همصدایی اروپا با آمریکا

حسن‌ هانی‌زاده*
همزمان با سفر آقای روحانی رییس‌جمهور ایران به نیویورک یکسری جریان‌سازی‌های دوسویه از طرف آمریکا و کشورهای اروپایی علیه ایران آغاز شده است. یکی از این موضوعات بیانیه کشورهای اروپایی علیه ایران است که هیچ سندیت و موضوعیتی ندارد و تنها صرفا اتهام‌زنی علیه ایران بوده. در این بیانیه شاهد درخواست کشورهای اروپایی از ایران برای مذاکره با آمریکا بودیم؛ خواسته‌ای که نوعی دخالت در مسائل داخلی ایران تلقی می‌شود در حالی که این آمریکا بود که به صورت یکجانبه از توافقنامه برجام خارج شد و رییس‌جمهور آن کشور طی سه سال گذشته تحریم‌های ظالمانه و سنگینی علیه ایران اعمال کرد. متاسفانه سه کشور بزرگ اروپایی یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان سعی کردند در مقابل آمریکا نقش پلیس خوب را ایفا کنند و در این راستا سعی کردند که با گرفتن زمان و همچنین بازی در زمین ایران وقت‌کشی و شرایطی را فراهم کنند که ایران بعد از این همه تحریم‌ ناچار شود در برابر اراده کاخ سفید تسلیم شود و به شرایط آمریکا تن دهد. اکنون مشخص شده که نوعی هماهنگی دقیق بین اروپا و آمریکا در رابطه با ایران وجود دارد. تنها تفاوت این است که ادبیات آمریکا با کشورهای اروپایی متفاوت است و کشورهای اروپایی در برخورد با ایران شیوه‌های ملایم‌تری اتخاذ می‌کنند. به همین دلیل به نظر می‌رسد هر گونه مذاکره بین ایران و آمریکا در این شرایط بدین مفهوم است که ایران شرایط آمریکا را پذیرفته و در برابر ایران تسلیم شده است. تا زمانی که رییس‌جمهور آمریکا به توافقنامه برجام برنگردد و تا زمانی که تحریم و تهدیدهای آنها علیه ایران ادامه پیدا کند هیچ‌گونه مذاکره‌ای بین روسای جمهور دو کشور صورت نخواهد گرفت. اتحادیه اروپا نیز با این بیانیه‌ها علیه ایران ثابت کرده است که خون مردم یمن برای جامعه اروپایی ارزشی ندارد و تنها نفت است که برای این کشورها مهم است. بعد از اینکه ارتش یمن شرکت نفتی آرامکو را هدف قرار داد ما مشاهده می‌کنیم که کشورهای اروپایی با صدور بیانیه‌هایی این حمله‌ها را محکوم می‌کنند در حالی که چهار سال است عربستان خون کودکان و زنان یمنی را می‌ریزد و هیچ‌گونه واکنشی از سوی کشورهای اروپایی دیده نمی‌شود و این نوعی دوگانگی در رفتار کشورهای اروپایی و آمریکا در رابطه با جهان اسلام تلقی می‌شود.
جدا از بیانیه کشورهای اروپایی، شاهد مواضع سخت بورس جانسون نسبت به ایران هستیم. با رویکرد نخست‌وزیر انگلیس احتمالا این کشور از برجام خارج می‌شود. واقعیت این است که آقای جانسون نخست وزیر انگلیس دنبال این است که بهانه‌ای به دست آورد که از برجام خارج شود اکنون مقدمات این خروج فراهم شده است. جانسون از طریق اتهام‌زنی و فشار علیه ایران افکار عمومی را علیه ایران آماده کرده است و همچنان که آمریکا از برجام خارج شد او هم خارج می‌شود.
باید اذعان داشت که سال‌هاست مذاکره بین ایران و کشورها وجود دارد و نتیجه آن، توافقنامه جامعی است که به دست آمد اما بار دیگر تکرار این مذاکرات قابل قبول نیست و بدین مفهوم است که شرایط جدیدی خارج از برجام بر ایران تحمیل می‌شود. تاکنون کشورهای اروپایی هیچ یک از بندهای برجام را عملیاتی نکردند. این در حالی است که هر گونه مذاکره با کشورهای اروپایی مستلزم این است که حق ایران مورد تاکید مجدد قرار گیرد.
اما موضع ایران در برابر انگلیس حائز اهمیت است. ایران تاکنون رفتاری کاملا هوشمندانه مخصوصا انگلیس داشته و با وجود اینکه بریتانیا سعی کرد نوعی جریان‌سازی یکسویه علیه ایران انجام دهد اما تهران خویشتنداری کرده است ولی دولت جانسون دنبال این است که ایران را منزوی کند و شرایطی را فراهم کند که بهانه‌ای برای خروج از برجام داشته باشد. قطعا این کشور به زودی از این توافقنامه خارج می‌شود و سیاست خود را بیش از گذشته با آمریکا هماهنگ خواهد کرد. اگر انگلیس به سیاست تهاجمی علیه ایران ادامه دهد قطعا ایران واکنش مناسبی در برابر این دولت خواهد داشت.