ۵۵ میلیارد تومان بودجه در اختیار گرفت ولی به بهره‌برداری نرسید و دو سال بعد مجدد ۷۶ میلیارد تومان بودجه دریافت کرد و بازهم با وجود اینکه درآمد شهرداری خوب بود، افتتاح نشد و بالاخره بعد از ۱۰ سال تاخیر با ۳۲۰ میلیارد تومان هزینه به بهره‌برداری رسید. این گزارشی است که از اطلاعات خود شهرداری استخراج شده اما اینکه شهرداری و شورای شهر باشد؛ قانون نمی‌شود.»