همه به افتخار «سرهنگ ثریا»

گروه فرهنگ و هنر- چهار روز نخست چهل‌و‌یکمین جشنواره فیلم فجر اخبار و حواشی مختلفی را روی خروجی رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها فرستاد. غیبت چهره‌های سرشناس، استقبال کمتر از سال‌های گذشته و عدم حضور عوامل و بازیگران فیلم‌ها در نشست‌های خبری از جمله این اخبار بودند. اما فیلم «سرهنگ ثریا» خیلی زود توانست به بحث روز جشنواره تبدیل شود و نظرها را به خود جلب کند تا رسانه‌ها بیشتر و بیشتر به نخستین فیلم بلند «لیلی عاج» بپردازند.
«سرهنگ ثریا» اولین فیلم بلند سینمایی به نویسندگی و کارگردانی لیلی عاج، تنها بانوی کارگردان در چهل‌و‌یکمین جشنواره فیلم فجر، است. در این فیلم ژاله صامتی در نقش ثریا، وحید آقاپور، حمیدرضا محمدی، دیبا زاهدی و شهروز آقایی‌پور ایفای نقش می‌کنند. تهیه‌کننده سرهنگ ثریا جلیل شعبانی است که پیش از این فیلم مهمِ منصور را در کارنامه کاری خود دارد.
نام کمال تبریزی در مقام مشاور کارگردان به اهمیت فیلم افزوده ‌است. این فیلم از زاویه‌ای متفاوت به حضور منافقین در پادگان اشرف پرداخته‌ و روایت رنج خانواده‌هایی است که بعد از سقوط صدام، به مقر قرارگاه اشرف رفته‌‌اند تا فرزندشان را که سال‌هاست ندیده‌اند ملاقات کنند، اما جز درد چیزی نصیبشان نمی‌شود.
ثریا، به یاد شخصیت واقعی ثریا عبداللهی، مادر امیر اصلان‌ حسن‌زاده یکی از اعضای سازمان، مادری است که طبق شعار فیلم معتقد است این راه با گریه باز نمی‌شود و سعی دارد با هدایت و رهبری دیگر خانواده‌‌ها کاری انجام دهد.
پیش‌تر بهروز شعیبی در سیانور و محمدحسین مهدویان در ماجرای نیمروز در قالب فیلم سینمایی و جلیل سامان در ارمغان تاریکی و نفس و دیگر فیلمسازان در قالب سریال تلویزیونی، به بخشی از فعالیت‌های غیرانسانی سازمان منافقین اشاره کرده‌‌اند، اما لیلی عاج در مقام نویسنده و کارگردان، از زاویه‌ای متفاوت زخم این گروهک تروریستی را در قلب و ذهن مخاطب به جا می‌گذارد.
او همواره در عرصه‌ تئاتر، نشان داده به وقایع اجتماعی علاقه دارد و از دل آنها قهرمانانی از جنس آدم‌‌های معمولی بیرون می‌کشد، که ممکن است در نهایت به نتیجه ظاهری نرسند اما با غیرت و ایمان، تمام تلاششان را می‌کنند. «عاج» هنرمند دغدغه‌‌‌مندی‌ است و این مساله با نگاه به کارهای قبلی او در تئاتر مشخص می‌شود.
«سرهنگ ثریا» با نمایش احوال خانواده‌‌های چشم‌‌انتظار، نفرت از سازمان منافقین را در قلب‌‌ها می‌پراکند. خانواده‌‌هایی که به واسطه اعمال فرزندانشان نه در ایران مقبولیت دارند و نه حتی عراق که سال‌هاست به منافقین پناه داده، برای آنها میزبان خوبی است، سازمانی غیرانسانی که با فجیع‌ترین روش‌‌ها سعی دارد به آرمان دروغین خود برسد و از هرکجا و تحت هر شرایطی به فکر جذب نیرو است. فرقی نمی‌کند در اردوگاه‌‌های اسرای جنگی در عراق باشد یا در کمپ پناهجویان در یونان. این سازمان تروریستی مانند هر فرقه دیگری با شست‌وشوی مغزی اعضای خود، آنها را از خانواده‌‌هایشان بیزار کرده و کاری می‌کند که فرزند، مادرش را کنار می‌گذارد.
لیلی عاج به سراغ موضوع تلخ و حساسی رفته اما با انتخاب بازیگران و کارگردانی خوب توانسته تا حد زیادی موفق باشد. او در انتخاب لوکیشن مثل صحنه تئاتر دست خود را بسته و بیشتر بر المان‌‌های انسانی تمرکز کرده‌ است. فضای خشک و غبارآلود بیابانی به انتقال حس فیلم به مخاطب بسیار کمک می‌کند.
«سرهنگ ثریا» چند سکانس تاثیرگذار هم دارد. برای مثال سکانسی که خانواده‌‌ها برای اعلام موجودیت به ساکنین اردوگاه اشرف، در ظلمات شب، وسط بیابان، با یک ملودی عاشورایی طبل می‌زنند که یادآور دمام‌زنی جنوبی‌هاست.
«سرهنگ ثریا» فیلم شریف و تاثیرگذاری است. هم به واسطه موضوع مهمش و هم به واسطه حضور پررنگ یک زن به عنوان شخصیت اصلی. لیلی عاج نشان داد همان‌طور که در تئاتر نام پرافتخاری دارد، می‌تواند در سینما هم کارگردان خوبی باشد.