وقتی فلزها گاز می‌شوند

آنقدر هوا آلوده است و شهروندان منتظر بارندگی و نجات از این شرایط طاقت‌فرسا مانده‌اند که حالا اگر باران هم ببارد چیزی جز سرب نصیب آنها نمی‌شود‌. طرفداران محیط‌زیست هشدار داده‌اند که شهروندان شهرهای آلوده به محض بارش باران سر و روی خود را بپوشانند تا از آسیب جدی آلودگی قطرات باران به فلزات سنگین از جمله سرب موجود در هوا در امان بمانند؛ فلزاتی که اگر باران هم نبارد جان و سلامتی شهروندان را به مخاطره می‌افکند‌.
تنها یک‌بار تنفس در هوای آلوده خواهد توانست در آن واحد بر مری، معده و کل دستگاه گوارش، ریه‌ها، قلب، مغز و اعصاب و خون ما اثر منفی بگذارد‌. گفته شده سونامی سرطان تا سه سال دیگر پایتخت و کلانشهرهای آلوده کشور را چنان در خواهد نوردید که نمایندگان امروز مجلس که نگران خسارت‌های میلیاردی یکی، دو روز تعطیلی هستند هم تصورش را نکنند‌.
ایرج خسرونیا، رییس انجمن متخصصان داخلی در این‌باره به خبرنگار «جهان‌صنعت» می‌گوید: حتی اگر از جمعیت ۱۰ میلیونی پایتخت،۵۰۰ هزار نفر به خاطر هوای آلوده گرفتار سرطان شوند هزینه درمان این تعداد بسیار بیشتر از هزینه‌ای است که مسوولان می‌توانند امروز برای جلوگیری از آلودگی هوا صرف کنند‌. وی می‌گوید: در هوای آلوده انواع گازها وجود دارد همچنین گرد و خاک و شن و ماسه هم هست که همراه تنفس وارد ریه‌ها می‌شود که اگر این میزان تکرار شود و در حد خطرناک باشد در مسیر راه تنفسی نفوذ پیدا می‌کند و در همان‌جا می‌ماند و به تخریب مخاط‌ها می‌پردازد‌. به گفته خسرونیا همچنین مقداری از هوا حین تنفس وارد دستگاه گوارش می‌شود و به سبب نیترات و اسید سولفوریک موجود در آن بر مری و معده اثر می‌گذارد و موجب آسیب مخاطی می‌شود‌، این آلودگی می‌تواند بر نحوه تقسیم سلولی اثر گذاشته و به آن آسیب برساند و ایجاد سرطان کند‌. مواد گازی موجود در هوای آلوده نیز از طریق تنفس وارد خون شده و بر گلبول‌های سفید و قرمز اثر گذاشته و موجب سرطان خون می‌شود‌. وی اظهار داشت: فضای آلوده اعم از گاز، امواج و مواد ریز چند میکرونی به مرور زمان باعث ایجاد ناراحتی‌هایی در سیستم گوارش، مغز و اعصاب، ریه و خون می‌شود‌.
بیماری‌های کروموزومی
اما هوای تهران صرفا در نظر برخی کارشناسان شبیه آلودگی هوای پس از بمباران‌هاست! در هوای فعلی تهران فلزات سنگین وجود دارد که دکترسعید دستگیری معتقد است این فلزات موجب بروز اختلالات کروموزومی، بیماری و معلولیت‌های مادرزادی می‌شود البته اگر جنین پیش از تولد دچار سقط نشده باشد‌. از سوی دیگر سرب موجود در هوا اگر به غلظت ۶۰ میکروگرم در دسی‌لیتر پلاسما برسد سبب افزایش ورم مغزی می‌شود که از جمله علایم آن سردرد و کاهش دید است البته کم‌خونی، افسردگی، کندذهنی و کفم‌حافظگی را نیز به دنبال دارد‌. منواکسیدکربن قدرت چسبندگی به گلبول‌های سرخ را ۲۰۰ برابر اکسیژن دارد و در هوای سالم شش ساعت طول می‌کشد تا خون پاک شود.
خطر تولد نوزادان معلول و عقب‌مانده ذهنی
آمارها نشانگر این مساله هستند که مواجهه با آلاینده‌های موجود در هوا همچون سرب، آرسنیک و دیگر فلزات سنگین و همچنین در معرض اشعه و پارازیت قرار گرفتن تا ۳۰ برابر خطر تولد نوزاد معلول و عقب‌مانده ذهنی را افزایش می‌دهد و این زنگ خطری است برای شهروندان شهرهای آلوده که هر روز در معرض این آلودگی محیطی هستند‌.
دستگیری در این‌باره گفت: آلودگی هوا در مادران باردار منجر به سرطان و در جنین منجر به نقص‌های مادرزادی و اختلال‌های ژنتیکی می‌شود و از این‌رو بحث پیشگیری بسیار حایز اهمیت است‌.
به گفته این پزشک به‌طور معمول از هر یک‌هزار تولد، دو نوزاد در ایران مبتلا به اختلال‌های کروموزومی هستند که با افزایش آلودگی هوا این میزان نیز افزایش یافته است.
آلودگی هوا و پارازیت
تحقیقاتی که به تازگی انجام شده حاکی از آن است که در کشور ایران یک مورد از هر سه مورد اختلال‌های ژنتیکی مادرزادی ناشی از آلودگی هوا و پارازیت‌های موجود است و همچنین این آلودگی محیطی تا ۳۰ درصد خطر سقط‌ جنین را در کشور افزایش داده است‌.
سرطان
اگر همین الان مطابق با برنامه سازمان بهداشت جهانی پیش برویم در ۳۰ سال آینده آمار سرطان در ایران دو برابر خواهد شد‌.
پیام آزاده، مسوول کمیته سیاست‌گذاری شبکه ملی وزارت بهداشت با اعلام این مطلب می‌افزاید: آمار فعلی مبتلایان به سرطان بسیار وخیم است و ۹۰ هزار مبتلای جدید تنها در سال‌جاری ثبت شده که این آمار در سه سال پیش ۷۰ هزار بیمار بوده است‌.
این وضعیت اسفناک در حالی برای پایتخت‌نشینان روی می‌دهد که آنها در قلب کشور و در نزدیکی و حتی در کنار مسوولان مملکتی زندگی می‌کنند و اینچنین نادیده گرفته می‌شوند‌.
در این شرایط که خود مسوولان به مدیریت پینگ‌پنگی و فرافکنی اشعار دارند خوب می‌دادند که این باد و باران است که طی این سال‌های اخیر توانسته است هوای پاک را برای تهرانی‌ها به ارمغان آورد و مسوولان تنها در اقداماتی عجیب و غریب مانند پنج ساله کردن معاینه فنی خودروها اجازه آلایندگی بیشتر را به خودروها داده‌اند یا با جلوگیری از جایگزینی تاکسی‌های فرسوده به ادامه کار ۱۷ هزار خودرو مسافربر فرسوده در پایتخت دامن زده‌اند‌. بدیهی است که وقتی پایتخت‌ این کشور در جلوی چشمان مسوولان مملکتی اینچنین نادیده گرفته می‌شود چه بر سر شهرهای صنعتی دوردست مثل اراک و اصفهان یا اهواز می‌افتد‌.
چه می‌توان کرد؟
متخصصان و پزشکان توصیه می‌کنند هنگامی که هوا در شرایط ناسالم است وارد فضای باز نشوید و در منزل بمانید همچنین از انجام ورزش و کارهای جسمانی به‌طور جدی خودداری شود زیرا این کارها تعداد تنفس را بیشتر کرده و ورود هوای آلوده و سموم موجود را دوچندان می‌کند‌. ایرج‌نیا، رییس انجمن متخصصان داخلی در پاسخ به این سوال که آیا خوردن موادغذایی خاصی در کاهش اثرات سوء این مواد تاثیری دارد، گفت: لبنیات به ویژه شیر، سبزیجات تازه و میوه‌جات به دفع آلودگی از بدن کمک می‌کنند اما در نهایت اینکه باید تلاش کنیم تا بدنی قوی داشته باشیم و بتوانیم در برابر بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا مقاومت بیشتری بکنیم‌.