5 - 12 - 2019
وضعیت قرمز اقتصاد جهان
گروه جهان- مناقشه تجاری میان دو اقتصاد برتر جهان بیش از یک سال است که ادامه دارد. پکن و واشنگتن مرتبا تعرفههای تلافیجویانه به ارزش میلیاردها دلار علیه یکدیگر وضع میکنند و رقابت میان این دو قدرت شدت یافته است. تنشها از زمانی که مذاکرات تجاری اوایل ماه می به بنبست رسید، افزایش پیدا کرده است.
پیامد مستقیم مبارزهجویی دونالد ترامپ در حوزه تجارت خارجی، کاهش حجم مبادلات بازرگانی است. بانک جهانی هشدار داده که تداوم کشمکشهای تجاری، آهنگ رشد اقتصادی در سراسر دنیا را کند میکند و مبارزه با فقر ناکام میماند. با اینکه دونالد ترامپ اعلام کرد که مذاکرات تجاری با چین ادامه دارد، اما از دهم ماه می که رییسجمهور آمریکا تعرفه واردات ۲۰۰ میلیارد دلار کالای چینی را از ۱۰ به ۲۵ درصد افزایش داد، هیچ دیدار رودررویی میان مقامات دو کشور انجام نشده است. تصمیم مذکور اقدام تلافیجویانه پکن را به دنبال داشت.
ترامپ پیش از سوار شدن به هواپیمای ریاستجمهوری برای سفر به اروپا، به خبرنگاران گفت: در مذاکرات تجاری ما با چین اتفاقات جالب زیادی میافتد. خواهیم دید چه پیش میآید. من میتوانم روی ۳۰۰ میلیارد دلار دیگر واردات کالاهای چینی تعرفه وضع کنم اما تصور میکنم چین میخواهد سازش کند و مکزیک نیز به شدت خواهان یک توافق است.
از طرفی رییسجمهوری آمریکا با تاکید بر اینکه قطعا توافقی تجاری با چین منعقد میکند، گفت مذاکرات با پکن پس از آن به بنبست رسید که پکن برای مذاکره مجدد بر سر توافق احتمالی تلاش کرد. دونالد ترامپ در مصاحبه با فاکسنیوز تاکید کرد: قطعا به توافقی با چین میرسم. آنها میخواهند همین الان به توافق برسند. من هم میگویم توافق میخواهم اما آنچه آنها انجام دادند خیلی بد بود. ما توافقی داشتیم و چین تلاش کرد آن را دوباره به مذاکره بگذارد. آنها نمیتوانند چنین کاری انجام دهند.
در پکن، وزارت بازرگانی چین لحن تدافعی به خود گرفت و گائو فنگ، سخنگوی این وزارتخانه در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: اگر آمریکا بخواهد تنشها را افزایش دهد، ما تا آخر مبارزه خواهیم کرد. چین نمیخواهد وارد جنگ تجاری شود اما از چنین جنگی هم نمیترسد. اگر آمریکا تصمیم بگیرد تنشهای تجاری را افزایش دهد، ما تدابیر متقابل ضروری را در پیش خواهیم گرفت و از منافع چین و ملتش دفاع میکنیم.
وزارت بازرگانی چین همچنین گزارشی منتشر کرد که نشان میداد چگونه آمریکا از سالها همکاری اقتصادی و تجاری با چین سود برده است و ادعاهای آمریکا درباره اینکه چین در تجارت دوجانبه سود برده است را بیپایه و اساس خواند. این وزارتخانه اخیرا اعلام کرد فهرستی از نهادهای خارجی غیرمطمئن که به منافع شرکتهای چینی ضربه میزنند تهیه میکند که این خبر به نگرانیها از تلافی چین علیه شرکتهای آمریکایی افزود.
به گزارش رویترز، صندوق بینالمللی پول هشدار داده که تشدید تهدیدهای تعرفه به اعتماد تجاری و بازار لطمه زده و ممکن است رشد اقتصاد جهانی را آهسته کند. وزیر خزانهداری آمریکا قرار است با رییس بانک مرکزی چین در حاشیه دیدار رهبران مالی گروه ۲۰ در ژاپن دیدار کند که نخستین مذاکرات رودررو میان مذاکرهکنندگان اصلی دو کشور در حدود یک ماه گذشته خواهد بود.
رییسجمهور آمریکا پنجشنبه گذشته اعلام کرد اگر مکزیک موج مهاجرت غیرقانونی را متوقف نکند، تعرفه تنبیهی را از ۱۰ ژوئن روی واردات کالاهای مکزیکی وضع خواهد کرد و این تعرفه هر ماه افزایش خواهد یافت و تا اول اکتبر به ۲۵ درصد میرسد. اگر او این تهدید را عملی کند هر دو طرف مرز ممکن است اختلالات شدیدی را متحمل شوند. مکزیک در پی تعرفههای بالاتر آمریکا روی چین، اکنون به بزرگترین شریک تجاری واشنگتن تبدیل شده و طبق آمار شرکت ایاچاس مارکت، بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار تجارت این کشور در سه ماهه نخست امسال را به خود اختصاص داد.
گفتوگوی بینتیجه آمریکا و مکزیک
جلسه اضطراری نمایندگان دولت مکزیک و کاخ سفید بر سر مناقشه مرزی و همچنین مناقشه تجاری بدون کسب نتیجه به پایان رسید. دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا بار دیگر مکزیک را به اجرای سیاست وضع تعرفههای گمرکی تهدید کرد. در نشست یاد شده مارچلو ابرارد، وزیر خارجه مکزیک با مایک پمپئو، همتای آمریکایی او و همچنین مایک پنس، معاون ترامپ شرکت داشتند. ترامپ دوباره تهدید کرده است که سیاست وضع تعرفههای گمرکی جدید بر روی کالاهای وارداتی از مکزیک را از روز دوشنبه ۱۰ ژوئن اجرایی خواهد کرد.
