همه چیز رو به راه است

جلسه اظهارنظر نهایی در خصوص مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله با حضور نمایندگانی از شورای تخصصی پایگاه‌های میراث ملی و جهانی کشور، اعضای شورای فنی میراث فرهنگی استان اصفهان، کمیته راهبردی پایگاه میدان امام‌(ره)، رییس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صاحب‌نظران، پیشکسوتان و اساتید دانشگاه هنر اصفهان روز یکشنبه اول دی ۹۸ در خانه تاریخی میراث اصفهان برگزار شد.
محمدحسن محبعلی، پیشکسوت و صاحب‌نظر حوزه میراث فرهنگی و عضو شورای تخصصی پایگاه‌های میراث ملی و جهانی کشور در این جلسه گفت: از نظر قوانین مرمتی اقدامات انجام‌شده، صحیح بوده و با توجه به وضع موجود و آسیب شدید به زیرسازی کاشی‌کاری و ناهمواری و پدیداری موج در سطح گنبد و برچیدن کاشی‌ها، اجرای دوباره آن لازم بود.
وی بر ادامه عملیات مرمت و نصب دوباره داربست برای انجام گمانه‌زنی‌ها و بررسی آسیب کاشی‌های سایر ترک‌ها به شکل ترک به ترک تاکید کرد.
محبعلی تصریح کرد: متاسفانه باز کردن زودهنگام داربست‌ها این تصور را به‌وجود آورده که مرمت پایان یافته و بخش مهمی از شائبه‌های موجود ناشی از این اقدام بوده. این در حالی است که با مرمت کامل و پاک‌سازی تزئینات گنبد می‌توان سیمای موزون و یکپارچه گنبد را مشاهده کرد.
در مرمت گنبد هیچ‌ قصوری نشده است
عبدالله جبل‌عاملی پیشکسوت، صاحب‌نظر و عضو شورای فنی سازمان و عضو کمیته راهبردی میدان امام (ره) اظهار کرد: با توجه به شناختی که از سوابق، مهارت و تجربه بالای مجری پروژه دارم، انتخاب استاد رحمت‌الله رضایت درست بوده به طوری‌که در پروژه‌های متعدد و مهم از جمله بازسازی بازار جنب مسجد جامع که بر اثر بمباران تخریب شده بود، تالار تیموری، مدرسه مظفری و مسجد جامع، اقدامات مرمتی شایسته‌ای را انجام داده‌ است و در زمینه اجرای سازه‌های سنتی مهارت و تخصص دارد.
وی با اشاره به انتخاب صحیح مجری و عملیات مرمتی انجام‌شده بر نصب داربست‌ها و ادامه عملیات مرمت ۱۴ ترک باقیمانده تاکید کرد.جبل‌عاملی تصریح کرد: باقی‌ماندن داربست‌های کارگاه مرمت تا پایان پروژه مشکلی ندارد به عنوان مثال داربست‌های گنبد مسجد امام هشت سال نصب بود و مشکلی هم نداشت. در مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله هیچ‌گونه قصوری نشده است.
شیوه پیاده‌سازی و شماره‌گذاری برای حفظ اصالت بنا مورد تایید است
سیدمهرداد حجازی، استاد دانشگاه اصفهان و متخصص سازه‌های تاریخی نیز در این نشست گفت: از دو سال پیش در جریان مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله بوده‌ام و همراه هیات‌های مختلف بین‌المللی از جمله ایسکارسا حین اجرای پروژه از کارگاه بازدید کردم. شیوه پیاده‌سازی و شماره‌گذاری برای حفظ اصالت بنا مورد تایید است. او افزود: کار آزمایشگاهی و روند کلی اجرا بر مبنای اصول سنتی انجام‌شده و مشکل خاصی وجود ندارد. اظهارنظر در خصوص امور تخصصی، فنی و اجرایی باید مبتنی بر بررسی، مشاهده و مطالعه دقیق فرآیند‌ها باشد. حجازی ضمن تاکید بر تهیه گزارش‌های دوره‌ای و انتشار آنها، تصریح کرد: موقعیت خوبی است تا از ظرفیت تخصصی و علمی دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه اصفهان در این زمینه استفاده کنیم.
