هزارتوی فساد

نعمت احمدی*
وقتی آقای رییسی به ریاست قوه قضاییه منصوب شد جامعه حقوقی با دیده مثبت به قضیه نگاه کردند. علت هم این بوده و هست که آقای رییسی در دستگاه قضا رشد پیدا کرد و اولین رییسی است که از درون قوه به ریاست رسید. آیت‌الله بهشتی در اوایل انقلاب بیرون از قوه به ریاست رسید‌. آقای موسوی‌اردبیلی نیز به همین کیفیت در ابتدای انقلاب بعد از شهادت آیت‌الله بهشتی شورای‌عالی قضایی را بر عهده گرفت. بعد از آن بازنگری تمرکز در قوه قضاییه صورت گرفت و اولین رییس متمرکز آقای یزدی بود که متاسفانه ایشان با قانون دادگاه عام و حذف دادسرا ضربه کاری به دستگاه قضا زد که تا امروز پس‌لرزه‌هایش تن تب‌دار قوه قضاییه را می‌لرزاند‌ به این دلیل که آقای یزدی سابقه قضایی نداشت. آیت‌الله شاهرودی نیز به همین ترتیب از بیرون به دستگاه آمده بود. بعد نوبت به آقای آملی‌لاریجانی رسید. نه اینکه ایشان سابقه قضایی نداشته بلکه سابقه اجرایی هم نداشت که نداشتن این سابقه باعث شد دیگران تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیرنده برای لاریجانی باشند، نمونه‌اش آقای طبری است.اما تفاوت آقای رییسی با آقای لاریجانی در این است که ایشان از درون دستگاه قضاست یعنی ساخته و پرداخته دستگاه قضاست و تمام منافذ و جاها را می‌شناسد و اشراف دارد. چندین سال هم رییسی بازرس کل کشور بوده و در این مدت به صورت عملی اشراف نظارتی و بازرسی داشته است. خود ایشان هم کم‌حاشیه‌ترین فردی است که تا به حال در دستگاه قضا بوده. ما یک کلام از سوءاستفاده ایشان از دادستانی و دادیاری تا معاون اول قوه قضاییه از کسی نشنیدیم‌ یعنی نه عقبه‌ای داشت و نه موسسات مالی داشت و نه کارهایی از این دست انجام می‌داد.تا اینجا عملکرد ایشان خوب بوده. پیشرفت ایشان از این بابت که شاهد دستگیری‌هایی درون ساختار هستیم قابل توجه است. اینکه چندین نفر خبر دستگیری‌شان منتشر می‌شود و بعد تکذیب می‌شود جای تامل دارد. ما سابقه این روند را در کشور داریم که هر چه می‌خواهد تایید شود ابتدا تکذیب می‌شود. کمااینکه وقتی یکی از نمایندگان مجلس از بازداشت آقای طبری یاد کرد و از حضور او در مجمع تشخیص مصلحت گفت ابتدا تکذیب شد بعد مشخص شد که به همراه لاریجانی در مجمع تشخیص مصلحت بوده و دستگیری‌اش هم صحت داشت‌. این تکذیبیه‌ها بخشی از واقعیت است که امیدواریم نباشد.
ما دوست نداریم قضات عالی‌رتبه و ستادی ما و حتی دادستان به جرمی روی آورند لذا آرزو می‌کنیم این تکذیبیه‌ها درست باشد.با توجه به تفاوتی که آقای رییسی با ریاست اعضای قبلی قوه و اشرافی که به تمام زوایای دستگاه قضا دارد امیدواریم این انحرافات و هر اتفاقی که درون قوا افتاده توسط ایشان جراحی عمیقی شود. نمونه‌اش در روند‌های مختلف زمینی و لواسانات و بابک زنجانی و… ملموس است و رد پای دادگستری در این پرونده‌ها پیداست اما برخورد آقای رییسی با معاونی که همه می‌دانستیم آلوده است با قاطعیت بوده. این عزم جزم را آقای رییسی دارد و امیدواریم تداوم پیدا کند تا شاید دادگستری آرامش پیدا کند و از وضعیتی که در زمان لاریجانی پیدا کرده بود و قابل دفاع نبود رها شود. آقای لاریجانی عملکرد و نمره قابل قبولی در دادگستری نمی‌گیرد چون اشرافی به ساختار دادگستری نداشت و کسانی انتخاب شدند که برای لاریجانی تصمیم‌گیرنده بودند. آقای لاریجانی با فوت نابهنگام آیت‌الله‌ هاشمی و خلعی که در مجمع تشخیص مصلحت اتفاق افتاد به ریاست مجمع انتخاب شدند اما در همان زمان این موضوع را مردم جابه‌جایی اجباری تلقی کردند‌. امیدواریم در پرونده‌هایی که از این دست از دستگاه قضا بیرون می‌آید شخص آملی نقشی نداشته باشد چون ما به نحوی حمایت رییس قوه قضاییه را از طبری شاهد بودیم. آقای طبری و دیگر قضاتی که با پرونده طبری بازداشت شدند و مورد تحقیق قرار گرفتند ان‌شاءالله تنها سوءاستفاده از موقعیت و جایگاه‌شان کرده باشند نه آنکه مورد حمایت رییس قوه بوده باشند چون اگر این‌گونه باشد ایشان از اعتماد رهبر انقلاب نیز سوءاستفاده کرده‌اند.
* حقوقدان