بر اساس این تصمیم کالاهای وارداتی آمریکا از مکزیک در چند مرحله گرانتر خواهند شد. در گام نخست، تعرفه پنج درصدی بر کالاهای مکزیک وضع خواهد شد و این تعرفه در گامهای بعد به ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت.
کنگره آمریکا با سیاست گمرکی ترامپ مخالفت کرده است. رییس مجلس نمایندگان آمریکا گفت: این پسندیده نیست که با یک دوست چنین رفتاری شود. نانسی پلوسی همچنین از سیاست دولت ترامپ در ارتباط با مهاجران و مناقشه مرزی با مکزیک نیز انتقاد کرده است. او گفته است که دولت ترامپ درباره سیاستهای گمرکی و همچنین مناقشه مرزی با مکزیک اطلاعات لازمه را به کنگره ارائه نکرده است.
اعلام وضعیت ملی اضطراری
این در حالی است که رییسجمهور آمریکا قصد دارد برای اعمال تعرفههای گمرکی بر کالاهای وارداتی از مکزیک، مجددا وضعیت اضطراری اعلام کند. بعد از اینکه دونالد ترامپ مقابله با موج مهاجران غیرقانونی را دستاویز اعلام وضعیت اضطراری برای تامین بودجه ساخت دیوار مرزی با مکزیک قرار داد، این بار اعمال تعرفههای گمرکی بر واردات بهانه جدید برای اعلام مجدد حالت فوقالعاده است.
به نوشته نشریه «هیل» که به پیشنویس سند اعلامیه وضعیت اضطراری جدید دست یافته، ترامپ قصد دارد برای آنکه تعرفههای گمرکی فراگیری را بر کالاهای وارداتی از مکزیک اعمال کند، برای دومین بار در ایالات متحده در قبال این کشور وضعیت اضطراری اعلام کند.
هشدار بانک جهانی
پیامد مستقیم مبارزهجویی دونالد ترامپ در حوزه تجارت خارجی، کاهش حجم مبادلات بازرگانی است. بانک جهانی یادآوری کرده که تداوم کشمکشهای تجاری، آهنگ رشد اقتصادی در سراسر دنیا را کند میکند و مبارزه با فقر ناکام میماند.
بانک جهانی فراز و فرود اختلافات تجاری ایالات متحده و کشورهای مختلف را با نگرانی دنبال میکند و از اثرات مستقیم این چالش در اقتصاد بینالمللی بیمناک است. دیوید مالپس، رییس جدید این بانک هشدار داد: انتظار میرود رشد اقتصادی جهان آشکارا کند شود.
بانک جهانی پیشبینی کرده که آهنگ رشد اقتصادی جهان در سالجاری تنها ۶/۲ درصد و در سال آینده ۷/۲ درصد باشد. شاخص این رشد در سال ۲۰۱۸ حدود ۳ درصد بود.
مالپس تاکید کرد که کاهش فقر و بهبود شرایط زندگی مردم، مستلزم رشد اقتصادی بالاست، اما کشمکشهای تجاری این چشمانداز را به خطر میاندازند. مدیر گروه ارزیابی بانک جهانی نیز گفته است: چنانچه بخش بزرگی از تجارت بینالمللی با سد تعرفههای گمرکی بالا مواجه شود، اقتصاد جهانی بر سر دوراهی قرار میگیرد.
حجم مبادلات تجاری چین و آمریکا، یکسوم خروجی اقتصاد جهانی را تشکیل میدهد و اختلاف تجاری طولانیمدت بین این دو غول اقتصادی، تاثیری غیرقابل انکار در سطوح دیگر اقتصاد بهجا میگذارد. در سال ۲۰۱۸، تجارت جهانی معادل ۱/ ۴ درصد رشد کرد اما بانک جهانی این رقم را برای سال ۲۰۱۹ معادل ۶/۲ درصد ارزیابی کرده است. برآورد جدید بانک جهانی، یک درصد کمتر از گمانهزنیهایی است که در ژانویه جریان داشت و کمترین آهنگ رشد از زمان بحران مالی به این سو را نشان میدهد. این در حالی است که اقتصاددانان حجم مبادلات تجاری را همواره عاملی تعیینکننده برای رشد اقتصادی دانستهاند. رییس بانک جهانی میگوید این واقعیت، فرصتی است برای آن که سیاستمداران برای کنار آمدن با یکدیگر، جدیت به خرج دهند. مالپس در توضیح شرایط موجود گفته است: ما نگرانیم زیرا به موازات مناقشات تجاری، سطح بالای بدهیها نیز مشکلی جدی هستند.
قروض بالا از جمله عواملی هستند که جلوی رشد اقتصادی بسیاری از کشورها را میگیرند. ۱۸۹ کشوری که در بانک جهانی عضویت دارند، هدف بنیادین خود را مبارزه با فقر شدید در بسیاری از نقاط جهان و بهبود رفاه دستکم ۴۰ درصد از فقیرترین قشرهای جامعه در هر کشوری اعلام کردهاند. سرمایه این بانک از حق عضویت کشورها، فروش اوراق قرضه و استقراض از بازارهای مالی و دولتهای عضو تامین میشود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد