21 - 12 - 2022
هزینه خدمات را مردم باید تامین کنند
گروه اقتصادی- کاهش درآمدهای نفتی مسوولان دولتی را به فکر انداخته که مالیات را جایگزین درآمدهای نفتی کنند.
اما فعالان بخش‌خصوصی بر این باورند که اجرای این خواسته دولت به معنای فشار بیشتر بر تولید است و کاهش سهم درآمدهای نفتی از بودجه باید به صورت تدریجی انجام شود زیرا اقتصاد کشور کشش این تغییر رویه را ندارد.جایگزینی درآمد مالیاتی به جای درآمد نفتی فواید بسیار زیادی برای اقتصاد کشور دارد، از جمله آنها می‌توان به ثبات درآمدها و در نتیجه انجام تعهدات اقتصادی دولت، مبارزه با فساد، کاهش نقدینگی، مهار تورم، پاسخگویی دولت در راستای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و بسیاری از این دست اشاره کرد.
اما تحقق این امر با موانعی روبه‌رو است که انجام آن را با مشکلاتی روبه‌رو می‌کند. رشد پایین اقتصادی در کشور، فقدان فرهنگ پرداخت مالیات و نبود زیر‌ساخت‌های اخذ مالیات از مواردی است که می‌توان به آن اشاره کرد.
در صورتی که فضای اقتصادی جامعه فضای پر‌رونقی نباشد به همان اندازه درآمدهای مالیاتی هم با مشکل مواجه خواهد شد. یکی از درآمدهای کشور درآمدهای گمرکی است در صورتی که واردات و صادرات در نتیجه نوسانات اقتصادی کاهش یابد، درآمدهای مالیاتی هم متاثر خواهد شد. علاوه بر این اگر دولت از تولید ملی حمایت جدی نکند اصلاح نظام مالیاتی کاری از پیش نخواهد برد.
به هر سو امسال دولتمردان چاره‌ای جز جایگزینی مالیات با درآمدهای نفتی ندارند چرا که با توجه به شرایط حاضر و کاهش درآمدهای نفتی می‌بایست ۵۰ درصد از درآمدهای نفتی را در بودجه سال آینده حذف کرد این در حالی است که بر اساس مصوبه برای صندوق توسعه ملی هر سال می‌بایست سه درصد از درآمدهای نفتی از بودجه حذف می‌شد و امسال ۲۶ درصد از درآمد نفتی در بودجه کاسته شده است.
بر همین اساس سید‌شمس‌الدین حسینی، وزیر اقتصاد دیروز با ارسال پیامی به ششمین همایش سیاست‌های مالی و مالیاتی ایران از لزوم جایگزینی مالیات به جای درآمدهای نفتی در بودجه و اصلاحات گسترده در نظام مالیاتی سخن گفت. وی همچنین اضافه کرد که در یک نظام مردم‌سالار هزینه خدمات را باید مردم تامین کنند نه درآمدهای نفتی.
علی عسکری، معاون وزیر اقتصاد و دارایی نیز در این همایش بر لزوم اداره کشور به وسیله مالیات و عقب‌ماندگی ۳۰ ساله ایران از کشورهای پیشرو در امر مالیات تاکید کرد این در حالی است که به گفته وی، به دلیل فقدان نظام مالیاتی فراگیر و همه جانبه در کشور یک سوم درآمد مالیاتی از طریق مالیات بر ارزش افزوده تامین می‌شود.
قطع وابستگی بودجه به نفت
حسینی یکی از ابزارهای اصلی و پایدار دولت برای تامین بودجه را اعلام و اظهار کرد: بدیهی است که در یک نظام مردم سالار هزینه خدمات دولت را مردم باید تامین کنند و وابستگی به درآمدهای نفتی که سرمایه همگی و بین نسلی است، باید قطع شود.
وی افزود: علاوه بر تامین منابع مالی بودجه دولت امروزه نقش دیگری که برای مالیات تعیین شده مدیریت و سیاست‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی است به طوری که دولت می‌تواند در کنترل و مدیریت عرضه و تقاضا و نیز توسعه بخش‌های مختلف اقتصاد از سیاست‌های مالیاتی بهره گیرد.
حسینی کاربرد دیگر مالیات را بهبود گردش مالی و توزیع درآمد در جامعه دانست و گفت: همچنین می‌توانیم از مالیات به عنوان ابزاری برای گسترش عدالت در جامعه و مبارزه با فساد استفاده کنیم.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به اینکه مالیات سالم‌ترین و بهترین راه برای اداره کشور است و در این امر تردیدی وجود ندارد، اضافه کرد: از این رو وجود یک نظام مالیاتی کارآمد از ضروریات است و این درحالی است که در ایران مالیات هنوز نقش خود را در منابع درآمدی بودجه به خوبی ایفا نکرده است.
عدم تمکین به قانون
وی خاطرنشان کرد: سیستم مالیاتی ایران با ضعف‌های اساسی مانند مشکلات در قوانین و مقررات، فرآیندهای غیر‌استاندارد، عدم استفاده از فناوری‌های روز، پایین بودن فرهنگ مالیاتی در جامعه، گستردگی معافیت‌ها در قوانین مالیاتی و نارسایی‌های اجرایی در مرحله وصول مالیات روبه‌رو است.
سخنگوی اقتصادی دولت با بیان اینکه بخشی از نقایص در نظام مالیاتی به مودیان برمی‌گردد و بخشی نیز به نظام اقتصادی و سیستم مالیاتی کشور اظهار کرد: به دلایل مختلف در فرهنگ مالیاتی مودیان دچار مشکل هستیم و پرداخت مالیات در جامعه آنچنان که باید به عنوان ارزش مطرح نیست و باید به سمتی حرکت کنیم که افراد پرداخت مالیات را به سود خود و جامعه بدانند و به عدم تکمین به قوانین مالیاتی به عنوان نوعی رفتار ناپسند نگریسته شود.
حسینی با اشاره به شرایط کنونی کشور و تحمیل تحریم نظام سلطه بر کشور گفت: مقاومت و تسلیم نشدن در مقابل دنیایی از زور و دشمنی تنها در سایه ایمان و هوشیاری ملت سرافراز و رهبری حکیمانه و دولت خدمتگزار امکان‌پذیر شده است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه سیاست‌های تحریم اقتصادی علیه ایران به رغم تحمیل هزینه‌های قابل توجه آغاز دیگری از تبلور توانمندی نظام را فراهم کرده است، خاطرنشان کرد: با وجود موفقیت‌های دولت در بسیاری از بخش‌های اقتصادی کشور التهابات تورمی، عدم پایداری درآمدهای نفتی به دلیل تحریم‌های جاری و تاثیر آن در تامین تعهدات گسترده دولت به عنوان یک مشکل اساسی است و باید وابستگی تامین اعتبارات هزینه‌ای از محل درآمدهای پرنوسان و غیر‌قابل اطمینان حاصل از فروش نفت با پیش‌بینی تمهیدات لازم برای جایگزینی با سایر منابع داخلی کشور برطرف شود.
وی یکی از اصلی‌ترین منابع جایگزین را درآمدهای مالیاتی اعلام و تصریح کرد: اگرچه در سال‌های گذشته اقدامات مناسبی توسط سازمان امور مالیاتی کشور در این راستا صورت گرفته است اما دستیابی به اهداف برنامه پنجم توسعه و سند چشم‌انداز کشور با توجه به منابع و محدودیت‌هایی که سیستم مالیاتی کشور با آن مواجه است با مشکلات و دشواری‌هایی همراه است.
حسینی در ادامه تحقق این اهداف را در گرو انجام اقدامات و اصلاحات گسترده در کل نظام مالیاتی کشور اعلام و اضافه کرد: طرح تحول نظام مالیاتی به عنوان یکی از پروژه‌های مهم طرح تحول اقتصادی کشور که هدف آن بهینه‌سازی نظام مالیاتی کشور است، گامی بلند در این مسیر ارزیابی می‌شود.
عدالت در نظام مالیاتی
علی عسکری، معاون وزیر امور‌اقتصادی و دارایی نیز با بیان اینکه مالیات از اهمیت بسیاری برخوردار است و تمامی دولت‌ها در دنیا توجه خاصی به مساله مالیات دارند، تصریح کرد: طی سال‌های اخیر و به ویژه دو سال گذشته در سازمان مالیاتی کشور سعی شده با انجام اقداماتی کارکرد نظام مالیاتی کارآمد شده و ارتقا یابد تا عدالت در نظام مالیاتی به خوبی مستقر شود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه نباید به زور از مودیان مالیات بگیریم، گفت: در واقع روند باید به گونه‌ای باشد که افراد با رضایت اقدام به پرداخت مالیات کنند.
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به اینکه اقداماتی طی سال‌های اخیر انجام شده که اثرات آن به زودی آشکار می‌شود، افزود: در بسته طرح تحول نظام مالیاتی که در قالب طرح تحول اقتصادی مطرح شد مالیات بر ارزش افزوده در چهار سال گذشته به میان آمد و با همه تلاطم‌ها و نقاط قوت و ضعف امروز در بستر اقتصاد ایران مستقر شده است به گونه‌ای که یک سوم مالیات‌های کشور از پایه مالیات بر ارزش افزوده تامین می‌شود.
عسکری به گزارش بانک جهانی در دو سال اخیر اشاره و تصریح کرد: بانک جهانی در ارزیابی خود ایران را از کشورهای موفق در اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده دانسته است.
رییس سازمان امور مالیاتی در ادامه گفت: در کشور ما مانند سایر کشورها شرکت‌های هلدینگی وجود دارد که از چندین شرکت تشکیل شده و با انتقال سود و زیان به یکدیگر از پرداخت مالیات فرار می‌کنند.
وی با بیان اینکه در راستای جلوگیری از فرار مالیاتی شرکت‌های هلدینگ مطالعات خوبی انجام شده است تصریح کرد: در کشورهای توسعه یافته نیز یکی از دغدغه‌های اصلی شرکت‌های هلدینگ است و شاید اگر در کشورمان نیز رسیدگی به هلدینگ‌ها صورت می‌گرفت شاید شاهد اتفاقاتی مانند امیرمنصور نبودیم و در واقع جایی از مسیر این امر مشخص می‌شد.عسکری با اشاره به اینکه مودیان را در حلقه مالیات بر ارزش افزوده شناسایی می‌کنیم و پس از تکمیل این حلقه وارد حلقه نصب صندوق‌های فروش می‌شویم، گفت: در حوزه طرح جامع کشور نیازمند نظام جامع مالیاتی فراگیر و همه‌جانبه بوده و در این زمینه ۳۰ سال از کشورهای پیشرو عقب هستیم.وی با اشاره به اینکه در این راستا از هفت تا هشت سال گذشته مقدمات کار آغاز شده و طی سال‌های گذشته سرعت گرفته است، گفت: نرم افزار طراحی و تولید شده و تمام ماژول‌ها تست شده‌اند و اکنون در حال تست یکپارچگی ماژول‌ها هستیم تا به سمت اجرا حرکت کنیم.
عسکری اصلاح قانون را از دیگر اقدامات لازم اعلام و اظهار کرد: لازم است که قانونی نیز به طور متناسب و براساس اقتضائات زمان اصلاح شود و در این زمینه لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم را به مجلس شورای اسلامی ارایه کرده‌ایم و امیدواریم که تا پایان سال به نتیجه برسد.
رییس سازمان امور مالیاتی در ادامه ایجاد زیرساخت فناوری را از دیگر لازمه‌‌های تحول در نظام مالیاتی دانست و گفت: طی یک و نیم سال گذشته با شرکت مخابرات قراردادی را منعقد کردیم تا در تمام استان‌ها پهنای باند نظام مالیاتی که حداکثر دو مگابایت بود
افزایش یابد.
عسکری افزود: در ۶۰۴ نقطه کشور که اداره مالیاتی وجود دارد پهنای باند افزایش یافته و در برخی موارد به ۶۴ مگابایت رسیده است.
وی با اشاره به اینکه این روند طی دو ماه گذشته تکمیل شده است، افزود: اکنون نظام مالیاتی از نظر زیرساخت دارای گسترده‌ترین فناوری است به طوری که رتبه دوم پس از مخابرات را به خود اختصاص داده و در این زمینه از بانک‌ها نیز قوی‌تر است.
رییس سازمان امور مالیاتی با اشاره به دریافت ۵/۴ میلیون اظهارنامه از چهار میلیون و ۹۰۰ هزار اظهارنامه به صورت الکترونیکی گفت: همچنین در راستای تحول در نظام مالیاتی در حوزه منابع انسانی نیز باید تغییراتی صورت گیرد چراکه جایگاه هر فرد در کاری که انجام می‌دهد تغییر می‌کند و روند کار به خط تولید تبدیل خواهد شد.
عسکری با تاکید بر اینکه فرآیند کار را به طور کامل عوض می‌کنیم، افزود: متناسب با این تغییرات آرایش نیروی انسانی نیز باید تغییر کند.
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به اینکه هر تغییر و هر تحولی با این گستردگی نیازمند پروژه‌ای به نام مدیریت تغییر نیز است، گفت: در واقع نیاز است متناسب با اقتضائات تغییرات را مدیریت کنیم و در این راستا براساس ارزیابی‌ها ریسک بالا خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه از دو سال گذشته در راستای کاهش ریسک مطالعاتی انجام شده است، اضافه کرد: طراحی‌ها انجام شده و در مرحله اجرا برای مدیریت تغییر هستیم. به گونه‌ای که حداقل شدن ممانعت‌ها در داخل سیستم و ترغیب مودیان در خارج از سیستم را دنبال می‌کنیم.
عسکری با بیان اینکه در حوزه مطالعات نیز نگاه‌مان باید ارتقا یابد، گفت: در این زمینه طی سال‌های گذشته محققان اقداماتی را انجام داده‌اند اما برای آینده باید فضاهای جدیدی را فراهم کنیم تا متناسب با نیازهای آتی محققان نیز بیشتر تفکر کنند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد