وزارت نفت سربلند در عمل به وعده‌ها در دولت سیزدهم

در پی انتشار گزارشی با عنوان «وزیر تک ماده‌ای» مورخ 1/5/1403 در صفحه 13 روزنامه جهان‌صنعت روابط‌عمومی وزارت نفت جوابیه‌ای به روزنامه ارسال کرد.متن جوابیه به شرح زیر است:
1- وزارت نفت در ادوار مختلف به عنوان یکی از وزارتخانه‌های کلیدی و پیشران در اقتصاد کشور مطرح بوده و عملکرد آن تاثیر مستقیم بر رشد اقتصادی کشور دارد، طبیعی است اکنون که دولت سیزدهم روزهای پایانی خود را طی می‌کند این وزارتخانه به ارائه گزارش کارها و دستاوردهای خود در طول حدود سه سال فعالیت پرداخته و با ارائه آمار و ارقام و شاخص‌های حرفه‌ا‌ی نتیجه کار خود را به اطلاع مردم برساند بنابراین این موضوع نه نمایشی و نه به زعم روزنامه جهان‌صنعت «دستاورد‌سازی» بلکه یک وظیفه ذاتی است که البته مسوولیت آن نیز به عهده وزارت نفت به عنوان متولی رسمی صنعت نفت کشور است.
2- نگاهی به سرفصل برنامه‌های وزیر نفت که حدود سه‌سال پیش به مجلس ارائه شد، اتفاقا نشان می‌دهد این برنامه با درصد بسیار بالایی محقق شده و در برخی حوزه‌ها فراتر از آن عمل شده است. موضوع ناترازی گاز در سال 1400 حدود 200‌میلیون مترمکعب در روز بود و بسیاری انتظار داشتند کشور در زمستان 1400 زمین‌گیر شود که به لطف خداوند و تلاش جهادگونه مدیران و پرسنل خدوم صنعت نفت این اتفاق نیفتاد. تا تیر‌ماه 1403 به منظور جبران بخشی از ناترازی گاز و با وجود تشدید تحریم‌ها، 53‌میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید گاز کشور افزوده شد و با امضای قراردادهای فشارافزایی، حفاری چاه‌های جدید و توسعه مخازن دیگر، اجرای طرح‌های جدید ذخیره‌سازی گاز، طرح‌های جمع‌آوری گازهای همراه و افتتاح پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس، ان جی ال 3200 و 3100 گام اساسی برای رفع ناترازی در سال‌های آتی برداشته شده و دولت چهاردهم دراین خصوص با معضل مواجه نخواهد بود.
3- طرح پتروپالایشگاه عظیم شهید سلیمانی در منطقه هرمزگان در دولت سیزدهم کلید خورده و کارهای آن پیش می‌رود و با تکمیل آن در سال‌های آتی بخش مهمی از نیاز کشور به فرآورده‌های نفتی تامین و تا حد زیادی ناترازی در این بخش را جبران می‌کند، علاوه بر آن تکمیل طرح‌های افزایش ظرفیت و نوسازی پالایشگاه‌های آبادان، اصفهان، تهران، تبریز و قشم در سه‌سال گذشته انجام و به بهره‌برداری رسیده و برخی دیگر مانند پالایشگاه آدیش جنوبی آماده افتتاح رسمی شده‌اند. در صنایع پتروشیمی نیز در طول فعالیت دولت سیزدهم 17طرح به ارزش 5/3‌میلیارد دلار به بهره‌برداری رسیده و 9‌طرح دیگر به ارزش 2/1‌میلیارد دلار در نوبت افتتاح رسمی قرار دارد و مراحل احداث 14طرح جدید که در طول فعالیت دولت سیزدهم آغاز شده همچنان ادامه دارد و در دولت چهاردهم به بهره برداری خواهند رسید.
4- در حوزه اکتشافات نفتی و گازی ضریب موفقیت چاه‌های اکتشافی 100‌درصد و ضریب جایگزینی منابع جدید‌الاکتشاف با میزان برداشت از ذخایر به 78‌درصد رسیده است. همچنین چندین میدان جدید نفتی و گازی کشف شده که اطلاعات برخی از آنها اعلام و در چند مورد دیگر با تکمیل مطالعات فنی و احراز شاخص‌های اکتشاف به زودی اعلام خواهد شد و از این حیث باید گفت اکتشاف از جمله نمودهای مشخص موفقیت صنعت نفت در طول سه‌سال گذشته محسوب می‌شود.
5- در حوزه بهینه‌سازی وزارت نفت باوجود اینکه تنها یکی از 12‌دستگاه مرتبط با این موضوع محسوب می‌شود اما با اجرای طرح‌های زیرساختی از جمله راه‌اندازی اوراق گواهی صرفه‌جویی گاز و عرضه آن در بورس انرژی، تشکیل حساب بهینه‌سازی انرژی مطابق احکام بودجه، تغییر تعرفه گاز مشترکان پرمصرف و طرح‌های بهینه‌سازی ارائه شده به شورای اقتصاد جهت تصویب گام‌های موثری در این زمینه برداشته است که آثار وضعی آن در آینده پدید خواهد آمد.
6- جای شکرش باقی است که روزنامه جهان‌صنعت نیز افزایش تولید نفت، بازاریابی نفت و میعانات گازی و رشد صادرات نفتی و به تبع آن درآمدهای ارزی کشور را به عنوان نقطه قوت فعالیت وزارت نفت در عبور از تحریم‌ها، قلمداد نموده و منکر آن نشده است اما درخصوص بهبود ضریب ازدیاد برداشت باید گفت در دولت سیزدهم بیشترین توجه بر اجرای طرح‌های ازدیاد برداشت اعم از تزریق آب و گاز و پلیمر و استفاده از سایر شیوه‌های مدرن و شرکت‌های دانش‌بنیان برای احیای چاه‌های مرده و کم‌بازده در این خصوص شده است. هم اکنون همه میدان‌های مشترک نفت و گاز تعیین تکلیف شده‌اند و فعالیت برای برداشت حداکثری از آنها در حال انجام است. برخلاف ادعای گزارش جهان‌صنعت مذاکرات توسعه فرزاد آ و ب در حال انجام بوده، توسعه میدان آرش برنامه‌ریزی و به محض تعیین تکلیف نهایی درخصوص تعیین حدود مرزی که در وزارت امور خارجه پیگیری می‌شود، کار آغاز خواهد شد علی‌رغم بی‌اطلاعی جهان‌صنعت، میدان مجنون عنوان دیگر میدان مشترک آزادگان در سمت کشور عراق است و اساسا میدانی به این نام در خاک ایران نامگذاری نشده، درخصوص توسعه میدان آزادگان نیز اخیرا قرارداد بزرگی با کنسرسیومی از پیمانکاران و بانک‌های داخلی به امضا رسید که با تحقق آن تولید نفت از میدان آزادگان یا به زعم روزنامه جهان‌صنعت میدان «مجنون» به بیش از 700 هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت. درخصوص میدان فروزان نیز باید گفت تولید از این میدان ده‌ها سال است که ادامه دارد و با اجرای طرحهای نوسازی ازدیاد برداشت از آن نیز کلید خورده و بلاتکلیف نیست. درخصوص سرمایه‌گذاری شرکت‌های روسی در میادین نفتی ایران نیز وزیر نفت بارها گزارش رسمی داده است که تاکنون سرمایه‌گذاری روس‌ها در قالب 7‌قرارداد نفتی منجر به افزایش تولید 200هزار بشکه در روز شده است.
7- درخصوص پالایشگاه‌های فراسرزمینی ظاهرا دست جهان‌صنعت برای تعریض خالی بوده و از این رو به گزارش شبهه رسانه‌هایی که بارها و بارها کذب بودن مطالبشان اثبات شده توسل جسته و بیان داشته که ایران سهامدار پالایشگاه‌های فراسرزمینی نیست. طوری از این موضوع صحبت می‌کنند گویی غیب گفته‌اند در حالی که وزارت نفت بارها اعلام کرده است که مبنای حضورش در طرح‌های پالایشگاه‌های فراسرزمینی «سهامداری» صرف نبوده و استفاده از ظرفیتهای صادرات خدمات فنی و مهندسی برای اجرای طرح‌های پالایشگاه‌های فراسرزمینی و ارتقای ضریب تامین فرآورده‌های استراتژیک از جمله اهداف اصلی اجرای این طرح‌هاست. در همین راستا تاکنون بیش از سه‌میلیون قطعه از 1600 سازنده داخلی تامین و به پالایشگاه‌های فراسرزمینی ارسال کرده و آن پالایشگاه‌ها نیز خوراک خود را بر مبنای نفت دریافتی از ایران تنظیم کرده و فرآورده تولیدی از آنها نیز به عنوان سهم مشارکت در اختیار ایران قرار گرفته که بنابه مصالح یا به فروش رسیده یا جهت تامین نیازها به کشور ارسال شده است بنابراین موضوع مالکیت یا سهامداری مطرح نیست اینکه بتوان از توان یک پالایشگاه خارجی به نفع خود بهره گرفت حائز اهمیت است.
8- همکاری‌های ایران و روسیه در قالب کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور حدود 3دهه قدمت دارد و از سال 1375 شمسی آغاز به کار نموده و در طی این مدت براساس سیاست اصول حسن همجواری، منافع مشترک و زمینه‌های گوناگون همکاری اقتصادی به فعالیت خود ادامه داده است و آمدن و رفتن دولت‌ها با رویکردهای مختلف هیچگاه سبب تضعیف آن نبوده است، در دولت سیزدهم با زعامت شهید رییسی، استفاده هرچه بیشتر از توانمندی دو کشور از یکدیگر مدنظر قرار گرفت و بعد از سفر رییس‌جمهور روسیه به تهران و همچنین سفر رییس‌جمهور فقیدمان به مسکو، ابعاد جدیدی در همکاری دو کشور شکل گرفت که در نتیجه آن هدف‌گذاری مبادلات نفتی و تجاری و سرمایه‌گذاری با روسیه به 40‌میلیارد دلار ارتقا یافت. طرف روس در پروژه‌های ایران در زمینه استفاده از موقعیت ژئوپلیتیکی و جغرافیای ایران به عنوان ‌هاب اصلی تامین گاز در منطقه نیز، توافقنامه واردات گاز از روسیه در هفته‌های اخیر نهایی و به امضا رسید که براساس آن ایران می‌تواند با بهره‌گیری از حجم گاز وارداتی موقعیت خود را به عنوان یک تامین‌کننده برتر گاز در منطقه تقویت کند. متاسفانه برخی شبه رسانه‌ها که درک درستی از واقعیت‌های بازار انرژی و به خصوص گاز ندارند طوری درباره این موضوع سخن می‌گویند که گویی دارا بودن دومین ذخایر گازی دنیا منافاتی با تجارت گاز دارد. جالب اینجاست که همین رسانه‌های منتقد امروز، چندی پیش که قرارداد صادرات گاز روسیه به ترکیه انجام شد داد این سر می‌دادند که ایران دور خورده و در بازی تجارت گاز در منطقه عقب مانده است. بالاخره خوب است اکنون موضع خودشان را روشن کنند که آیا فعال بودن در تجارت گاز خوب است یا بد؟ هم‌اکنون خود آمریکا و کانادا و حتی روسیه به عنوان بزرگ‌ترین دارندگان و تولیدکنندگان گاز در جهان هم صادرات دارند و هم واردات و داشتن ذخایر بالا لزوما دلیل بر این نیست که برای تجارت گاز فقط باید گاز خود را فروخت. امیدواریم با ادامه این سیاست در دولت چهاردهم، روزنامه جهان‌صنعت شهامت این را داشته باشد که بگوید این موضوع از چه زمانی شروع شده و چه منافعی برای کشور به همراه داشته است و بیش از این در یک بام و دو هوا نمانند.