هما در چاله تحریم

گروه حمل و نقل- قرار است امروز صبح مدیرعامل جدید ایران‌ایر معرفی شود؛ ایرلاینی که درگیر زیان انباشته و مشکلات صنفی خدمه پرواز است و حالا با تحریم‌های شدید آمریکا هزینه‌های جاری در آن بالا رفته است. در شرایطی که قرار بود تا اتمام خریدهای ایرباس و بوئینگ ناوگان این شرکت هواپیمایی دولتی دگرگون شود با وضعیت فعلی، مدیران این شرکت به الحاق هواپیماهای دست دوم هم راضی شده‌اند و حتی برای ورود سه فروند هواپیما با عمر دست‌کم ۱۹ سال مراسم گرامیداشت برگزار می‌کنند.
دو شب پیش در جلسه هیات دولت، کاپیتان تورج دهقانی‌زنگنه به سمت مدیرعاملی «هما» منصوب شد تا جایگزین فرزانه شرفبافی، مدیرعامل پیشین شود. در چند سال گذشته این شرکت هواپیمایی با دو تغییر مدیریتی مواجه شده است. در تیر‌ماه سال ۹۶ فرزانه شرفبافی جایگزین فرهاد پرورش در هما شد و حالا کمتر از دو سال بعد جای خود را به کاپیتان تورج دهقانی‌زنگنه می‌دهد.
زمانی که فرهاد پرورش ایران‌ایر را ترک می‌کرد برای اولین بار مشکلاتی را در این شرکت بازگو کرد که از وضعیت نابسامان اقتصادی این ایرلاین حکایت می‌کرد. در آن زمان پرورش گفته بود بسیاری از فرودگاه‌ها در سال‌های سخت تحریم، فروش سوخت به این شرکت هواپیمایی را متوقف کرده بودند‌ و ما برای معامله با معدود فرودگاه‌های باقی مانده، مجبور بودیم پول نقد جابه‌جا کنیم. این در حالی بود که بانک مرکزی در سال‌های قبل، توان تهیه یورو را نداشت و ایران‌ایر برای هر یک از برنامه‌های خود باید پول نقد از محل‌های متفاوت تهیه می‌کرد تا بتواند پروازهای خود را به مقاصد اروپایی ادامه دهد. این سخنان پرورش زمانی مطرح شد که تحریم‌های آمریکا به واسطه برجام از بین رفته بود اما حالا دوباره همین وضعیتی که پرورش از آن سخن گفته بود برقرار شده است.
او گفته بود از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ بانک مرکزی حتی یک دلار پول برای ایران‌ایر جابه‌جا نکرد. توضیح داد که در طول تمام این سال‌ها ایران‌ایر تلاش می‌کرد با مدیریت بخش‌های مختلف خود را سر پا نگه دارد، حتی مسوولیت جابه‌جایی پول‌هایی که به دست می‌آوردیم نیز با خودمان بود و بارها گفته بودیم که اگر مشکلی پیش بیاید، شخصا مدیرعامل ایران‌ایر باید پاسخگو باشد.
در این مدت ما مجبور بودیم برای جابه‌جایی تنها یک قطعه کوچک، هواپیماهای پهن‌پیکر خود را به پرواز وا‌داریم که این مساله هزینه‌های بسیار بالایی را بر شرکت تحمیل کرد. حالا مدیرعامل جدید ایران‌ایر در حالی باید سکان مدیریتی این ایرلاین را هدایت کند که تحریم‌های آمریکا باز هم با هدف محدودیت پرواز ایرلاین‌های ایرانی اجرا می‌شود. جز این مشکلات، ایران‌ایر با مشکلات دیگری مانند زیان انباشته، پرداختی به بازنشستگان، وضعیت استخدام‌های قراردادی خدمه و هزینه‌های جاری سرسام‌آور مواجه است.
چندی پیش رییس اسبق سازمان هواپیمایی کشوری با تاکید بر اینکه باید ساختار ایران‌ایر در بخش صندوق بازنشستگی این ایرلاین با هدف سودده شدن تغییر کند، گفت: هما به دلایل مختلف که هیچ ارتباطی به مدیریت فعلی آن ندارد نتوانسته عملکرد مورد انتظار را داشته باشد.
بهزاد مظاهری با بیان اینکه نفس فعالیت شرکت‌های هواپیمایی به ارتباطات خارجی وابسته بوده و تاکید بر اینکه خرید هواپیما، تامین قطعات و تعمیر و نگهداری به شرکت‌های سازنده، فروشنده و پرهای هواپیما وابسته است به تسنیم گفته بود: به دلیل محدودیت‌ها ایرلاین‌ها به راحتی نمی‌توانند نیازهای خود را در حوزه هواپیما، تجهیزات و قطعات تامین کنند. هواپیمایی ماهان به‌عنوان یکی از بهترین شرکت‌های هواپیمایی داخلی به دلیل همین محدودیت‌ها برخی از مقاصد پروازی خارجی خود را لغو کرده است. هواپیمایی ماهان به دلیل اینکه خصوصی است برای خودش تصمیم‌گیری می‌کند و به همین دلیل هم عملکرد خوبی داشته است. اما در هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران به دلایل مختلف که هیچ ارتباطی به مدیریت فعلی آن ندارد نتوانسته عملکرد مورد انتظار را داشته باشد.
وی بیان کرد:‌ ایران‌ایر مشکل ساختاری دارد؛ این شرکت سازمان بازنشستگی مخصوص خودش را دارد، اما با این درآمد نمی‌تواند پول این تعداد بالای بازنشسته را تامین کند و همیشه مدیون دولت است. وی با تاکید بر اینکه باید ساختار هما در بخش بازرگانی و عملیات ناوگان به‌خصوص در هواپیماهای ATR تغییر کند تا بتواند به یک ایرلاین فعال‌تر تبدیل شود، اظهار کرد: اسلامی وزیر بسیار خوب و فعالی بوده که به دنبال کارهای سیاسی نیست. وی تمام تلاشش را می‌کند و به دنبال پویایی حمل‌ونقل هوایی کشور است.