وزیر ارتباطات؛ ناراضی از ارتباطات

کیوان نقره‌کار*
‌نزدیک به یک‌سال است که پلتفرم‌های اصلی بین‌المللی که نقش بسیاری در زیرساخت‌های مهم کشور نه‌تنها در حوزه کسب‌وکار بلکه در دیگر عرصه‌ها از جمله فرهنگ، آموزش و سلامت ایفا می‌کنند، بسته شده و نارضایتی فراوانی را ایجاد کرده است. در جلسه روز گذشته مجلس کیفیت اینترنت و شاخص‌های مرتبط با آن مورد بررسی قرار گرفت. زمانی که صحبت از اینترنت می‌شود فقط کسب‌وکارهای مبتنی بر اینترنت نیستند که دچار مشکل می‌شوند. بسیاری از کسب‌وکارها که سنتی هستند از این فضا برای توسعه کسب‌و‌کارشان استفاده می‌کنند. در بحث آموزش کشور چه در بدنه آموزش‌و‌پرورش و چه در آموزش عالی قریب به ۲۰ میلیون نفر دانش‌آموز و دانشجو درگیر این داستان هستند. از طرفی اصناف سنتی ما نزدیک به ۲۵ میلیون نفر هستند که به صورت مستقیم و غیر‌مستقیم از این فضا استفاده می‌کنند.

در بدنه دولتی هم زیرساخت‌های دولت الکترونیک از این حوزه بهره‌ می‌گیرند. به نظر می‌رسد زیرساخت‌های فناوری فارغ از اینکه شبکه‌های اجتماعی خاصی فیلتر شده باشد، دچار یک ضعف کلان است. یکی از دلایل این ضعف مشکلات فنی است. با توجه به وجود تحریم‌ها و عدم‌بهره‌گیری از دستگاه‌های نو و نبود کارشناسانی که بتوانند به درستی عیوب را تشخیص دهند باعث می‌شود زیرساخت‌ها دچار مشکلات اساسی شود.
بحث دیگری که درخصوص ضعف کیفیت اینترنت مطرح است قیمت‌هایی است که مدام بالاتر می‌رود، اما کیفیت، مطلوب نیست. وزیر ارتباطات درخصوص توسعه فیبر نوری وعده داده‌ بود و از یک برنامه سه‌ساله صحبت کرده‌ بودند. به نظر من اگر به برنامه‌های کوتاه‌مدت فکر و آنها را اجرایی کنیم بسیار بهتر از وعده‌‌های کلان است. وزیر ارتباطات اشاره کرد که اختلال در شبکه به لحاظ ایجاد جنگ روانی است ولی به نظر می‌رسد ایشان باید این را بداند که اختلال در اینترنت باعث خرابی اعصاب و روان افراد می‌شود. شاید اگر از این منظر نگاه کنیم که زمانی که فردی کسب‌وکار و زندگی‌اش روی فضای مجازی است ناگهان با یک فیلترینگ گسترده مواجه می‌شود، اعصاب و روان آن به یک فضای جنگی تبدیل می‌شود. بنابراین به نظر نمی‌رسد که خودمان فضا را تعطیل کنیم و بعد از آن منتظر تقدیر مردم هم باشیم. خود وزیر هم به این موضوع اشاره‌ کرد که مردم ایران شایسته برخورداری از اینترنت بهتر و باکیفیت هستند، اما به نظر می‌رسد خودش تلاشی نمی‌کند.
از طرفی وزیر ارتباطات گفت که تعدد مراجع تصمیم‌گیر در این حوزه زیاد است. در این زمینه به آقای وزیر حق می‌دهیم. مراکز تصمیم‌گیر در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بسیار است و کار را سخت می‌کند و گاهی اوقات یکی از این مراکز بدون هماهنگی تصمیم‌گیری می‌کند، اما لازم است وزارت ارتباطات به عنوان متولی حوزه فناوری اطلاعات در کشور پاسخگوی این موضوع باشد.
همچنین آقای وزیر گفت که فیلترشکن‌ها بار زیادی را به شبکه متحمل می‌کند. در این موضوع هم با آقای زارع‌پور هم‌نظر هستیم. اما چه باید کرد؟ زمانی که قدرتی برای مقابله با فیلترشکن‌‌فروش‌ها ندارید، پس بهتر است بساط فیلترشکن‌فروشی را با حذف فیلترینگ انجام دهید یا آنقدر کیفیت داخلی را افزایش دهید تا کاربران بخشی از خدمات‌شان را از توسعه‌دهندگان داخلی دریافت کنند، اما به نظر می‌رسد وزارت ارتباطات در هیچ‌کدام از این‌ موضوعات موفق نبوده است. همچنین یکی از دلایل این عدم‌موفقیت حمایت دولت‌ از توسعه‌دهندگان داخلی است. توسعه‌دهندگان داخلی باید به این موضوع توجه داشته باشند که باید رقابت کنند و خودشان در بازار فعالیت کنند تا زنده بمانند. اگر فقط وام و پول تزریق شود شک نداشته باشید که کیفیت لازم به دست نمی‌آید.
از طرفی وزیر ارتباطات اشاره کرد که ما آماده‌ایم با مرکز ملی فضای مجازی همکاری کنیم، اما به نظر می‌رسد با توجه به فیلترینگ «گوگل‌پلی»، «توئیتر» و «یوتیوب» بسیار بعید باشد این اتفاق رخ دهد. وزیر ارتباطات همچنین به افزایش حملات سایبری اشاره کرد که این نکته قابل پذیرش است، اما این حملات در تمام دنیا رواج دارد و بسیاری از کشورها از لحاظ حملات سایبری در امان نیستند. بنابراین چقدر خوب است که اگر در مورد این موضوع صحبت می‌کنیم، آمارهای جهانی را هم مدنظر قرار دهیم و صرفا این را بهانه‌ای نکنیم که فقط ما در خطر هستیم.
در نهایت اگر بخواهیم برای وزیر ارتباطات یک راهکار بگوییم تا تمام مشکلاتش حل شود این است که فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی که مردم از آنها استفاده می‌کنند را باز کند و شک نداشته باشد که تقریبا بیش از ۶۰ درصد مشکلات وزارت ارتباطات و کسب‌وکارها حل خواهد شد.
* کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات