وعده عدالت و رشد اقتصادی

گروه سیاسی- مسعود پزشکیان عصر دیروز برای شرکت در اجلاس سران بریکس راهی کازان روسیه شد؛ سفری که زمینه‌ساز آن خواهد شد که رییس‌جمهور ایران برای نخستین بار پس از پیوستن جمهوری اسلامی به گروه بریکس، در اجلاس سران بریکس شرکت کند اما حتی این برنامه کاری مهم رییس‌جمهور نیز مانع از آن نشد که او به‌منظور تقدیم لایحه بودجه سال آینده کل کشور در صحن علنی مجلس حاضر شود.
مسعود پزشکیان که در اولین ساعات صبح روز گذشته، همراه با شماری از معاونان و اعضای دولت در صحن علنی مجلس حاضر شد، پس از تقدیم بخش نخست لایحه بودجه سال 1404 کل‌کشور به رییس مجلس، در حضور نمایندگان درباره برخی ویژگی‌های این لایحه بودجه توضیح داد و گفت که دولت چهاردهم، لایحه بودجه ۱۴۰۴ را براساس آشنایی با دغدغه‌های موجود و تعهداتی که به مردم داده شده، تهیه و تنظیم کرده است. این در حالی بود که پس از اتمام سخنان رییس‌جمهور، محمدباقر قالیباف ضمن خیرمقدم به رییس‌جمهور و هیات همراه در مجلس به منظور ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۴ از رییس‌جمهور تشکر کرد که به‌گفته او، «لایحه بودجه ۱۴۰۴ را در موعد مقرر تقدیم مجلس کرد.» رییس مجلس همچنین با بیان اینکه «این بودجه مقارن با سال دوم برنامه هفتم است» ابراز امیدواری کرد که این امکان فراهم شود تا «بتوان رویکردهای برنامه را در بودجه ۱۴۰۴ محقق و اجرایی کرد.» او گفت: «بنابر آیین‌نامه پنج روز کاری برای بررسی کلیات لایحه بودجه فرصت داریم؛ بنابراین مجددا سه‌شنبه هفته آینده ۸ آبان خدمت رییس‌جمهور در مجلس هستیم تا کلیات لایحه بودجه در صحن مطرح شود.» قالیباف بر این اساس از نمایندگان خواست تا پس از پایان جلسه علنی مجلس، با حضور در جلسات کمیسیون‌های تخصصی، اعضای این کمیسیون‌ها را برای کمیسیون تلفیق انتخاب کنند. او همچنین با بیان اینکه «ساعت ۴ بعدازظهر جلسه کمیسیون تلفیق برای تعیین اعضای هیات رییسه تلفیق با حضور حمیدرضا ‌حاجی‌بابایی، نایب‌رییس برگزار می‌شود تا تلفیق کار خود را آغاز کرده و بتوان کلیات بودجه را سه‌شنبه هفته آینده در صحن بررسی کنیم.»
با این همه اما پیش از پایان نشست علنی دیروز مجلس چند نفر از نمایندگان درباره چند و چون تقدیم لایحه بودجه اظهارنظر کردند. ازجمله علیرضا سلیمی، نماینده منتسب به جبهه پایداری مجلس در تذکری گفت: «بحث رشد ۸ درصدی در بخش اول لایحه بودجه نیامده و قرار است مقداری نیز از صندوق توسعه قرض گرفته شود.» همچنین هادی قوامی، نماینده اسفراین در تذکری در همین رابطه تاکید کرد که «رییس‌جمهور باید توضیح می‌داد که لایحه بودجه دولت چهاردهم چه تفاوتی با بودجه دولت‌های گذشته دارد.» او همچنین خاطرنشان کرد که توضیح داده نشد که درآمدهای مالیاتی قرار است از چه منابعی تامین شوند؟! این نماینده مجلس گفت: «متاسفانه تراز عملیاتی ما همیشه منفی بوده و آقای رییس‌جمهور باید توضیح می‌دادند این تراز چگونه قرار است رشد مثبت داشته باشد؟! چراکه این موارد به کسری پنهان بودجه کمک می‌کند.»
به هر تفسیر مسعود پزشکیان که دیروز به‌منظور تقدیم لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور به مجلس، در صحن علنی حاضر شده بود، در سخنانی ضمن ارائه توضیحاتی درباره این لایحه و دفاع از آن، از حضور در مجلس و تجدید خاطرات دوران نمایندگی‌اش ابراز خوشحالی کرد و خطاب به نمایندگان گفت: «امیدوارم با کمک شما بتوانیم راهی را که تصمیم گرفتیم با وفاق و همدلی پیش ببریم و خدا کمک کند صادق باشیم و تا جایی که می‌توانیم براساس صداقت و راستی جلو برویم.» او با اشاره به اینکه به مجلس آمده تا لایحه بودجه ۱۴۰۴ را که دسترنج دو ماه کار مستمر دولتمردان است، تقدیم مجلس کند، گفت: «من تعهد کردم در مسیر وفاق حرکت کنم و هرگونه اصلاح اقتصادی نیز صرفا با وفاق محقق می‌شود.» رییس‌جمهور اضافه کرد: «سعی کردیم تمام گروه‌ها و اقشار را در لایحه ببینیم و اعداد را واقعی بنویسیم و تمام مواردی که در توان بوده و تعهد کردیم را در نظر گرفتیم.»
پزشکیان همچنین با تاکید بر اینکه «این بودجه نتیجه و خروجی جلسات متعدد با کارشناسان خبره و مجلس بوده»، گفت: «دقت در اجرای قانون برنامه هفتم توسعه در اولویت تدوین بودجه بوده است. بنده بر رعایت تکالیف برنامه هفتم تاکید کردم. در گزارش این لایحه نیز یک فصل انعکاس احکام برنامه ترسیم شده است. اصل دوم عدالت‌محوری است. معنی حرف من این نیست که بخواهیم یکدفعه تبعیض را رفع کنیم‌ اما تلاش کردیم به این سمت برویم. باتوجه به شرایط منطقه‌ای در احکام بودجه اطمینان داده شده تقویت بنیه دفاعی مورد توجه قرار گیرد. کاهش تورم نیز سرلوحه احکام برنامه بوده است.» رییس‌جمهور که در ادامه سخنانش مهم‌ترین وجه تمایز بودجه سال آینده کل کشور با لوایح و قوانین بودجه سال جاری و سال‌های پیشین را «یکپارچگی و شفافیت و جامعیت بودجه» عنوان کرد، همچنین یادآور شد: «رعایت نظم و انضباط و تقدیم سند مالی دولت در زمان‌بندی مقرر در قانون است. لایحه بودجه مطابق با قانون اول آبان‌ماه و در نظام جدید تدوین بودجه تقدیم شد تا مجلس فرصت لازم برای بررسی بودجه را داشته و به سود اقتصاد کشور است. امسال برای اولین‌بار تمام موارد فرابودجه‌ای منابع و مصارف سازمان هدفمندی‌ها در درون سقف بودجه قرار گرفت.»
رییس‌جمهور با بیان اینکه «تمام احکام و ردیف‌ها براساس شناسه تخصصی وظایف دولت تدوین شده»، گفت: «یکی از مهم‌ترین اصلاحات تاکید بر پرداخت به ذی‌النفع نهایی از طریق هوشمندسازی دولت است.» او اضافه کرد: «به‌منظور تحقق بسیاری از احکام برنامه هفتم، در خلال تبصره‌ها بودجه احکام اجرایی تدوین شده است. برنامه افزایش ظرفیت تولید نفت، تقویت منابع بنیه دفاعی، مدیریت و کنترل تعهدات دولت، مدیریت توزیع عادلانه آب و حمایت از مسکن محرومان در بودجه دیده شده است.» پزشکیان با تاکید بر اینکه «در بخش عدالت‌محوری رهنمودهای رهبری نحوه اجرا را مشخص کرده»، گفت: «اگر قرار است یک حکم شکاف طبقاتی را در جامعه زیاد کند، آن را حذف کردیم. به دنبال احکامی بودیم که موجب توزیع عادلانه منابع و حفظ منزلت مردم و مشارکت مردم در اقتصاد شود. از نگاه دولت بسیاری از احکام در راستای عدالت‌محوری است. منابع یارانه نقدی و کمیته امداد به جداول بودجه منتقل شده و کمک به محرومان را در بودجه افزایش می‌دهد. اگر قرار بود منابع یارانه را به فروش حامل‌های انرژی منتقل کنیم، نمی‌شد آن‌طور که باید از محرومان حمایت کنیم.» او همچنین اضافه کرد: «دو برابر شدن سقف معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران و صاحبان مشاغل در راستای حمایت از گروه‌های کم‌درآمد و آسیب‌پذیر هستند. باید معافیت مالیاتی در سطحی تعریف می‌شد که افراد با درآمد متوسط بتوانند حداقل زندگی خود را تامین کنند.» رییس‌جمهور با تاکید بر تلاش جدی دولت در جریان تدوین لایحه بودجه سال 1404 کل‌کشور مبنی‌بر اینکه احکام قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اجرایی شود، گفت: «هزینه‌های زندگی خانوارهای پرجمعیت بیشتر از خانواده‌ها کم‌جمعیت است بنابراین باید پرداختی برای فرزند افزایش بیشتری داشته باشد. منابع لازم برای بخش سلامت دیده شده است. در سنوات اخیر توجه کمتری به آب، توسعه ریلی و مسکن محرومان شده بود. اعتبارات این بخش تقویت شده است. از نکات لایحه تقدیمی واقع‌بینی در اعداد و ارقام است. در بخش مصارف اعداد واقعی برای پرداخت پاداش بازنشستگان دیده شده و منابع لازم برای متناسب‌سازی حقوق باز‌نشستگان و پرداخت مطالبات گندم‌کاران دیده شده است.»
پزشکیان همچنین با اشاره به مشکلاتی که طی سال جاری در بحث مطالبات گندم‌کاران وجود داشت، گفت: «امسال در رابطه با گندم‌کاران با کسری بودجه مشکل داشتیم و با اجازه‌ای که از رهبری گرفتیم و در جلسه سران قوا هم بحث شد ، تصمیم بر این شد تا همزمان با تقدیم لایحه بودجه سال آینده کل‌کشور به مجلس، بدهی گندم‌کاران نیز به حساب آنان واریز شود.» او با بیان اینکه «سهم‌ منابع هدفمندسازی در لایحه بودجه سال آینده برای بخش سلامت دیده شده»، گفت: «بخش مهمی از انسجام بودجه مدیون حمایت رهبری است. بنده از مقام معظم رهبری تقاضا کردم تا مجوز استقراض دولت از صندوق توسعه ملی برای سال آینده را در زمان تدوین لایحه صادر کنند که این امر باعث درج مصارف واقعی و لحاظ درآمد واقعی در بودجه شده است.»
رییس‌جمهور همچنین با تاکید بر اینکه در جریان تدوین لایحه بودجه سال آینده رشد بالایی برای پروژه‌های عمرانی دیده شده، گفت: «بودجه عمرانی ۴۰ درصد ارتقا یافته است. سهم تملک دارایی سرمایه از ۱۱ درصد به ۲۰ درصد از محل بودجه عمومی بوده است. یکی از ملزومات حمایت از تولید، پیش‌بینی‌پذیر بودن سیاست‌های بودجه‌ای و مالی است.» او همچنین با اشاره به اینکه «در برنامه هفتم تاکید شده تا دولت بدهی خود را با بانک‌ها بهادارسازی کند»، گفت: «حدود ۲۰۰ هزار میلیارد منابع برای این امر در نظر گرفته شده و برای پرداخت بدهی دولت به تامین اجتماعی ۲۰۰ هزار میلیارد اموال دیده شده است. از سوی دیگر تلاش شده با در نظر گرفتن منابع لازم کل بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی تادیه شود.» پزشکیان همچنین در بخش دیگری از سخنانش در صحن علنی مجلس گفت: «در بحث اصلاحات اقتصادی، اکثریت اقتصاددان‌ها تاکید بر اصلاح تدریجی دارند و متفق‌القول هستند اصلاح در نظام ارزی و یارانه سوخت الزامی است. حرکت در تک‌نرخی کردن ارز مهم‌ترین راهکار برای کاهش رانت در اقتصاد است. این برنامه توسط بانک مرکزی در حال دنبال شدن است. برای تامین کالاهای اساسی حفظ سیاست نرخ ارز ترجیحی را لازم است داشته باشیم.» او یکی دیگر از چالش‌های موجود در بحث اصلاحات اقتصادی کشور را «اصلاح یارانه انرژی» دانست و در این رابطه گفت: «مصرف بنزین در سال جاری ۴۰ درصد بالاتر از سال ۹۸ است. امروز هزینه تمام‌شده تولید بنزین بدون لحاظ قیمت نفت حدود ۸ هزار تومان است. امسال حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان و در صورت ادامه روند سال آینده باید ۱۳۰ هزار میلیارد واردات بنزین انجام شود و هر لیتر بنزین وارداتی بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان هزینه دارد. اصلاح این روند مشارکت همه بخش‌های جامعه را می‌طلبد تا بتوانیم این ناترازی به نفع محرومان را اصلاح کنیم.» پزشکیان در پایان تصریح کرد: «باتوجه به این توضیحات بودجه ۱۴۰۴ شامل ماده واحده و ۱۷ تبصره تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌شود.» رییس‌جمهور در پایان به همراه این لایحه بودجه، گزارش اقتصادی سالانه، نظام شناسه‌گذاری و طبقه‌بندی، انطباق احکام لایحه تقدیمی با قانون برنامه هفتم پیشرفت و همچنین گزارشی از لایحه عدالت‌طلبانه لایحه را تقدیم مجلس کرد.