هم‌آوایی اقوام ایرانی

گروه فرهنگ و هنر- نشست خبری هفدهمین جشنواره ملی موسیقی نواحی ایران روز یکشنبه ۳۱فروردین در ساختمان دفتر موسیقی معاونت هنری با حضور احمد صدری سرپرست دفتر موسیقی، فرخنده جلالی مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان هرمزگان، محمدعلی مرآتی مدیرعامل انجمن موسیقی ایران و فواد توحیدی دبیر جشنواره موسیقی نواحی برگزار شد. احمد صدری سرپرست دفتر موسیقی وزارت فرهنگ در ابتدای نشست، دلیل تاخیر در برگزاری هفدهمین جشنواره موسیقی نواحی را تقارن آن با ماه مبارک رمضان دانست و گفت: همانطورکه قول داده بودیم این جشنواره را بعد از ماه رمضان برگزار خواهیم کرد و از همین الان اعلام می‌کنم هجدهمین دوره جشنواره نواحی نیز امسال برگزار خواهد شد و زمان آن به عقب نخواهد افتاد، البته پس از جشنواره هفدهم به‌صورت دقیق می‌توانیم درباره زمان‌بندی و جزئیات آن صحبت کنیم.
جزئیات دوره هفدهم جشنواره موسیقی نواحی در بندرعباس
صدری تصریح کرد: دفتر موسیقی تلاش دارد تا جایی که امکان دارد تنها به اجرای موسیقی نپردازد و در سایر بخش‌های مربوط به موسیقی نواحی نیز ورود کند. در ادامه فرخنده جلالی مدیرکل ارشاد استان هرمزگان با اشاره به اهالی رسانه گفت: قطعا ما از پیش از جشنواره موسیقی نواحی، شما را در کنار خودمان دیدیم و بی‌تردید تولید محتوا در رسانه‌ها، ظرفیت ارزشمندی است که در آگاهی‌بخشی، همکار ما خواهد بود. انتخاب میزبانی هرمزگان به لطف معاونت هنری اتفاق افتاد و در کنار آن، قطعا دیرینگی این هنر در هرمزگان یکی از دلایل انتخاب این استان بود. این میراث ماندگار ماست که به آن می‌بالیم. مزیت دیگر استان هرمزگان، محل زیست همدلانه هنری اقوام ایرانی در این استان است و امروز هم مشارکت همه اقوام، این اتفاق را پررنگ‌تر کرده است. حضور این هنرمندان که به‌زعم ما نیروهای ماندگار و سرمایه‌های هرمزگان هستند، جشنواره نواحی را پررنگ‌تر و پرنورتر خواهد کرد. او در ادامه گزارشی از روند این جشنواره ارائه کرد و افزود: ما در این دوره از جشنواره مهمان ۳۴گروه هنری از ۲۲استان کشور هستیم و ۱۰۶هنرمند در این دوره جشنواره، نواهای خوش موسیقی نواحی را ارائه می‌کنند. جلالی گفت: هرمزگان با شش‌گروه به‌عنوان میزبان و هفت استان دیگر شامل کرمان، سیستان‌وبلوچستان، گیلان، فارس، خراسان‌رضوی، خراسان‌شمالی و خوزستان با دو گروه حضور دارند.
