وضعیت سینمای عربستان از کشورهای غربی بهتر است

در حالی که فیلم ویل اسمیت در عربستان سعودی پرفروش‌ترین فیلم سال شد، اقبال از فیلم‌های تولید داخل موجب شد کاهش فروش سینماها از کشورهای غربی کمتر باشد. ۶‌سال پس از لغو ممنوعیت ۳۵‌ساله سینما در عربستان سعودی، این کشور عنوان برترین بازار فیلم منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را به خود اختصاص داده و سالن‌های سینما که هم نمایش‌دهنده فیلم‌های پرفروش‌ هالیوودی و هم تعداد رو به رشد فیلم‌های موفق داخلی هستند، از رونق خوبی برخوردارند. با وجود کاهشی جزئی در آمار فروش گیشه‌های سینمای عربستان تا اینجای امسال، تحلیلگران بر این باورند که یک بازار پررونق با فضای قابل توجه برای رشد بیشتر در این کشور وجود دارد. آمار اخیر که نشان‌دهنده کاهش ۵درصدی فروش بلیت در سینماهاست (66/13میلیون بلیت فروخته شده تا اکتبر سال ۲۰۲۴ در برابر 45/14میلیون قطعه بلیت فروخته شده در همین بازه سال ۲۰۲۳) به میزان ۱۳درصد کاهش در فروش نقدی گیشه را ایجاد کرده است. به این ترتیب در برابر فروش 5/24میلیون دلاری سال ۲۰۲۳، امسال فروشی 5/17‌میلیون دلاری حاصل شده که البته یک دلیل آن اقدام دولت برای کاهش قیمت بلیت بوده است. در مقایسه، بازارهای غربی تا به اینجای سال ۲۰۲۴ کاهش بیشتری را تجربه کرده‌اند و فروش گیشه آمریکا حدود ۱۵‌درصد، بریتانیا ۱۶‌درصد و آلمان ۱۷‌درصد کاهش را ثبت کرده‌اند. ننا لونکار، تحلیلگر «کام اسکور» کاهش شمار تماشاگران سینما در کشورهای دیگر را بسیار بیشتر از عربستان خواند. به گفته وی سال پیش، عربستان میانگین قیمت بلیت را طبق دستور کمیسیون فیلم خود کاهش داد که بر درآمد گیشه تاثیر گذاشت. وی موفقیت تولید فیلم‌های داخلی را عامل اصلی استمرار در فروش سینماها در عربستان دانست. لونکار خاطرنشان کرد: در دو سال گذشته سرمایه‌گذاری عربستان در تولید فیلم‌های داخلی رشد کرده و اکران ۱۹‌فیلم داخلی ۸‌درصد فروش کل سینماها را تامین کرد. سال گذشته، تنها ۱۳ عنوان فیلم داخلی تولید شده بود و ۸درصد گیشه را در اختیار داشت، در حالی که سال ۲۰۲۲، فیلم‌های داخلی تنها یک درصد از کل بازار را در اختیار داشتند. یکی از این نمونه‌ها که در گیشه خوب ظاهر شد «ماندوب» فیلمی درباره مردی مبارز است که به قاچاقچی الکل بدل می‌شود. این فیلم که در دسامبر ۲۰۲۳ پس از اکران جهانی خود در جشنواره فیلم تورنتو و استقبال گرم خانگی در جشنواره فیلم دریای سرخ اکران شد، در اولین هفته اکرانش فیلم‌های آمریکایی مانند «وونکا» را پشت سر گذاشت و در مجموع بیش از ۷‌میلیون دلار فروش کرد. در حالی که بازار دیگر کشورها به شدت به فیلم‌های مارول مانند «ددپول و ولورین» و «ونوم: آخرین رقص» برای افزایش فروش متکی هستند، مخاطبان سعودی چندان با فرانچایز فیلم‌های قدیمی آمریکایی سازگار نیستند و به گفته تحلیلگران فیلم‌های استودیویی که بازار کشورهای دیگر را گرم می‌کند، برای ناسازگاری با فرهنگ عربستان چندان با اقبال مواجه نمی‌شوند. فروش سینماهای عربستان در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بیش از دیگر کشورهاست و این جایگاه پس از افتتاح مجدد سینماها در سال ۲۰۱۸ و لغو ممنوعیت چند دهه‌ای به دست آمده است. در عین حال برخی فیلم‌های آمریکایی و فیلم‌های مصری بیش از دیگر فیلم‌ها در عربستان با اقبال مواجه می‌شوند که موفقیت چشمگیر «پسران بد: بران یا بمیر» با بازی ویل اسمیت‌- که موفق شد پرفروش‌ترین عنوان در ۶سال گذشته شود و «تاپ گان: ماوریک» را به مکان دوم براند- ازجمله آنهاست. «پسران بد: بران یا بمیر» پس از اکران تابستانی در عربستان 7/1‌میلیون نفر را به سینماها کشاند و از تماشاگران 2/1‌میلیون نفری «تاپ‌گان: ماوریک» فراتر رفت. در مجموع فیلم‌های اکشن که به راحتی بین فرهنگ‌های مختلف تفسیر می‌شوند و برای خانواده‌ها هم جذاب هستند و موجب می‌شوند سینما رفتن به یک فعالیت خانوادگی بدل شود، با اقبال بیشتری همراه هستند. به گفته لونکار ۱۳درصد از کل فروش «پسران بد: بران یا بمیر» از عربستان به دست آمد. حتی اگر هنوز چالش‌هایی برای عادت به سینما رفتن در مناطق دورافتاده‌تر این کشور وجود داشته باشد، عربستان همچنان یک بازار پررونق باقی می‌ماند و پیشروهای صنعتی که در تلاش برای ایجاد یک صنعت محلی با تمرکز بر تولید، توزیع و نمایشگاه عناوین داخلی هستند، بر مردمی‌تر کردن این عادت می‌افزایند.