وحشت اروپا از بازگشت ترامپ

محمدرضا ستاری
چند روز قبل بانک سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس گزارش داد که روی کار آمدن احتمالی ترامپ در ایالات‌متحده منجر به زیان 150‌میلیارد یورویی در میان کشورهای اروپایی خواهد شد. طبق این گزارش بیشترین ضرر را از پیروزی احتمالی ترامپ در انتخابات، کشورهایی نظیر آلمان، ایتالیا و فنلاند خواهند دید زیرا این کشورها  اقتصادشان بیشتر معطوف به تولید و صنعت بوده و به همین دلیل نسبت به اختلافات و واگرایی‌های تجاری آسیب‌پذیرتر خواهند بود. علاوه بر این کشورهای یادشده مازاد تجاری قابل ملاحظه‌ای نیز با آمریکا دارند به طوری که گفته می‌شود مازاد تجاری آلمان با ایالات‌متحده بیش از 85‌میلیارد‌دلار و مازاد تجاری ایتالیا نیز با این کشور بیش از 42‌میلیارد‌دلار است.
روی کار آمدن ترامپ از سوی دیگر برای چینی‌ها نیز خبر خوبی نخواهد بود زیرا ترامپ بنیانگذار جنگ تجاری با چین در دوران ریاست‌جمهوری بوده البته این نکته قابل ذکر است که ترامپ جنگ تعرفه‌ها را با پکن کلید زد اما بایدن نه‌تنها سیاست وی را درخصوص تعرفه‌ها ادامه داد بلکه یک گام فراتر، تحریم‌های فناوری را نیز برای چینی‌ها اعمال کرد.
در واقع مساله مهم این است که دونالد ترامپ با شعار معروف خود یعنی اول آمریکا که بخشی از سیاست‌های آن را در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش شاهد بودیم، مناسبات بین‌المللی به خصوص در زمینه اقتصادی را دستخوش ملاحظات زیادی می‌کند. از این‌رو عجیب نیست که اساس روابط فراآتلانتیکی میان آمریکا و اروپا که پایه آن براساس همگرایی اقتصادی و تجاری شکل گرفته و سپس به سایر مناسبات سیاسی و امنیتی تعمیم پیدا می‌کند به واسطه چنین سیاست‌هایی دچار شکاف و واگرایی شود؛ امری که با توجه به وضعیت کنونی اروپا به‌طور قطع برای آنها از بازه 2016 تا 2020 که ترامپ در کاخ سفید مستقر بود، هزینه‌زاتر می‌شود.
به عنوان مثال موضوعات مهمی از جمله جنگ اوکراین، جنگ غزه، چالش‌های متعدد اقتصادهای میان قدرت‌های بزرگ اروپایی، تقویت جریان‌های راستگرا در زمان دولت اول ترامپ وجود نداشتند و حالا اگر قرار باشد که شوک حاصل از روی کار آمدن دوباره وی روی این چالش‌ها افزوده شود، به صورت طبیعی مولفه‌های به مراتب سخت‌تری گریبانگیر شرکای غربی ایالات‌متحده آمریکا
خواهد شد.
این مساله زمانی اهمیت بیشتری می‌یابد که بدانیم ترامپ و حتی به‌طور کلی ایالات‌متحده آمریکا از چنین وضعیتی سود خواهند برد زیرا هر چند کشورهای اروپایی از جمله شرکای اصلی آمریکا محسوب می‌شوند اما وضعیت کنونی آنها بهترین موقعیت برای واشنگتن در جهت استفاده از نقاط ضعف اروپا و حتی چین به منظور بهره‌برداری بیشتر به نفع ایالات‌متحده خواهد بود. در نتیجه هر چند تا به اینجای کار به نظر می‌رسد که بایدن شانس چندانی برای رویارویی با ترامپ نداشته باشد اما نباید فراموش کرد که در داخل آمریکا و همچنین میان کشورهای مهم اروپایی، ترامپ با مخالفانی سرسخت روبه‌رو است که تمام تلاش خود را برای شکست دوباره و احیای حذف کاملش از صحنه سیاست به عمل
خواهند آورد.