اعلام آمادگی پژوهشکده حفاظت و مرمت برای همکاری در پروژه‌های مرمتی
رضا رحمانی، رییس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور پس از تبیین مراحل مختلف مرمت بر صحیح و اصولی بودن مرمت انجام‌شده تاکید و اظهار کرد: پژوهشکده در خصوص انجام هر گونه همکاری در پروژه‌های مرمتی آمادگی دارد.
از پیشنهادهای سازنده استقبال می‌کنیم
فریدون الله‌یاری، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان حساسیت عمومی جامعه در خصوص میراث فرهنگی را سرمایه بزرگ و پشتوانه‌ای برای حفظ میراث ارزشمند گذشتگان دانست و افزود: در خصوص امور تخصصی، مباحث مطرح شده باید در جایگاه‌های مناسب و محافل کارشناسی اعمال شود. همکاران ما با آغوش باز از هر گونه پیشنهاد سازنده برای حفاظت و مرمت بناهای ارزشمند تاریخی به ویژه میراث جهانی استقبال می‌کنند و برگزاری چنین جلساتی، فرصتی برای بهره‌مندی از سرمایه تجربی، دانش و تخصص صاحب‌نظران و متخصصان در اجرای صحیح طرح‌ها و پروژه‌های مهم میراثی است.
اداره کل امور پایگاه‌ها از آغاز در جریان روند مرمت قرار گرفته است
فرهاد عزیزی، مدیرکل امور پایگاه‌های میراث ملی و جهانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در جمع‌بندی مباحث مطرح شده گفت: اداره کل امور پایگاه‌ها از آغاز در جریان روند مرمت انجام‌شده بوده است اما پس از طرح نقطه‌نظرات اخیر در فضای مجازی و رسانه‌ای، گروه کارشناسی به استان اعزام شد تا گزارش اقدامات انجام‌شده توسط مدیر پایگاه جهانی میدان امام‌(ره) در این وزارتخانه را دوباره بررسی کند. به این منظور به همراه هیاتی از شورای تخصصی پایگاه‌های میراث فرهنگی کشور از این کارگاه بازدید کردیم. وی افزود: دوباره فرآیندهای اجرایی پروژه در دو سطح مورد بررسی قرار گرفت. در سطح نخست بررسی مطالعات، مستندسازی و اقدامات اولیه قبل از اجرا و آسیب‌شناسی‌های تشخیصی همکاران در اصفهان مبنی بر آسیب‌های وارده به پوشش کاشی‌کاری گنبد و آسیب‌های زیرسازی تزئینات کاشی که موجب فرسایش و مواج شدن و لغزش کاشی‌ها بوده و سپس مواجهه و تشخیص در خصوص سطح مداخله و مرمت بر اساس تجربیات و پیشینه مرمت کاشی‌کاری گنبد در کشور و اصفهان رویکردی صحیح بوده است. خوشبختانه اعضای جلسه به درست بودن فرآیند اقدامات انجام‌شده تاکید کردند.
عزیزی تصریح کرد: در سطح دوم نحوه مدیریت و اجرای پروژه از مرحله انتخاب مجری و شیوه اجرایی عملیات مرمت بررسی و بر اساس نظرات صاحب‌نظران حاضر در جلسه و با توجه به شناختی که از مجری پروژه و سوابق ارزشمند او در پروژه‌های مرمتی و بازدیدی که از کارگاه داشتند، نحوه مرمت عملیات انجام‌شده را مورد تایید قرار دادند و بر ادامه پروژه تاکید کردند. در پایان مقرر شد کمیته نظارت بر مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله به شکل مستمر از نظرات صاحب‌نظران پیشکسوت و دانشگاهی استفاده کند.
در این جلسه فریبا خطابخش مدیر پایگاه جهانی میدان امام (ره) درباره اقدامات انجام‌شده در فرآیند مرمت تزئینات کاشی‌کاری گنبد مسجد شیخ لطف‌الله توضیحاتی ارائه کرد.