در کنار این جشنواره نگاهی تعاملی خواهیم داشت که این تعامل در بخش پژوهشی اتفاق می‌افتد و ما میزبان ۲۰پژوهشگر از استان‌ها هستیم که بررسی‌هایی درباره سازها و ابزارهای موسیقی نواحی در ایران خواهند داشت. او عنوان کرد: در بخش جنبی نیز درصددیم سازهای عود و جفتی را که تنوع زیادی دارند، در حاشیه جشنواره معرفی کنیم. همچنین از مفاخر موسیقی نیز تجلیل به عمل می‌آوریم. جلالی درباره بودجه جشنواره موسیقی نواحی توضیح داد: خوشبختانه از زمانی که استاندار هرمزگان تفاهمنامه‌ای را با معاون هنری امضا کرد، حامیان فرهنگ و هنر استانی نیز برای حمایت از جشنواره پیشقدم شدند. اتاق بازرگانی استان هرمزگان به‌صورت ویژه حامی مستقل این جشنواره است. چون هزینه‌ها وارد فاز اجرایی نشده است بودجه را به‌صورت شفاف در پایان جشنواره اعلام خواهیم کرد. مدیرکل ارشاد استان هرمزگان با بیان اینکه قیمت بلیت‌ها یکصدهزار تومان است، اظهار کرد: بلیت‌فروشی روی سایت آغاز شده است و قصدمان از بلیت‌فروشی درآمدزایی نیست بلکه برای نظم بخشیدن به حضور مخاطبان و ارج‌گذاشتن به موسیقی نواحی این رویه را پیش گرفتیم، همچنین قطعا بلیت‌های رایگان را برای اقوام مختلف نواحی در نظر خواهیم گرفت. او درباره سالن‌های موسیقی در استان هرمزگان نیز گفت: علاوه‌بر تالار شهید آوینی، یک سالن موسیقی جدید در بندرعباس توسط بخش‌خصوصی احداث و استفاده شده با عنوان تالار مرکزی که ۱۲۸۰نفر ظرفیت دارد که در هر برنامه موسیقی، استقبال خیلی خوبی را شاهدیم.
جلوی حاشیه‌سازها و تهدیدکننده‌ها ایستادم
فواد توحیدی، دبیر هفدهمین جشنواره موسیقی نواحی نیز درباره نحوه انتخاب گروه‌های جشنواره توضیح داد: پس از اینکه گروه مشورتی جشنواره موسیقی نواحی تشکیل شد هرکدام از اعضا، گروه‌هایی را معرفی کردند و تعدادی از گروه‌های حاضر، ماحصل آن گروه مشورتی بود. علاوه‌بر آن، برخی گروه‌ها مثل میرزا قوسی و فرزند غلام مارگیر از میناب به دلیل اینکه حضور خیلی کمرنگی طی سال‌های متمادی داشتند، برای جشنواره دعوت شدند.
بنابراین خیلی از افرادی که در جدول اجراهای جشنواره حضور دارند، برای اولین‌بار است که در جشنواره نواحی حضور خواهند داشت. او تصریح کرد: انتخاب برخی از این گروه‌ها سبب شد بسیاری از گروه‌ها و افرادی که همیشه در جشنواره نواحی حضور داشتند، حاشیه‌سازی و تهدید کنند اما من جلوی آنها ایستادم چون معتقدم همه حق حضور در این جشنواره را دارند.
قرار است پژوهشگران بیشتر گوش باشند تا زبان
توحیدی در توضیح بخش پژوهشی جشنواره بیان کرد: امسال شیوه برگزاری در بخش پژوهشی بر این است که پژوهشگران بیشتر گوش باشند تا زبان تا موسیقی و صحبت‌های اهالی نواحی را بشنوند. به اعتقاد من، یکی از آسیب‌ها در موسیقی نواحی این است که پژوهشگران نظرات شخصی خودشان را وارد این موسیقی کردند. نوازندگان موسیقی نواحی پیش از این، با صدای طبیعت سازشان را کوک می‌کردند اما پژوهشگران سبب شدند نوازندگان، سازهایشان را با تیونر کوک کنند که آسیب بزرگی به این موسیقی وارد کرده است. او تصریح کرد: در بخش جنبی، مخاطبان تصادفی را مدنظر قرار دادیم چراکه ذات موسیقی نواحی در بستر مردمی شکل می‌گیرد. یکی از مشکلات جشنواره این است که حس و حال‌های موجود در میان مردم، روی صحنه اتفاق نمی‌افتد اما در میان مردم اتفاقات جالبی رخ خواهد داد. توحیدی درباره پوستر هفدهمین جشنواره موسیقی نواحی گفت: دامن موجود در پوستر ویژه استادان موسیقی جنوب کرمان است و بخشی از هرمزگان که نماد رنگ‌های موسیقی اقوام این خطه است. اتفاقا خیلی خوب است که اینها هم بازی داده شده‌اند و به‌نوعی انتقال‌دهنده موسیقی به جوانان خواهند بود. البته نقدی که بر پوستر وجود دارد، درست است چراکه پوستر بیش از حد منطقه‌ای شده است اما به‌نظرم جاذبه رنگی خیلی خوبی در پوستر جلوه‌گر شده است.
نسل جدید هویت‌گریز شده است
و در هیچ قالبی نمی‌گنجد
توحیدی در پاسخ به پرسشی درباره توجه به موسیقی نواحی در حوزه جوانان بیان کرد: نسل جدید هویت‌گریز شده است و در هیچ قالبی نمی‌گنجد همچنان‌که ما الان روستا به معنای واقعی نداریم و به همین دلیل وقتی شرایط اقلیمی تغییر می‌کند موسیقی نیز تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد چراکه موسیقی نواحی پژواک اقلیم و رفتار جامعه است. دبیر جشنواره موسیقی نواحی همچنین از برخی نامهربانی‌ها نسبت‌به موسیقی در رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی گلایه کرد و افزود: متاسفانه موسیقی نواحی جایی در رسانه‌هایی چون رسانه ملی که همه‌گیرتر است، ندارد و به همین دلیل، موسیقی نواحی تریبونی جز جشنواره موسیقی نواحی ندارد. او همچنین از عدم حضور بانوان موسیقی نواحی در جشنواره‌های متعدد گلایه کرد. توحیدی در پایان در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر درباره انتخاب و توجه به خوانندگی جوانان و گروه‌های زیرزمینی جوانان در حوزه نواحی بوشهر و هرمزگان و جنوب کرمان گفت: این گروه‌هایی که مدنظر شما هستند بیشتر فیوژن هستند و در حوزه پاپ قرار می‌گیرند. پاتوق جوانان بیشتر در جشنواره موسیقی جوان است و اتفاقا پویایی را ایجاد می‌کند که ستودنی است. ضمن اینکه من در انتخاب گروه‌ها و افراد نیز نگاهی به برگزیدگان جشنواره جوانان نیز داشتم.
جشنواره موسیقی نواحی ایران، به‌‌عنوان فرهنگی‌ترین نماد موسیقی کشور در عرصه اجرا و تولید آثار فاخر و ارزشمند موسیقی اقوام ایران و با بهره‌گیری از استادان این حوزه و نیز پژوهشگران برجسته موسیقی‌شناسی و قوم‌موسیقی‌شناسی فعالیت می‌کند و می‌کوشد ظرفیت‌های موسیقی نواحی ایران فرهنگی را در سطح منطقه معرفی کند. شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران سال۱۴۰۲ براساس طرح «ساتراپی» وزارت کشور و تقسیم کشور به پنج منطقه‌ اجتماعی، به‌ همت دفتر موسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجمن موسیقی ایران و با همکاری ادارات کل فرهنگ و ارشاد استان‌های سراسر کشور در بخش‌های منطقه‌ای به میزبانی پنج استان؛ گلستان، چهارمحال‌وبختیاری، آذربایجان شرقی، کرمانشاه و کرمان و ملی در تهران برگزار شد. فراخوان هفدهمین دوره این جشنواره مردادماه سال گذشته منتشر شد. قرار بود بخش اول جشنواره در پنج‌منطقه ایران در مهرماه، در یک گستره ملی به‌‌همت دفتر موسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توسط انجمن موسیقی ایران و با همکاری ادارات کل فرهنگ و ارشاد استان‌های سراسر کشور به‌صورت غیررقابتی برگزار شود که برگزار نشد. این جشنواره پنجم تا هشتم اردیبهشت امسال با حضور ۳۴گروه از ۲۲استان کشور هرمزگان، فارس، مازندران، سیستان‌وبلوچستان، ایلام، چهارمحال‌وبختیاری، زنجان، خراسان‌جنوبی، همدان، کهگیلویه‌وبویراحمد، گیلان، آذربایجان‌غربی، کرمان، کرمانشاه، خراسان‌شمالی، آذربایجان‌شرقی، خراسان‌رضوی، لرستان، کردستان، بوشهر، خوزستان و گلستان در هرمزگان و شهر بندرعباس برگزار می‌شود.